Thị trường dầu mỏ toàn cầu đã thắt chặt ngay cả trước khi Nga xâm lược Ukraine, nhưng cuộc chiến của Putin và hậu quả của nó đối với nguồn cung dầu thô và giá năng lượng của Nga có khả năng đẩy thị trường vào một cú sốc nguồn cung lớn tương đương với lệnh cấm vận dầu mỏ năm 1973 của các nước Ả Rập. Dự trữ dầu ở các nền kinh tế phát triển tiêu thụ nhiều dầu, kể cả ở Hoa Kỳ, đã liên tục giảm trong vài tháng nay khi nhu cầu phục hồi.

Nguồn cung thị trường của Mỹ đang hạn chế, với tồn kho dầu thô thương mại là 411,6 triệu thùng, thấp hơn 13% so với mức trung bình 5 năm cho thời điểm này trong năm. Tồn kho xăng cao hơn khoảng 1% so với mức trung bình 5 năm, nhưng tồn kho nhiên liệu chưng cất thấp hơn khoảng 18% và dự trữ propan/propylene thấp hơn 21% so với mức trung bình 5 năm cho thời điểm này trong năm, báo cáo kiểm kê mới nhất của EIA cho tuần kết thúc vào ngày 4 tháng 3 cho thấy.

Khi nhu cầu tăng trở lại, nguồn cung dầu toàn cầu đã phải vật lộn để bắt kịp, vì OPEC+ chỉ thêm 400.000 thùng mỗi ngày vào sản lượng dầu của nhóm hàng tháng. Trong nhiều tháng, mức tăng sản lượng đã thấp hơn 400.000 thùng/ngày - và có thời điểm chỉ bằng một nửa con số này - bởi vì nhiều nhà sản xuất OPEC+ thiếu năng lực hoặc đầu tư để tăng sản lượng lên mức hạn ngạch của họ.

Ngay từ tháng Giêng, các ngân hàng đầu tư lớn đã bắt đầu dự đoán dầu có thể chạm mức 100 USD/thùng vào một thời điểm nào đó trong năm nay do thị trường thắt chặt.

Sau khi Nga xâm lược Ukraine, chỉ mất một tháng để giá cả lên đến ba con số. Hiện giờ, điều bàn luận là liệu dầu có thể đạt 150 USD/thùng vì dầu của Nga đang bị các khách hàng châu Âu xa lánh, trong khi một mình Trung Quốc có lẽ không thể giúp tiêu thụ tất cả khối lượng dầu qua đường biển mà lẽ ra đã đến châu Âu.

Theo Standard Chartered, Nga sẽ phải dừng một số hoạt động khai thác dầu của mình vì nước này sẽ không thể bán tất cả khối lượng được chuyển từ thị trường châu Âu sang các khu vực khác, với sản lượng dầu thô của Nga sẽ giảm và tiếp tục suy giảm trong ít nhất ba năm tới. Ngay cả trước khi Hoa Kỳ cấm nhập khẩu năng lượng từ Nga, việc buôn bán các mặt hàng của Nga đã trở nên khó khăn đối với nhiều công ty toàn cầu.

Cuộc chiến ở Ukraine càng tăng thêm rất nhiều rủi ro địa chính trị vào thị trường dầu vốn đã eo hẹp, tạo ra một tình huống tồi tệ cho giá dầu tăng chóng mặt.

Michael Tran, giám đốc điều hành chiến lược năng lượng toàn cầu của RBC Capital Markets, nói với Bloomberg trong tuần này: “Không có gì là điên rồ trên thị trường dầu này nữa, khi chứng kiến ​​sự biến động dữ dội của giá dầu với biên độ giao dịch của Brent ở mức kỷ lục 33 USD thùng.

Các nhà phân tích trong đó có John Kemp, nhà phân tích thị trường của Reuters, lưu ý rằng thị trường thắt chặt và sự chật vật của Nga để bán dầu đang tạo tiền đề cho cú sốc nguồn cung lớn nhất kể từ những năm 1970 – khi có lệnh cấm vận dầu mỏ của Ả Rập năm 1973-1974 và cuộc cách mạng Iran năm 1979.

Vào đầu tháng 3, Daniel Yergin, phó chủ tịch IHS Markit, nói với CNBC, bình luận về hậu quả của cuộc xâm lược Ukraine của Nga:

“Đây sẽ là một sự gián đoạn thực sự lớn về mặt hậu cần và mọi người sẽ tranh giành những thùng dầu”.

Cuộc khủng hoảng năng lượng hiện nay "có thể so sánh về cường độ, về mức độ tàn khốc, với cú sốc dầu mỏ năm 1973", Bộ trưởng Kinh tế và Tài chính Pháp Bruno Le Maire cho biết trong tuần trước, được RFI đưa tin.

Le Maire nói: “Vào năm 1973 ... phản ứng này đã gây ra một cú sốc lạm phát, khiến các ngân hàng trung ương phải tăng lãi suất ồ ạt, điều này đã giết chết tốc độ tăng trưởng,” và cho biết thêm rằng thế giới sẽ muốn tránh tình trạng lạm phát đình trệ như vậy trong năm nay.

Giải pháp cho giá dầu cao có thể là sự phá hủy nhu cầu. Hoặc OPEC+ tăng cường sản lượng để lấp đầy khoảng trống nguồn cung từ Nga, có nghĩa là hai nhà sản xuất OPEC có năng lực dự phòng - Ả Rập Xê-út và UAE - sẵn sàng tăng sản lượng nhiều hơn mức mà OPEC+ kêu gọi, mà không phải phá bỏ hiệp ước, trong đó Nga là thành viên dẫn đầu của nhóm ngoài OPEC.

Thị trường sẽ cần những khối lượng đó, cũng bởi vì đá phiến của Mỹ không thể tăng đáng kể sản lượng trong ngắn hạn.

Trừng phạt hay không, “ngày càng rõ ràng rằng dầu mỏ của Nga đang bị tẩy chay,” J.P. Morgan nói.

Lượng dầu thô sơ bộ của Nga trong tháng 3 cho thấy lượng hàng từ các cảng Biển Đen giảm 1 triệu thùng/ngày, giảm 1 triệu bpd từ Baltics và giảm 500.000 thùng/ngày ở Viễn Đông. Ngoài ra, ước tính mất khoảng 2,5 triệu thùng các sản phẩm dầu mỗi ngày được đưa lên tàu từ Biển Đen, với tổng thiệt hại là 4,5 triệu thùng/ngày, theo J.P. Morgan.

Natasha Kaneva, Trưởng bộ phận Chiến lược Hàng hóa Toàn cầu tại J.P. Morgan, cho biết: “Cú sốc nguồn cung tức thời quá lớn đến mức chúng tôi tin rằng giá cần phải tăng lên 120 USD/thùng và duy trì ở mức đó trong nhiều tháng để kích hoạt sự phá hủy nhu cầu, với giả định không có khối lượng dầu Iran ngay lập tức”.

Nguồn tin: xangdau.net