“Tăng nhanh nhÆ° gió, giảm chậm nhÆ° rùa”, “tăng mạnh nhÆ° lÅ© sông Đà, giảm giá nhỏ giọt nhÆ° cà phê phin”... là những bình luận phổ biến của Ä‘á»™c giả trên các trang báo mạng sau chÆ°a đầy 24 giờ xăng giảm giá 500 đồng/lít.

Ảnh minh họa.

Có tờ giật tít “Người dân thờ Æ¡ vá»›i việc giảm giá xăng” vì từ đầu năm đến nay tăng vọt tá»›i 3.000 đồng/lít, còn giảm thì chÆ°a mua nổi con tem.

Đặc biệt má»™t Ä‘á»™c giả Ä‘Æ°a sáng kiến rất Ä‘áng chú ý rằng, cho hiển thị công thức tính giá xăng công khai trên các bảng Ä‘iện tá»­ công cá»™ng, để người dân tá»± kiểm tra lấy.

Vá»›i trình Ä‘á»™ dân trí bây giờ, hầu hết các công dân Việt Nam đều có thể tá»± kiểm tra cái công thức toán học tính giá bán xăng (nếu có) do các cÆ¡ quan chức năng công bố, mà cÆ¡ sở pháp lý của nó chính là NĐ 84.

Công thức tính giá cÆ¡ sở để hình thành giá bán lẻ xăng dầu Ä‘ã được ghi rõ trong khoản 9 Ä‘iều 3 của NĐ này. Đó là má»™t biểu thức có 9 số hạng, bắt đầu bằng giá nhập khẩu CIF cá»™ng vá»›i thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, tá»· giá ngoại tệ , chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận định mức...

Trong các số hạng trên, cái thường xuyên biến đổi hằng ngày chỉ có giá CIF và tá»· giá ngoại tệ, các thông số còn lại hầu nhÆ° không đổi.

NhÆ° vậy, người dân hoàn toàn có thể tá»± tính được giá xăng dầu, tá»± kiểm tra được thời Ä‘iểm giảm hay tăng, má»™t khi cÆ¡ quan có trách nhiệm công khai hằng ngày toàn bá»™ 9 khoản hình thành nên giá cÆ¡ sở.

Toàn bá»™ dữ liệu này cÅ©ng cần được cập nhật và lÆ°u trữ công khai trên website của Bá»™ Tài chính, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng theo từng năm.

Vá»›i má»™t cÆ¡ sở dữ liệu đầy đủ, công khai, minh bạch nhÆ° vậy, tin chắc rằng giá bán lẻ xăng dầu sẽ được người dân hoặc các tổ chức xã há»™i đại diện cho họ giám sát chặt chẽ, tránh được những khoảng mờ, những bình luận cảm tính, thiếu cÆ¡ sở.

Giả thiết rằng, việc Ä‘iều hành giá xăng dầu vừa qua hoàn toàn Ä‘úng theo NĐ 84, thì quy luật “tăng nhanh - giảm chậm; tăng mạnh – giảm ít” bấy lâu nay cÅ©ng rất cần được phân tích, mổ xẻ tá»›i nÆ¡i tá»›i chốn.

Nhiều chuyên gia cho rằng, quy định tính giá cÆ¡ sở bình quân tá»›i 30 ngày chỉ có lợi cho doanh nghiệp, thiệt cho người tiêu dùng.

Theo Cục trưởng Quản lý giá Nguyá»…n Tiến Thỏa, vừa qua nếu tính theo 20 ngày thì mức chênh lệch giữa giá cÆ¡ sở vá»›i giá bán lẻ xăng tăng lên tá»›i 1.100 đồng thay vì 828 đồng, tức là có thể giảm giá xăng tá»›i 1.100 đồng/lít.

NhÆ° vậy việc sá»­a NĐ 84 theo hÆ°á»›ng có lợi hÆ¡n vá»›i người tiêu dùng Ä‘ã được đề cập. Vấn đề còn lại dù nhà nÆ°á»›c quản lý giá bán xăng dầu bằng nghị định nào tiếp theo Ä‘i chăng nữa, vẫn cần sá»± công khai, minh bạch nhÆ° Ä‘ã phân tích ở trên.

Minh bạch đến mức bất cứ người dân nào biết đọc, biết viết, biết làm phép toán cá»™ng, trừ, nhân, chia Ä‘Æ¡n giản, cÅ©ng có thể tá»± tính được giá xăng cho mình nếu họ muốn.

Công khai minh bạch được giá xăng dầu nhÆ° trên chính là má»™t biểu hiện cụ thể của nền hành chính phục vụ dân, của má»™t xã há»™i dân chủ, công bằng,
văn minh.

Nguồn tin: TP