Từ đầu năm đến nay, giá dầu trên thị trưá»ng thế giá»›i Ä‘ã tăng hÆ¡n 15%, còn đầu tuần này, dầu Brent đạt mức giá hÆ¡n 125 USD/thùng.
Ali Al-Naimi, Bá»™ trưởng Dầu má» Saudi Arabia, thông qua báo The Financial Times, má»™t lần nữa cố gắng chứng minh vá»›i thế giá»›i rằng, giá dầu tăng không có má»™t cÆ¡ sở cÆ¡ bản nào cả. Saudi Arabia muốn giá dầu ở mức thấp chấp nháºn được, không ức chế tăng trưởng kinh tế thế giá»›i và, đặc biệt, là không gây áp lá»±c lên tốc độ tăng trưởng cá»§a các nước Ä‘ang phát triển. Ali Al-Naimicho rằng, thị trưá»ng Ä‘ang cân bằng: không có việc thiếu nguồn cung và không có nhu cầu nào là không Ä‘áp ứng được.
Má»™t huyá»n thoại Ä‘ang dẫn dắt giá cả - Ä‘ó là sá»± sợ hãi vô lý và không có căn cứ trước thảm há»a có thể phát sinh bởi cuá»™c chiến ở Iran. Saudi Arabia sẽ Ä‘áp ứng bằng cách tăng cung cấp. “Chúng tôi Ä‘ã làm Ä‘iá»u này nhiá»u lần rồi, và sẵn sàng làm như thế nữa” - Ali Al-Naimiviết.
Tuy nhiên, những ai nói rằng, giá dầu hiện nay là kết quả cá»§a những đầu cÆ¡ dá»±a trên huyá»n thoại, có thể chính há» tạo ra sá»± huyá»n thoại rất có hại. Menza Chinn và James Hamilton, 2 giáo sư ngưá»i Mỹ Ä‘ã viết bài trả lá»i Bá»™ trưởng Dầu má» Saudi. “Nếu như giá dầu thấp hÆ¡n, thế giá»›i Ä‘ã có thể tiêu thụ nhiá»u hÆ¡n mức hiện nay sản xuất được”.
Có 3 nhà kinh tế nữa - Bassam Fatuh và Lavan Mahadeva từ Oxford, và Lutz Kilian từ Äại há»c Michigan - cÅ©ng Ä‘ã cố gắng bóc trần huyá»n thoại rằng, thá»i kỳ 2003-2008 giá dầu tăng chá»§ yếu do hoạt động đầu cÆ¡.
Quan Ä‘iểm truyá»n thống như sau: Vào những năm Ä‘ó, xảy ra tình trạng vốn chảy vào thị trưá»ng dầu má» - trên thá»±c tế là Ä‘ã phát triển má»™t thị trưá»ng riêng biệt, chuyên giao dịch tài chính phái sinh trong cung cấp dầu má». Giá dầu má» chịu ảnh hưởng lá»›n bá»›i các quỹ tá»± bảo hiểm (Hedge Funds) và những thương nhân chuyên kiếm lá»i trên sá»± biến động các chỉ số, còn số liệu thống kê vá» khai thác và nhu cầu chỉ gây nên những biến động ngắn hạn. Hàng hóa giao sau không thể hiện tình hình thá»±c tế trên thị trưá»ng nữa. tuy nhiên, các nhà khoa há»c cho rằng, bức tranh kể trên chính là sá»± hiểu lầm cá»§a các nhà phân tích và các nhà kinh tế:
Không có bằng chứng vá» sá»± liên quan giữa giá giao sau và những thay đổi vị trí tài chính cá»§a thương nhân. Dá»±a vào hoạt động và tình hình tài chính cá»§a nhà đầu tư mà dá»± Ä‘oán biến động giá dầu là không thể.
Không có sá»± phụ thuá»™c trá»±c tiếp cá»§a các hợp đồng giao ngay vào thị trưá»ng kỳ hạn. Giá cả cá»§a 2 loại hợp đồng này Ä‘á»u có thể dá»± Ä‘oán dá»±a vào mô hình kinh tế và số liệu thống kê.
Số liệu vá» dá»± trữ có ảnh hưởng tá»›i giá dầu trong ngắn hạn, nhưng dá»±a vào những số liệu Ä‘ó rất khó Ä‘oán trước được hành xá» cá»§a các nhà đầu tư và các nhà đầu cÆ¡.
Khi nghiên cứu vá» thị trưá»ng dầu má», các nhà khoa há»c Ä‘ã phát hiện ra hoạt động đầu cÆ¡ rõ rệt trên thị trưá»ng trong những năm 1990 và đầu những năm 2000. Nhưng mức tăng giá dầu như vÅ© bão hồi 2003-2008 thì há» cho rằng do các yếu tố cÆ¡ sở: tăng trưởng kinh tế toàn cầu và các nước châu Á bị ảnh hưởng. Nhưng luồng vốn chảy vào thị trưá»ng dù sao cÅ©ng vẫn gây tác động tiêu cá»±c: giá cả trở nên kém ổn định hÆ¡n, và những biến động ngắn hạn phụ thuá»™c vào tin đồn và tâm lý nhà đầu tư.
Và, hiện nay cÅ©ng thấy hiệu ứng này: Má»™t vài tuyên bố cá»§a các nhà lãnh đạo Iran (chẳng hạn như sẽ tấn công vào đưá»ng ống dẫn dầu ở Saudi Arabia) cÅ©ng khiến giá lên vài phần trăm. Nhưng, xét vá» lâu dài, nguyên nhân lại ở các yếu tố khác, ví như nhu cầu tăng nhanh từ phía các nước Ä‘ang phát triển và tốc độ tăng khai thác cháºm lại.
Nguồn tin: VEN