Việc liên bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng - Tài chính vẫn giữ nguyên cách tính giá cÆ¡ sở dá»±a trên thuế suất cÅ©, trong khi thuế suất nhập khẩu xăng dầu từ nhiều thị trường Ä‘ã giảm mạnh dẫn đến việc người dân Ä‘ang phải "móc" tiền túi để tăng lãi cho các doanh nghiệp xăng dầu.

Doanh nghiệp hưởng lợi FTA, người tiêu dùng thì không!

Vá»›i việc ký kết thêm hàng loạt hiệp định thÆ°Æ¡ng mại tá»± do trong những năm gần Ä‘ây, thuế suất các mặt hàng xuất nhập khẩu của Việt Nam Ä‘ang có những thay đổi, phần lá»›n đều được thu hẹp lại.

Riêng vá»›i xăng dầu, mặc dù là nÆ°á»›c xuất khẩu dầu thô nhÆ°ng Việt Nam vẫn Ä‘ang phải nhập khẩu mặt hàng này. Về lý thuyết, khi thuế nhập khẩu xăng dầu được giảm thì người tiêu dùng cÅ©ng sẽ được hưởng mức giá rẻ hÆ¡n.

Theo Thông tÆ° 165 của Bá»™ Tài chính, từ 1/1/2015, các mặt hàng dầu diesel, dầu hỏa nhập khẩu từ các nÆ°á»›c trong khối ASEAN chỉ còn chịu mức thuế suất là 5%, còn thuế suất nhập khẩu vá»›i dầu mazut là 0%. Từ năm 2016, tất cả các mặt hàng dầu từ ASEAN vào Việt Nam đều được hưởng thuế suất 0%. (Đây là thị trường nhập khẩu xăng dầu chính của Việt Nam. Năm 2015, trong tổng cá»™ng hÆ¡n 10 triệu tấn xăng dầu nhập khẩu của Việt Nam thì quá ná»­a được nhập từ ASEAN: từ Singapore là 3,84 triệu tấn, từ Thái Lan là 2,28 triệu tấn).

Trong khi Ä‘ó, vá»›i mặt hàng xăng RON 92, mức thuế suất nhập khẩu từ ASEAN trong năm 2015 và 2016 vẫn là 20% nhÆ°ng từ năm 2016, do hiệp định thÆ°Æ¡ng mại tá»± do Việt Nam - Hàn Quốc Ä‘ã được ký kết nên thuế suất nhập khẩu mặt hàng này từ Hàn Quốc chỉ còn 10% (tức bằng má»™t ná»­a mức thuế nhập khẩu Æ°u Ä‘ãi - MFN).

Điều Ä‘áng nói là trong công thức tính giá cÆ¡ sở xăng dầu dùng làm căn cứ để Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c, liên Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng - Tài chính vẫn áp dụng mức thuế nhập khẩu MFN theo Thông tÆ° 78 ngày 20/5/2015 vá»›i xăng là 20%, dầu diesel và mazut là 10% và dầu hỏa là 13%.

NhÆ° vậy, trong khi doanh nghiệp được hưởng lợi từ những hiệp định thÆ°Æ¡ng mại tá»± do má»›i thì người tiêu dùng vẫn "cắn răng" chịu mức thuế cÅ© do cách tính giá cÆ¡ sở của liên Bá»™ chÆ°a thay đổi. Vô hình chung, người tiêu dùng Ä‘ã phải "móc" tiền túi của mình để tăng lãi cho doanh nghiệp xăng dầu.

Báo cáo tài chính năm 2015 của Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho thấy, bức tranh tài chính của doanh nghiệp này trong năm 2015 Ä‘ã trở nên "sáng" hÆ¡n rất nhiều so vá»›i trÆ°á»›c Ä‘ó. Cụ thể, năm qua, Petrolimex lãi sau thuế 3.138,5 tỉ đồng - đảo ngược hoàn toàn so vá»›i kết quả lá»— hÆ¡n 9 tỉ đồng của năm 2014. Riêng công ty mẹ Petrolimex ghi nhận lãi 2.142 tỉ đồng, gấp 37 lần con số lãi 58,5 tỉ đồng của năm 2014.

