Có thể hiểu rằng, ưu Ä‘ãi Ä‘ó là chính sách cá»§a Chính phá»§ để thu hút đầu tư, đặc biệt vá»›i dá»± án đầu tư nước ngoài.
![]() |
Khi các nhà máy được ưu Ä‘ãi, phần thiệt sẽ vá» ngưá»i dân. Ảnh: Chí Cưá»ng. |
Tại Công văn 10539, Bá»™ Tài chính cho biết, theo phụ lục Danh mục các ưu Ä‘ãi đầu tư áp dụng cho dá»± án liên hợp lá»c hóa dầu Nghi SÆ¡n kèm theo Giấy chứng nháºn đầu tư, thuế nháºp khẩu sản phẩm để tính giá bán buôn sản phẩm do Dá»± án sản xuất như sau: “Trong 10 năm đầu kể từ khi Ä‘i vào váºn hành thương mại (dá»± kiến vào năm 2013), Dá»± án được áp dụng mức giá bán buôn tại cổng nhà máy bằng giá nháºp khẩu cá»™ng thuế nháºp khẩu 7% đối vá»›i các sản phẩm lá»c dầu (trừ LPG 5%) và 3% đối vá»›i các sản phẩm hóa dầu. Trong thá»i hạn nêu trên, nếu Nhà nước qui định mức thuế nháºp khẩu thấp hÆ¡n thì Nhà nước sẽ bù giá cho Công ty liên doanh”.
Tương tá»±, tại Nhà máy lá»c dầu Dung Quất, theo Ä‘iểm 3, Äiá»u 2 Quyết định số 925/QÄ-TTg ngày 26/7/2012 cá»§a Thá»§ tướng Chính phá»§ vá» má»™t số cÆ¡ chế tài chính cá»§a Công ty TNHH Nhà nước MTV Lá»c hóa dầu Bình SÆ¡n, Táºp Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam sẽ bao tiêu sản phẩm cho Công ty Bình SÆ¡n và đưa mức giá trị ưu Ä‘ãi vào giá bao tiêu sản phẩm, nếu thuế nháºp khẩu sản phẩm lá»c hóa dầu do Nhà nước quy định thấp hÆ¡n mức giá trị ưu Ä‘ãi tính trong giá bán là 3% đối vá»›i sản phẩm hóa dầu, 5% đối vá»›i LPG và 7% đối vá»›i xăng dầu.
“Các dá»± án đầu tư vào khu kinh tế Dung Quất được hưởng các ưu Ä‘ãi áp dụng đối vá»›i địa bàn có Ä‘iá»u kiện kinh tế - xã há»™i đặc biệt khó khăn và khu kinh tế theo quy định cá»§a Luáºt Äầu tư nước ngoài tại Việt Nam, Luáºt Khuyến khích đầu tư trong nước, Luáºt Thuế thu nháºp DN và các pháp luáºt thuế khác”. (TríchQuyếtđịnh50/2005/QÄ-TTg) |
Theo Bá»™ Tài chính, việc qui định thuế nháºp khẩu ưu Ä‘ãi đối vá»›i xăng máy bay và nhiên liệu bay sẽ chịu ảnh hưởng cá»§a cÆ¡ chế thuế nháºp khẩu đối vá»›i hai nhà máy lá»c dầu. “Trưá»ng hợp qui định mức thuế suất thuế nháºp khẩu ưu Ä‘ãi đối vá»›i sản phẩm lá»c dầu và sản phẩm hóa dầu thấp hÆ¡n 7% (đối vá»›i xăng dầu); 5% (đối vá»›i LPG) và 3% (đối vá»›i sản phẩm hóa dầu) thì: Nhà nước sẽ phải bù giá cho Nhà máy lá»c dầu Dung Quất và dá»± án lá»c dầu Nghi SÆ¡n khi dá»± án Ä‘i vào váºn hành thương mại (dá»± kiến vào năm 2013)”. Chính vì thế, Bá»™ Tài chính không thể Ä‘áp ứng đỠnghị cá»§a VN Airlines và Jetstar Pacific miá»…n, giảm thuế khi giá xăng dầu nháºp khẩu tăng cao, cụ thể chỉ giảm thuế nháºp khẩu xuống mức thấp nhất có thể là 7%.
Theo Quyết định số 925/QÄ-TTg, ngày 26/7/2012, Công ty TNHH Nhà nước má»™t thành viên Lá»c hóa dầu Bình SÆ¡n được áp dụng mức thuế suất thuế thu nháºp doanh nghiệp là 10% trong thá»i gian 30 năm; được miá»…n thuế 4 năm và giảm 50% số thuế phải ná»™p trong thá»i gian 9 năm tiếp theo kể từ năm đầu tiên Công ty Bình SÆ¡n có thu nháºp chịu thuế từ Dá»± án Nhà máy Lá»c dầu Dung Quất. Ngoài ra, Công ty Bình SÆ¡n được hưởng 3% - 7% tiá»n thuế nháºp khẩu đối vá»›i từng loại sản phẩm trong các năm từ 2012-2018 vá»›i cÆ¡ chế thu Ä‘iá»u tiết đối vá»›i sản phẩm lá»c dầu và hóa dầu tiêu thụ trong nước.
Cụ thể, theo Quyết định 925, sẽ thu Ä‘iá»u tiết đối vá»›i toàn bá»™ sản phẩm lá»c dầu (xăng, dầu, LPG) và sản phẩm hóa dầu do Công ty Bình SÆ¡n sản xuất, chế biến tiêu thụ trong nước. Tá»· lệ thu Ä‘iá»u tiết là chênh lệch giữa mức thuế suất thuế nháºp khẩu cá»§a các sản phẩm lá»c dầu và sản phẩm hóa dầu tại thá»i Ä‘iểm tiêu thụ trừ mức giá trị ưu Ä‘ãi tính trong giá bán đối vá»›i xăng, dầu là 7%; LPG là 5% và sản phẩm hóa dầu là 3%. Nhưng nếu thuế nháºp khẩu do Nhà nước quy định thấp hÆ¡n mức giá trị ưu Ä‘ãi tính trong giá bán là 3% đối vá»›i sản phẩm hóa dầu, 5% đối vá»›i LPG và 7% đối vá»›i xăng dầu, Táºp Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam sẽ phải bao tiêu sản phẩm cho Công ty Bình SÆ¡n và đưa mức giá trị ưu Ä‘ãi vào giá bao tiêu sản phẩm. Thá»i gian áp dụng thu Ä‘iá»u tiết thá»±c hiện từ năm tài chính 2012 đến hết năm 2018.
Những ưu Ä‘ãi trên có thể được hiểu theo cÆ¡ chế đặc thù cá»§a khu kinh tế Dung Quất trong quyết định thành láºp. Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế Lê Äăng Doanh cho rằng, Ä‘ây rõ ràng là những ưu Ä‘ãi rất lá»›n cho các nhà máy lá»c, hóa dầu. Có thể hiểu rằng, ưu Ä‘ãi Ä‘ó là chính sách cá»§a Chính phá»§ để thu hút đầu tư, đặc biệt vá»›i dá»± án đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, theo TS Lê Äăng Doanh, vá»›i ưu Ä‘ãi và nhất là cÆ¡ chế bù giá theo thá»a thuáºn thì chính ngưá»i dân Ä‘ang phải chịu thiệt thòi vá»›i phần tiá»n thuế bị mất.