Ngày 5/12, Bá»™ Tài chính có văn bản Ä‘iá»u hành giá xăng dầu sá»›m hÆ¡n 1 ngày trong chu kỳ 10 ngày. Theo chuyên gia, việc tăng giá này Ä‘ã khiến dân gánh lá»— tiá»n tỉ cho doanh nghiệp
Chỉ xả quỹ mà không tăng giá?
Tuổi Trẻ ngày 7/12 cho biết, theo nghị định 84/2009 vá» kinh doanh xăng dầu, tại Ä‘iá»u 27 Ä‘ã quy định rất rõ: “Thá»i gian giữa hai lần Ä‘iá»u chỉnh giá liên tiếp tối thiểu là 10 ngày dÆ°Æ¡ng lịch đối vá»›i trÆ°á»ng hợp tăng giá, tối Ä‘a là 10 ngày vá»›i trÆ°á»ng hợp giảm giá”. NghÄ©a là doanh nghiệp, các cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c phải đợi tối thiểu 10 ngày sau đợt Ä‘iá»u chỉnh giá trÆ°á»›c Ä‘ây má»›i được phép tính toán cho việc Ä‘iá»u chỉnh tiếp.
Tuy nhiên ngày 5/12, Bá»™ Tài chính Ä‘ã nhanh chóng ra văn bản cho phép tăng xả quỹ bình ổn, giữ giá, trong khi đợt Ä‘iá»u chỉnh giá liá»n ká» trÆ°á»›c má»›i là từ ngày 26/11. Nếu tính đến ngày 5/12 má»›i được chín ngày, váºy tại sao Bá»™ Tài chính Ä‘ã có quyết định Ä‘iá»u chỉnh gấp nhÆ° váºy?
Thá»±c tế ngày 4/12 nhiá»u doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối, trong Ä‘ó có cả Táºp Ä‘oàn Xăng dầu VN, Ä‘ã có văn bản gá»i đến Bá»™ Tài chính nêu giá thế giá»›i tăng, Ä‘á» nghị có biện pháp Ä‘iá»u hành. Tính bình quân 30 ngày (từ ngày 4/11/2013 đến 3/12/2013), Bá»™ Tài chính cho rằng giá xăng dầu thế giá»›i tăng khiến các doanh nghiệp lá»— 467-968 đồng/lít nên bá»™ nhanh chóng có quyết định.
Trả lá»i câu há»i vá» việc Ä‘úng sai và trách nhiệm của Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng ra sao khi quyết định Ä‘iá»u hành giá xăng dầu lần này có dấu hiệu vi phạm nghị định 84/2009, má»™t quan chức Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng cho biết không phản đối láºp luáºn của phóng viên, tuy nhiên cÅ©ng không có bình luáºn.
|
Bá»™ Tài chính chỉ tăng mức xả quỹ bình ổn, không tăng giá. (Ảnh TTO) |
TrÆ°á»›c câu há»i vá» vấn Ä‘á» trên, ông Nguyá»…n Văn Truyá»n - cục phó Cục Quản lý giá - cho biết Bá»™ Tài chính Ä‘ã tính đủ 10 ngày. Tuy nhiên, khi phóng viên khẳng định giá Platt’s Singapore đến 18g hằng ngày má»›i Ä‘óng cá»a và chốt giá, váºy Bá»™ Tài chính lấy giá của ngày 5/12 từ nguồn nào để tính toán, ông Truyá»n sau Ä‘ó thừa nháºn: theo quy định, nếu Ä‘iá»u hành tăng giá thì Ä‘úng là chÆ°a được (phải đợi đến hết ngày 5/12 má»›i đủ 10 ngày - PV). Tuy nhiên, lần này Bá»™ Tài chính không Ä‘iá»u hành tăng giá mà yêu cầu giữ giá, chỉ tăng mức xả quỹ... “Äợt này chúng tôi chỉ Ä‘iá»u hành giữ ổn định giá thôi” - ông Truyá»n nói...
NgÆ°á»i tiêu dùng gánh lá»— cho doanh nghiệp
Tuy nhiên dù không tăng giá theo lý giải của ông Truyá»n nhÆ°ng vá»›i cách Ä‘iá»u hành trên, ngÆ°á»i tiêu dùng vẫn thiệt và doanh nghiệp rất có lợi. PGS.TS Ngô Trí Long cÅ©ng đồng tình cho rằng không chỉ tăng giá sá»›m hÆ¡n quy định má»›i tạo thuáºn lợi cho doanh nghiệp, gây thiệt hại cho ngÆ°á»i tiêu dùng, mà ngay việc giúp doanh nghiệp trích quỹ bình ổn xăng dầu sá»›m hÆ¡n trong Ä‘iá»u hành ngày 5/12 của Bá»™ Tài chính cÅ©ng giúp doanh nghiệp giảm được lá»—. Trong khi Ä‘ó, quỹ bình ổn giá xăng dầu là do ngÆ°á»i tiêu dùng Ä‘óng, trích sá»›m ngày nào quỹ hao nhanh ngày ấy và khi hết quỹ, doanh nghiệp sẽ dá»… dàng hÆ¡n trong việc tăng giá...
