“Giá dầu giảm tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đến thu ngân sách. Ở khía cạnh nền kinh tế, doanh nghiệp được hưởng nhiều mặt lợi, nên TTCK không Ä‘áng bị chịu tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c nhÆ° trong những phiên gần Ä‘ây…” TS. Ngô Trí Long, Chuyên gia kinh tế, nêu quan Ä‘iểm khi trao đổi vá»›i ĐTCK.

Hệ lụy của giá dầu giảm là khiến hụt thu ngân sách nhà nÆ°á»›c. Tuy nhiên, Ä‘iểm Ä‘áng chú ý là trong cÆ¡ cấu thu ngân sách những năm gần Ä‘ây, tá»· trọng nguồn thu từ xuất khẩu dầu thô liên tục giảm, nên theo ông, phần hụt thu ngân sách có Ä‘áng lo ngại?

Giá dầu thế giá»›i giảm, tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c nhất đến các nÆ°á»›c chủ yếu xuất khẩu dầu, cÅ©ng nhÆ° các sản phẩm được sản xuất từ dầu mỏ. Đối vá»›i Việt Nam - má»™t nÆ°á»›c vừa xuất khẩu dầu thô, vừa nhập khẩu các loại xăng, dầu thành phẩm, nên tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c ở mức vừa phải. Tiêu cá»±c dá»… thấy nhất là gây hụt thu ngân sách nhà nÆ°á»›c.

Giá dầu giảm sâu còn khiến sản lượng khai thác giảm, nên gây thêm sức ép lên cân đối thu, chi ngân sách. Tuy nhiên, xét trong bối cảnh tá»· trọng Ä‘óng góp của nguồn thu ngân sách từ xuất khẩu dầu thô liên tục giảm và giảm khá mạnh trong những năm gần Ä‘ây, thì áp lá»±c này giảm rất nhiều so vá»›i giai Ä‘oạn trÆ°á»›c năm 2005. Nếu nhÆ° năm 2006, tá»· lệ thu ngân sách từ xuất khẩu dầu thô rất cao, khoảng 29,8%, thì đến năm 2014, tá»· lệ này chiếm khoảng 10,2% tổng thu ngân sách nhà nÆ°á»›c.

Hụt thu ngân sách trong bối cảnh nợ công Ä‘ang tăng nhanh và hiện gần chạm mức trần cho phép theo giá»›i hạn mà Quốc há»™i định ra, còn dẫn đến má»™t tác Ä‘á»™ng không mong muốn khác là tăng áp lá»±c lên nợ công, do cân đối thu, chi ngân sách gặp khó khăn. Do Ä‘ó, Ä‘òi hòi Chỉnh phủ cần có những giải pháp quyết liệt trong tái cÆ¡ cấu thu, chi ngân sách nhà nÆ°á»›c, để giảm thiểu mặt tiêu cá»±c của giá dầu giảm, đồng thời tận dụng tối Ä‘a mặt tích cá»±c.

NhÆ° ông vừa phân tích, Việt Nam vừa là nÆ°á»›c xuất khẩu dầu thô, nhÆ°ng đồng thời nhập khẩu má»™t lượng lá»›n xăng, dầu thành phẩm, nên giá dầu thế giá»›i giảm sẽ tạo ra dÆ° địa tăng thuế nhập khẩu xăng, dầu, cÅ©ng nhÆ° giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp trong nhiều lÄ©nh vá»±c, qua Ä‘ó tạo ra nguồn thu má»›i để bù đắp cho phần hụt thu do giá dầu giảm?

Khác vá»›i các quốc gia chịu tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c rất lá»›n do tá»· trọng thu ngân sách quá phụ thuá»™c vào xuất khẩu xăng, dầu và các sản phẩm từ dầu mỏ, Việt Nam có tá»· trọng Ä‘óng góp vào thu ngân sách từ xuất khẩu dầu thô ngày má»™t giảm mạnh, đồng thời là nÆ°á»›c nhập khẩu khá lá»›n các sản phẩm xăng, dầu, cÅ©ng nhÆ° các sản phẩm sản xuất từ dầu mỏ. Chính đặc thù này Ä‘ang góp phần tạo ra nguồn thu má»›i, để bù đắp cho hụt thu ngân sách nhà nÆ°á»›c.

Cụ thể, má»›i Ä‘ây Bá»™ Tài chính Ä‘ã tăng thuế nhập khẩu xăng từ 18% lên 27%; thuế nhập khẩu dầu diesel từ 14% lên 23%. Trong khi Ä‘ó, vá»›i mức thuế suất thuế Æ°u Ä‘ãi nhập khẩu xăng, dầu tối Ä‘a là 40%, thì dÆ° địa để tiếp tục tăng thuế từ nhập khẩu xăng, dầu vẫn còn, sẽ tạo ra nguồn thu má»›i, bù đắp Ä‘áng kể cho phần hụt thu ngân sách nhà nÆ°á»›c.

CÅ©ng ở khía cạnh tìm kiếm nguồn thu má»›i để bù đắp cho phần hụt thu ngân sách, do giá xăng, dầu hiện chiếm tá»· trọng lá»›n trong chi phí đầu vào của rất nhiều ngành sản xuất, nên giá xăng, dầu giảm sẽ giúp giảm chi phí sản xuất đối vá»›i nhiều doanh nghiệp.