Cần lÆ°u ý rằng, năm 2015, doanh nghiệp xăng dầu má»›i chỉ chủ yếu hưởng lợi từ chênh lệch thuế suất ở các mặt hàng dầu, sang năm 2016 này, khi chênh lệch thuế suất xăng nhập từ Hàn Quốc chỉ còn má»™t ná»­a thuế nhập khẩu MFN thì dá»± báo, lãi của các doanh nghiệp còn "khủng" hÆ¡n.

Số liệu Hải quan cÅ©ng cho thấy, trong tháng đầu tiên của năm 2016, các doanh nghiệp Việt Ä‘ã tăng nhập khẩu xăng dầu từ Hàn Quốc lên 22,5 triệu USD. Báo cáo tài chính quý I/2016 của các doanh nghiệp sẽ phản ánh rõ hÆ¡n Ä‘iều này!

Nên Ä‘Æ°a phần chênh lệch vào Quỹ bình ổn giá

Trao đổi vá»›i phóng viên, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long Ä‘ánh giá, chính sá»± chênh lệch giữa mức thuế phải ná»™p trong cÆ¡ sở tính giá và mức thuế mà doanh nghiệp thá»±c ná»™p là má»™t trong những nguyên nhân chủ yếu giúp doanh nghiệp xăng dầu lãi lá»›n năm vừa qua.

Theo ông Long, cÆ¡ quan chức năng cần xem lại cách định giá cÆ¡ sở là dá»±a trên mức tính thuế nào, liệu rằng có nên bám sát hÆ¡n diá»…n biến của thá»±c tế hay không?

Để sòng phẳng trong vấn đề này, theo chuyên gia Ngô Trí Long, Nhà nÆ°á»›c cần thu lại khoản tiền chênh lệch trên, tuy nhiên, việc này do cÆ¡ quan quản lý ngân sách Nhà nÆ°á»›c (NSNN) thu chứ không phải là cÆ¡ quan thuế.

"Quan Ä‘iểm của tôi là không nên Ä‘Æ°a khoản này vào NSNN mà nên Ä‘Æ°a vào Quỹ bình ổn giá xăng dầu vì bất cập ở Ä‘ây xuất phát từ nguồn bán xăng dầu. Do Ä‘ó, nguồn thu Ä‘ó nên Ä‘Æ°a vào quỹ bình ổn giá nhÆ° má»™t cách "trả" lại cho người dân" - ông Long phân tích.

Trong khi Ä‘ó, thuế phí vẫn Ä‘ang chiếm quá ná»­a giá bán lẻ xăng dầu. Về vấn đề này, vị chuyên gia Ä‘ánh giá, giữa bối cảnh NSNN eo hẹp, thất thu, bá»™i chi ngân sách lá»›n thì rất khó để trông chờ vào việc trong ngắn hạn sẽ có sá»± Ä‘á»™t phá về cắt giảm thuế phí trong giá xăng dầu. Tuy nhiên, để cân đối lợi ích "3 nhà" (nhà nÆ°á»›c, doanh nghiệp và người tiêu dùng), nếu thu nhiều thuế quá, có lợi cho Nhà nÆ°á»›c nhÆ°ng tạo áp lá»±c lá»›n lên người tiêu dùng thì cần xem xét lại.

Ông Long nhận định, người tiêu dùng hiện vẫn chÆ°a hoàn toàn được hưởng lợi ích từ diá»…n biến giá xăng dầu thế giá»›i. Trong bối cảnh giá dầu thế giá»›i tăng cao thì người tiêu dùng phải chịu, vậy thì khi giá thế giá»›i xuống thấp, nhẽ ra họ cÅ©ng được hưởng mức giảm tÆ°Æ¡ng ứng - vị chuyên gia nhận xét.

Nguồn tin: Vnmedia