Vì tháng 11 gần sắp kết thúc, có hai sá»± kiện lá»›n có thể làm thay đổi má»™t cách sâu sắc thị trưá»ng dầu.
Vá»›i thá»i gian Ä‘ang đến gần, 5 thành viên cá»§a Há»™i đồng Bảo an LHQ cùng vá»›i Äức (P5+1) Ä‘ang thương thảo để chốt má»™t thá»a thuáºn chung vá»›i Iran vá» chương trình hạt nhân cá»§a nước này. Cả hai bên Ä‘ã đạt được má»™t số tiến bá»™ Ä‘áng kể, tuy nhiên má»™t số vấn đỠkho khăn vẫn chưa được giải quyết trước hạn chót ngày 24/11.
Hôm 17/11, Ngoại trưởng Anh Philip Hammond khẳng định: “Chúng tôi rất quan tâm ná»— lá»±c đạt được thá»a thuáºn nhưng không phải má»™t thá»a thuáºn bằng bất cứ giá nào. Chúng tôi sẽ có thể đạt được thá»a thuáºn chung nếu Iran cần phải tích cá»±c hÆ¡n nữa.”
Theo các quan chức tham gia vào tiến trình này thì cả hai phía Ä‘ang tích cá»±c Ä‘àm phám má»™t cách rất nghiêm túc cÅ©ng như vá»›i ý định tháºt sá»± mong muốn giải quyết được những bất đồng. Iran Ä‘ang phát tín hiệu nước này sẽ sẵn sàng cho phép các đợt kiểm tra quốc tế vá» chương trình hạt nhân cÅ©ng như khả năng sẽ nháºn uranium Ä‘ã làm giàu ở nước ngoài. Äổi lại Mỹ gợi ý có thể duy trì má»™t số khả năng trong nước để làm giàu uranium.
Vấn đỠnổi báºt táºp trung vào thá»i gian mà Mỹ sẽ dỡ bá» các lệnh trừng phạt kinh tế cÅ©ng như các chi tiết chính xác vá» khả năng làm giàu uranium cá»§a Iran. Vá»›i việc chỉ còn vài ngày nữa là đến hạn chót, má»™t thá»a thuáºn chung giữa 2 bên là hoàn toàn không chắc chắn. Steve LeVine cá»§a Quartz cho rằng chỉ có hai khả năng cao nhất, má»™t là có sá»± đột phát vá» mặt ngoại giao hoặc là sá»± sụp đổ cá»§a quá trình Ä‘àm phán.
Ông LeVine cho rằng má»™t thá»a thuáºn được ký kết thì có nhiá»u khả năng hÆ¡n không phải bởi vì áp lá»±c tài chính khổng lồ mà Iran Ä‘ang phải hứng chịu là mà do giá dầu thô Ä‘ang giảm. Vá»›i giá dầu thô giảm hÆ¡n 30% chỉ trong vài tháng, và Iran thì lại Ä‘ang cần mức giá bán 135 usd/thá»§ng cho ngân sách nhà nước, nó sẽ được hưởng lợi nhiá»u nhất trong nghị quyết ngoại giao vá»›i phương Tây.
Không chỉ váºy, chính phá»§ Iran Ä‘ang gia tăng kỳ vá»ng đạt được thá»a thuáºn. Äã và Ä‘ang có nhiểu Ä‘oàn doanh nghiệp nước ngoài đến thăm Iran, làm nổi báºt các cÆ¡ há»™i đầu tư ở Iran má»™t khi cấm váºn được dỡ bá». Có má»™t viá»…n cảnh vá» các nhà sản xuất xe ô tô, các công ty má» và viện tài chính sẽ phát triển tại Iran nếu như nước này mở cá»a. Gần Ä‘ây những ngưá»i khổng lồ dầu khi như BP và Total Ä‘ã cho biết các công ty này sẽ quan tâm đến việc quay lại Iran bếu cấm váºn bị bãi bá» và chính phá»§ Iran cung cấp các Ä‘iá»u khoản thuáºn lợi.