Váºy ngÆ°á»i tiêu dùng thiệt hại bao nhiêu nếu việc trích quỹ bình ổn sá»›m hÆ¡n má»™t ngày? Thống kê có năm VN tiêu thụ hết khoảng 16 triệu tấn xăng dầu. Tính trung bình ba năm trở lại Ä‘ây, má»—i năm VN tiêu thụ hết khoảng 12 triệu tấn. NhÆ° váºy, má»—i tháng ngÆ°á»i VN dùng hết khoảng 1 triệu tấn (má»—i tấn tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 1.200 lít). Và theo tính toán của má»™t cá»±u quan chức từng lâu năm tham gia Ä‘iá»u hành giá xăng dầu, vá»›i việc Bá»™ Tài chính cho tăng xả quỹ bình ổn từ 14h ngày 5/12 (100 đồng/lít vá»›i xăng, 200 đồng/lít vá»›i diesel), má»—i ngày quỹ bình ổn xăng dầu của ngÆ°á»i tiêu dùng có thể bị hụt tá»›i khoảng 10 tỉ đồng. Äiá»u này đồng nghÄ©a việc doanh nghiệp được lợi từng ấy tiá»n, thay vì há» sẽ phải chia sẻ vá»›i xã há»™i, ngÆ°á»i tiêu dùng.
Nghị định 84/2009 dù Ä‘ang được soạn nghị định thay thế nhÆ°ng vẫn còn hiệu lá»±c. Giá xăng dầu tăng nhanh giảm cháºm, tăng sá»›m, giảm cháºm... dÆ° luáºn Ä‘ã nêu từ rất lâu. Trong khi Ä‘ó, PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng chỉ cần cho tăng giá sá»›m vài giá», giảm giá cháºm vài giá», doanh nghiệp Ä‘ã được lợi rất lá»›n.
|
Xả quỹ sá»›m giúp doanh nghiệp đỡ bị tổn thất, trong khi Ä‘ó phần tổn thất này ngÆ°á»i tiêu dÅ©ng sẽ phải gánh há»™ doanh nghiệp. (Ảnh minh há»a) |
Ông Long thông cảm vá»›i sức ép từ các doanh nghiệp là rất lá»›n khi há» Ä‘ang chịu lá»—, không được bán theo giá thị trÆ°á»ng. Tuy nhiên, dù thế nào Bá»™ Tài chính cÅ©ng vẫn phải tuân theo quy định. Vá»›i trÆ°á»ng hợp cụ thể này chứng minh lo ngại “tăng nhanh giảm cháºm” của dÆ° luáºn không phải không có lý, ông Ngô Trí Long lÆ°u ý thêm ngay cả giá cÆ¡ sở cÅ©ng cần xem lại để tránh sai sót, chỉ dá»±a vào báo cáo của doanh nghiệp...
Äại gia ngành xăng dầu lãi lá»›n do tăng giá xăng
Ông LÆ°u Văn Tuyển, Kế toán trưởng của táºp Ä‘oàn Petrolimex hồi 15/11 công bố, trong tổng số hÆ¡n 1.579 tá»· đồng lợi nhuáºn trÆ°á»›c thuế 9 tháng đầu năm, lợi nhuáºn từ kinh doanh xăng dầu đạt khoảng 722 tá»· đồng (trung bình Petrolimex thu lãi từ kinh doanh xăng dầu trong 9 tháng khoảng 119 đồng/lít).
Theo ông LÆ°u Văn Tuyển, việc Petrolimex có lãi là thá»±c hiện Nghị quyết Äại há»™i đồng cổ Ä‘ông từ đầu năm. Cụ thể, cả năm 2013, Petrolimex phải lãi 1.980 tá»· đồng và chia cổ tức là 800 đồng.
Trả lá»i báo chí, ông Bùi Ngá»c Bảo, Chủ tịch HÄTV Petrolimex cho biết, sở dÄ© đạt được khoản lợi nhuáºn 722 tá»· đồng từ kinh doanh xăng dầu là do mấy nguyên nhân: Giá xăng dầu tăng, Petrolimex tiết giảm chi phí ở mức tối Ä‘a; giá xăng dầu thế giá»›i ổn định và việc Ä‘iá»u chỉnh xăng dầu trong nÆ°á»›c không bị liên bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng - Tài chính kìm giá quá lâu.
PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng, thá»±c chất Petrolimex lãi là do giá tăng. Giá xăng dầu trong thá»i gian qua được Ä‘iá»u chỉnh tăng 4 lần, giảm 5 lần. Dù số lần tăng ít hÆ¡n giảm, nhÆ°ng thá»±c ra mức giá tăng lại rất lá»›n (2.640 đồng/lít) và giá giảm chỉ 1.520 đồng/lít. Do Ä‘ó, gốc gác vấn Ä‘á» chính là cÆ¡ chế Ä‘iá»u hành giá xăng dầu hiện nay chÆ°a được rõ ràng.
CÅ©ng theo PGS.TS Ngô Trí Long, việc trích quỹ bình ổn cho Petrolimex hiện nay thế nào, cần sá»± vào cuá»™c xem xét của cÆ¡ quan tài chính. Thá»±c tế, lãi chủ yếu của Petrolimex là lãi do kinh doanh. Mà kinh doanh trong hoạt Ä‘á»™ng thÆ°Æ¡ng mại chính là chênh lệch giữa giá mua và giá bán. Vì thế cần phải nghiên cứu lại cÆ¡ chế định giá xăng dầu hiện nay.
“Hiện, nhà nÆ°á»›c Ä‘ang tiến hành định giá, chứ để Petrolimex tá»± làm sẽ còn gây bức xúc hÆ¡n nữa. Lúc Ä‘ó, Petrolimex sẽ tìm má»i cách để tăng giá và sẽ gây thiệt hại cho ngÆ°á»i tiêu dùng hÆ¡n nữa”, ông Long nói.