Giá dầu thô Ä‘ã sụt giảm dưới 48 USD/thùng. CÆ¡ quan quản lý Việt Nam sẽ phải đắn Ä‘o việc giảm sản lượng, tăng thuế, cân đối thu chi... nhưng theo các chuyên gia kinh tế, hãy ưu tiên cÆ¡ há»™i này cho ngưá»i dân và doanh nghiệp.
Giảm giá đầu vào tá»›i 65.000 tá»· đồng
Phiên giao dịch Ä‘êm 7/1 tại New York, Mỹ Ä‘ã tiếp tục nhấn chìm giá dầu thô xuống má»™t Ä‘áy má»›i. Dầu ngá»t nhẹ giao tháng 2/2015 giá» chỉ còn 47,93 USD/thùng. Dầu Brent ở Anh cÅ©ng chỉ giao dịch ở mức giá 49,92 USD/thùng. Äây là mức giá cá»§a thá»i kỳ khá»§ng hoảng dầu lá»a năm 2008.
Nhu cầu giảm cá»™ng vá»›i tuyên bố cá»§a các nước dầu má», không cắt giảm nguồn cung thì nhiá»u chuyên gia kinh tế cá»§a Mỹ cÅ©ng tin rằng, dầu thô sẽ còn xuống mốc 40 USD/thùng. Äặc biệt, giá»›i phân tích không loại từ khả năng sẽ có mức giá 30 USD/thùng, tương tá»± như mức giá đầu năm 2009. Dầu có thể mất giá tá»›i 70% so vá»›i giữa năm 2014.
Rõ ràng, vá»›i các nước xuất khẩu dầu má» có giá thành cao sẽ gặp khó, bởi sụt giá ká»· lục như trên là nguy cÆ¡ cá»§a phá sản, vỡ nợ. Vá»›i các nước nháºp khẩu, Ä‘ó là lá»™c trá»i cho. Nhưng ở Việt Nam, vừa xuất khẩu dầu thô, vừa nháºp khẩu xăng dầu thì lại có má»™t bức tranh riêng Ä‘a dạng hÆ¡n.
Ông Äá»— Hoàng Anh Tuấn, Thứ trưởng Bá»™ Tài chính, chia sẻ vá»›i báo chí cho hay: Nếu giá dầu thô giảm 40%, chúng ta sẽ giảm giá đầu vào khoảng 3-3,2 tá»· USD, tương đương khoảng 60-65.000 tá»· đồng. Ná»n kinh tế có nhiá»u khả năng sẽ đạt được tốc độ tăng trưởng 6,2%. Äây chính là ná»n tảng để tăng thu ngân sách vững chắc.
Giá dầu thô Ä‘ã sụt giảm dưới 48 USD/thùng
Ông VÅ© Viết Ngoạn, Chá»§ tịch Uá»· ban giám sát tài chính quốc gia, ước tính, năm 2014, các mặt hàng xăng dầu và các sản phẩm hóa dầu chiếm 14,6% chi phí trung gian cá»§a ná»n kinh tế, tương đương 8,8% tổng giá trị sản xuất cá»§a ná»n kinh tế. Vì thế, khi mặt hàng này giảm tá»›i 30% chỉ trong ná»a cuối năm Ä‘ã làm giảm Ä‘áng kể chi phí đầu vào cá»§a doanh nghiệp.
Ông Ngoạn cho hay, Uá»· ban Ä‘ã tính toán giá thành sản xuất công nghiệp năm 2015 sẽ giảm 3% nếu như giá dầu thô giảm 33%. Äây là mức giảm rất tốt.
Trong khi Ä‘ó, TS Trần Äình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nhìn nháºn, hãy cứ tính bài toàn tiết kiệm được cá»§a ngưá»i dân Ä‘i xe máy, ô tô là thấy được lợi ích thế nào từ giá dầu giảm. Kể từ mức giá đỉnh cao 25.640 đồng/lít, hiện giá má»™t lít xăng Ä‘ã giảm tá»›i 8.100 đồng.
Hiện cả nước Ä‘ang lưu hành 35 triệu chiếc xe máy. Vá»›i mức tiêu hao trung bình khoảng 2 lít xăng cho 100 km thì tổng mức tiết kiệm cho ngưá»i tiêu dùng xe máy ở Việt Nam là 567 tá»· đồng cho quãng đưá»ng 100km.
Cùng Ä‘ó, vá»›i 1,5 triệu ô tô Ä‘ang lưu thông và mức tiêu hao trung bình tạm tính 10 lít xăng cho 100km thì mức tiết kiệm Ä‘ã là 121,5 tá»· đồng.
Äặc biệt, vá»›i doanh nghiệp sản xuất thì mức tiết kiệm có thể còn nhiá»u hÆ¡n. Khi Ä‘ó, sức cạnh tranh cá»§a doanh nghiệp sẽ tăng lên.