Äầu năm nay tổng thống Iran Hassan Rouhani Ä‘ã cam kết cÆ¡ chể cấm váºn sẽ bị dỡ bá». “Vá»›i sá»± há»— trợ cá»§a các bạn, chính phá»§ Ä‘ang thá»±c hiện các bước đầu tiên hướng đến việc dỡ bá» hoàn toàn các lệnh trừng phạt khắc nghiệt… Chúng ta sẽ sẵn sàng các lệnh cấm váºn bãi bá» trong vài tháng tá»›i
Äầu năm nay, Tổng thống Iran Hassan Rouhani hứa rằng các cÆ¡ chế trừng phạt sẽ sá»›m được dỡ bá».
Và biện pháp trừng phạt kinh tế Ä‘ang có tác dụng rõ rệt. Xuất khẩu dầu cá»§a Iran giảm hÆ¡n má»™t ná»a từ mức trước các lệnh trừng phạt khoảng 2,5 triệu thùng má»—i ngày. Kết quả là, GDP cá»§a Iran Ä‘ã giảm 5,8 phần trăm trong năm 2012, năm mà biện pháp trừng phạt cứng rắn phương Tâybắt đầu có hiệu lá»±c.
Theo tá» The Economist. đưá»ng lối cứng rắn ở cả hai nước có thể làm việc để ngăn chặn má»™t thá»a thuáºn. Nhưng ở Iran, ngay cả những ngưá»i bảo thá»§ nhất, có thể không có sá»± phản đối mạnh mẽ đến má»™t thá»a thuáºn này.
Cho đến má»™t lúc nào Ä‘ó, má»™t thá»a thuáºn có thể Ä‘ánh dấu sá»± trở lại cá»§a nhiá»u triệu dầu thùng má»—i ngày trong sản xuất dầu cá»§a Iran, mặc dù vá»›i tốc độ tăng dần.
Trong khi các cuá»™c Ä‘àm phán hạt nhân đạt được Ä‘ích, má»™t sá»± kiện thứ hai sẽ diá»…n ra - cuá»™c há»p cá»§a OPEC tại Vienna vào ngày 27 tháng 11 quyết định mục tiêu sản xuất dầu. Äã có rất nhiá»u suy Ä‘oán, nhưng không chắc nhóm này sẽ làm già. Hiện Ä‘ã có má»™t loạt các hoạt động ngoại giao trong vài tuần qua vì các thành viên OPEC kêu gá»i vá»›i Saudi Arabia cắt giảm sản xuất. Thá»§ tướng Libya Ä‘ã đến thăm Riyadh vào ngày 13, cùng ngày mà Tổng thống Iraq rá»i khá»i Saudi.
Vì váºy, đến nay Saudi Ä‘ã cho thấy không có sá»± sẵn sàng cắt giảm sản xuất, vá»›i các quan chức hồi đầu tháng này cho thấy há» sẽ chỉ hành động nếu giá dầu giảm xuống còn khoảng $ 70 cho má»—i thùng. Vào thá»i Ä‘iểm Ä‘ó, các quan chức OPEC cho rằng là không, nhưng vá»›i giá dầu thô Brent giảm xuống dưới $ 80 vào ngày 17 tháng 11 khi có tin Nháºt Bản rÆ¡i vào suy thoái kinh tế, áp lá»±c được Ä‘ang buá»™c Riyadh phải hành động.
Có má»™t mức độ cao cá»§a sá»± không chắc chắn vá» cách thức các cuá»™c Ä‘àm phán Iran và các cuá»™c há»p cá»§a OPEC sẽ diá»…n ra, nhưng thá»i Ä‘iểm tháng sẽ là cá»±c kỳ quan trá»ng đối vá»›i thị trưá»ng năng lượng.
Nguồn: xangdau.net