Mặt khác, do dầu giảm khiến cho giá nhiều mặt hàng sản xuất từ dầu mỏ nhÆ°: phân bón, chất dẻo… mà Việt Nam Ä‘ang nhập khẩu khá lá»›n, cÅ©ng sẽ giảm. Điều này góp phần giảm giá bán nhiều loại hàng hóa, dịch vụ, qua Ä‘ó kích thích tiêu dùng, nên sẽ giúp cho lợi nhuận của doanh nghiệp tăng, kéo theo Ä‘óng thuế thu nhập doanh nghiệp nhiều hÆ¡n.

Đây là cÆ¡ há»™i tốt để Chính phủ triển khai các giải pháp kích thích sản xuất và tiêu dùng, mang lại nguồn thu bền vững cho ngân sách trong thời gian tá»›i.

Tìm nguồn để tăng thu nhằm bù đắp phần hụt thu ngân sách nhà nÆ°á»›c thôi chÆ°a đủ, mà cần tái cÆ¡ cấu phần chi tiêu ngân sách theo hÆ°á»›ng thắt chặt hÆ¡n, đồng thời nâng cao hiệu quả chi tiêu, thì sẽ góp phần giảm tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c của việc giá dầu giảm lên cân đối thu, chi ngân sách, thÆ°a ông?

Đúng vậy. Cùng vá»›i tìm kiếm các nguồn thu má»›i để bù đắp cho phần hụt thu ngân sách do giá dầu giảm, Ä‘iều quan trọng là nhân cÆ¡ há»™i này, Chính phủ cần quyết liệt hÆ¡n trong tái cÆ¡ cấu chi ngân sách nhà nÆ°á»›c theo hÆ°á»›ng thắt chặt chi tiêu, nâng cao hiệu quả chi tiêu.

Cần quyết liệt cắt giảm các khoản chi không cần thiết, không thá»±c sá»± cấp bách nhÆ° chi cho cán bá»™ nhà nÆ°á»›c Ä‘i công tác nÆ°á»›c ngoài; chi cho há»™i nghị, há»™i thảo; chi Ä‘á»™ng thổ, khánh thành dá»± án…

Việc giảm chi cÅ©ng có giá trị tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng nhÆ° tăng thu, nên nếu thá»±c hiện triệt để giải pháp này, sẽ góp phần giảm thiểu tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c của giá dầu giảm lên cân đối thu, chi ngân sách.

“Giá dầu giảm, thu ngân sách bị ảnh hưởng, nhÆ°ng nền kinh tế có lợi”

Ông Đỗ Hoàng Anh Tuấn, Thứ trưởng Bá»™ Tài chính

CÆ¡ cấu thu ngân sách nhà nÆ°á»›c năm 2014 - 2015 khác vá»›i những năm trÆ°á»›c. Nếu nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây thu ngân sách từ xuất khẩu dầu thô chiếm 20 - 25% tổng thu ngân sách, thì nay chỉ chiếm từ 10 - 12%. Trên 70% nguồn thu còn lại là thu từ thuế ná»™i địa, sản xuất trong nÆ°á»›c...

Quan Ä‘iểm của Bá»™ Tài chính là không vì giá dầu thô giảm, mà khuyến nghị các bá»™, ngành tăng sản lượng khai thác dầu thô để bù đắp cho phần giá giảm. Vì khi tăng sản lượng trong giai Ä‘oạn giá dầu thấp, sẽ gây thiệt hại cho nền kinh tế.

Số liệu thống kê 10 tháng năm 2014 cho thấy, tổng kim ngạch nhập khẩu xăng, dầu là 7,2 tá»· USD, trong khi kim ngạch xuất khẩu dầu thô là 6,3 tá»· USD. Bởi vậy, về mặt kinh tế vÄ© mô, khi giá dầu giảm, thu ngân sách bị ảnh hưởng, nhÆ°ng nền kinh tế có lợi, do giá trị nhập khẩu xăng, dầu Ä‘ang lá»›n hÆ¡n giá trị xuất khẩu dầu thô.

Bá»™ Tài chính kiến nghị Chính phủ, đối vá»›i những mỏ dầu mà chi phí khai thác cao, tạm thời không nên khai thác mạnh, mà Æ°u tiên giữ tài nguyên để khi được giá má»›i tăng khai thác. Bá»™ Tài chính sẽ không đề xuất Ä‘iều chỉnh thu, chi ngân sách, không tăng vay để bù đắp cho phần hụt thu vì sẽ tác Ä‘á»™ng tá»›i nợ công.

“Vẫn cân bằng được thu ngân sách”

Ông Nguyá»…n Xuân SÆ¡n, Chủ tịch Tập Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam (PVN)

9 tháng năm 2014, giá bán dầu thô của Việt Nam vẫn tăng so vá»›i dá»± toán. Do Ä‘ó, năm 2014, xuất khẩu dầu thô Ä‘ã về Ä‘ích trÆ°á»›c so vá»›i kế hoạch đề ra và dá»± kiến ná»™p ngân sách vượt 28.800 tá»· đồng, góp phần quan trọng để Chính phủ cân đối ngân sách năm 2014.

Nếu năm 2015, giá dầu khoảng 70 USD/thùng, thì nguồn thu của ngân sách giảm so vá»›i năm 2014 khoảng 28.000 - 29.000 tá»· đồng. Tuy nhiên, Ä‘ó là nguồn thu trá»±c tiếp từ PVN sản xuất, còn các nguồn thu khác nhÆ° thuế nhập khẩu xăng, dầu thành phẩm được Ä‘iều chỉnh tăng, nên theo tôi, mức thu vẫn đảm bảo được sá»± cân bằng, để bù đắp cho phần hụt thu ngân sách.

Nguồn tin: Tinnhanhchungkhoan