"Xét tổng thể, giá dầu thô giảm là thuáºn lợi cho cải cách kinh tế cá»§a Việt Nam. Chi phí tiết kiệm nhiên liệu là rất Ä‘áng kể. Äiá»u này sẽ giúp cải thiện các chi tiêu khác cho ngưá»i nghèo, còn ngưá»i giàu sẽ có thêm tiá»n để tăng đầu tư, gia tăng lợi nhuáºn", TS Thiên bày tá».
Thuáºn cho cải cách
Cuối tháng 12/2014, Bá»™ Tài chính Ä‘ã trình Chính phá»§ hai kịch bản ứng phó vá»›i giá dầu thô, trong Ä‘ó, má»™t kịch bản giữ nguyên sản lượng khai thác dầu và má»™t kịch bản sẽ cắt giảm sản lượng khai thác dầu ở những má» có giá thành cao.
CÆ¡ quan quản lý Việt Nam sẽ phải đắn Ä‘o việc giảm sản lượng, tăng thuế, cân đối thu chi...
Tại thá»i Ä‘iểm trình kịch bản này, giá dầu thô vẫn còn dao động ở mức 65 USD/thùng. Nhưng con số này giá» Ä‘ã quá lạc háºu so vá»›i Ä‘áy má»›i vừa được thiết láºp 47-48 USD/thùng. Äặc biệt, 2 tuần trước, Bá»™ trưởng Năng lượng Ả Ráºp Saudi còn tuyên bố sẽ không cắt sản lượng dù cho giá dầu xuống 20 USD/thùng. Ở quốc gia này, chi phí khai thác dầu má» chỉ 15 USD/thùng. Nhưng ở Việt Nam, chi phí này là con số 30-70 USD/thùng, thấp hÆ¡n má»™t chút so vá»›i Mỹ là 60-80 USD/thùng.
Ông Nguyá»…n Xuân SÆ¡n, Chá»§ tịch Táºp Ä‘oàn dầu khí quốc gia Việt Nam Ä‘ã cho biết, nếu dưới 60 USD/thùng, PVN sẽ cắt giảm sản lượng ở 4 má» có gía thành cao vá»›i trữ lượng khoảng 450.000 tấn. Tuy nhiên, Ä‘ây không phải là sản lượng lá»›n. Lợi nhuáºn, doanh thu cá»§a PVN sẽ giảm nhưng ông SÆ¡n cÅ©ng cho rằng, dầu giảm nếu chỉ ở mức 60 USD/thùng là tốt cho ná»n kinh tế.
Trong bối cảnh này, Ä‘ã có nhiá»u chuyên gia kinh tế trong nước lên tiếng cho rằng, cần táºn dụng cÆ¡ há»™i giảm giá sâu như trên để mua dá»± trữ. Song, việc này không dá»… bởi các ông lá»›n xăng dầu Việt Nam vẫn chưa có đủ kho bể cho việc này.
TS Trần Äình Thiên cho biết: "Chúng tôi cÅ©ng Ä‘ã đỠxuất Thá»§ tướng nên ưu tiên tối Ä‘a cÆ¡ há»™i giá dầu giảm cho doanh nghiệp. Nếu có Ä‘ánh thuế thì nên ở mức độ".
Ông nhấn mạnh: "Phía Ngân sách phải tính toán lại theo cách khác. Giá dầu giảm gây khó khăn nhưng cÅ©ng chính là dịp để Chính phá»§ xem xét lại việc chi tiêu hiện nay".
"Khi doanh nghiệp Ä‘ã tốt lên, Nhà nước thu được nhiá»u thuế hÆ¡n. Như váºy, giá dầu giảm chỉ có thể gây thiệt hại ngân sách trong ngắn hạn, nhưng sẽ mang đến cÆ¡ há»™i phục hồi ná»n kinh tế vá» lâu dài", TS. Thiên nhấn mạnh.
Trên thá»±c tế, kiến nghị không tăng thuế Ä‘ã được gá»i tá»›i Thá»§ tướng trước Tết Dương lịch, nhưng sau Tết, ngày 7/1, Bá»™ Tài chính Ä‘ã tiếp tục tăng thuế xăng dầu trong nước gần mức trần. Vá»›i mức 35% cho xăng và 30% cho dầu, mặt bằng thuế hiện chỉ còn cách mức trần 5%.
Năm 2014, Việt Nam Ä‘ã xuất khẩu 8,6 triệu tấn dầu thô và thu vá» 6,9 tá»· USD. Váºy giảm giá dầu đến mức nào thì sẽ tốt cho ná»n kinh tế Việt Nam? Các cÆ¡ quan hoạch định chính sách sẽ ứng phó theo kịch bản nào? Trong khi Ä‘ó, tại Mỹ, các chuyên gia kinh tế láºp luáºn rằng, giảm giá dầu có thể mang lại má»™t nguồn lá»±c lá»›n, tương đương như má»™t gói kích thích kinh tế trị giá 1,6 tá»· USD.
Nguồn tin: Vietnamnet