Vì tháng 11 gần sắp kết thúc, có hai sá»± kiện lá»›n có thể làm thay đổi má»™t cách sâu sắc thị trÆ°á»ng dầu.
Vá»›i thá»i gian Ä‘ang đến gần, 5 thành viên của Há»™i đồng Bảo an LHQ cùng vá»›i Äức (P5+1) Ä‘ang thÆ°Æ¡ng thảo để chốt má»™t thá»a thuáºn chung vá»›i Iran vá» chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân của nÆ°á»›c này. Cả hai bên Ä‘ã đạt được má»™t số tiến bá»™ Ä‘áng kể, tuy nhiên má»™t số vấn Ä‘á» kho khăn vẫn chÆ°a được giải quyết trÆ°á»›c hạn chót ngày 24/11.
Hôm 17/11, Ngoại trưởng Anh Philip Hammond khẳng định: “Chúng tôi rất quan tâm ná»— lá»±c đạt được thá»a thuáºn nhÆ°ng không phải má»™t thá»a thuáºn bằng bất cứ giá nào. Chúng tôi sẽ có thể đạt được thá»a thuáºn chung nếu Iran cần phải tích cá»±c hÆ¡n nữa.”
Theo các quan chức tham gia vào tiến trình này thì cả hai phía Ä‘ang tích cá»±c Ä‘àm phám má»™t cách rất nghiêm túc cÅ©ng nhÆ° vá»›i ý định tháºt sá»± mong muốn giải quyết được những bất đồng. Iran Ä‘ang phát tín hiệu nÆ°á»›c này sẽ sẵn sàng cho phép các đợt kiểm tra quốc tế vá» chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân cÅ©ng nhÆ° khả năng sẽ nháºn uranium Ä‘ã làm giàu ở nÆ°á»›c ngoài. Äổi lại Mỹ gợi ý có thể duy trì má»™t số khả năng trong nÆ°á»›c để làm giàu uranium.
Vấn Ä‘á» nổi báºt táºp trung vào thá»i gian mà Mỹ sẽ dỡ bá» các lệnh trừng phạt kinh tế cÅ©ng nhÆ° các chi tiết chính xác vá» khả năng làm giàu uranium của Iran. Vá»›i việc chỉ còn vài ngày nữa là đến hạn chót, má»™t thá»a thuáºn chung giữa 2 bên là hoàn toàn không chắc chắn. Steve LeVine của Quartz cho rằng chỉ có hai khả năng cao nhất, má»™t là có sá»± Ä‘á»™t phát vá» mặt ngoại giao hoặc là sá»± sụp đổ của quá trình Ä‘àm phán.
Ông LeVine cho rằng má»™t thá»a thuáºn được ký kết thì có nhiá»u khả năng hÆ¡n không phải bởi vì áp lá»±c tài chính khổng lồ mà Iran Ä‘ang phải hứng chịu là mà do giá dầu thô Ä‘ang giảm. Vá»›i giá dầu thô giảm hÆ¡n 30% chỉ trong vài tháng, và Iran thì lại Ä‘ang cần mức giá bán 135 usd/thủng cho ngân sách nhà nÆ°á»›c, nó sẽ được hưởng lợi nhiá»u nhất trong nghị quyết ngoại giao vá»›i phÆ°Æ¡ng Tây.
Không chỉ váºy, chính phủ Iran Ä‘ang gia tăng kỳ vá»ng đạt được thá»a thuáºn. Äã và Ä‘ang có nhiểu Ä‘oàn doanh nghiệp nÆ°á»›c ngoài đến thăm Iran, làm nổi báºt các cÆ¡ há»™i đầu tÆ° ở Iran má»™t khi cấm váºn được dỡ bá». Có má»™t viá»…n cảnh vá» các nhà sản xuất xe ô tô, các công ty má» và viện tài chính sẽ phát triển tại Iran nếu nhÆ° nÆ°á»›c này mở cá»a. Gần Ä‘ây những ngÆ°á»i khổng lồ dầu khi nhÆ° BP và Total Ä‘ã cho biết các công ty này sẽ quan tâm đến việc quay lại Iran bếu cấm váºn bị bãi bá» và chính phủ Iran cung cấp các Ä‘iá»u khoản thuáºn lợi.
Äầu năm nay tổng thống Iran Hassan Rouhani Ä‘ã cam kết cÆ¡ chể cấm váºn sẽ bị dỡ bá». “Vá»›i sá»± há»— trợ của các bạn, chính phủ Ä‘ang thá»±c hiện các bÆ°á»›c đầu tiên hÆ°á»›ng đến việc dỡ bá» hoàn toàn các lệnh trừng phạt khắc nghiệt… Chúng ta sẽ sẵn sàng các lệnh cấm váºn bãi bá» trong vài tháng tá»›i
Äầu năm nay, Tổng thống Iran Hassan Rouhani hứa rằng các cÆ¡ chế trừng phạt sẽ sá»›m được dỡ bá».
Và biện pháp trừng phạt kinh tế Ä‘ang có tác dụng rõ rệt. Xuất khẩu dầu của Iran giảm hÆ¡n má»™t ná»a từ mức trÆ°á»›c các lệnh trừng phạt khoảng 2,5 triệu thùng má»—i ngày. Kết quả là, GDP của Iran Ä‘ã giảm 5,8 phần trăm trong năm 2012, năm mà biện pháp trừng phạt cứng rắn phÆ°Æ¡ng Tâybắt đầu có hiệu lá»±c.
Theo tá» The Economist. Ä‘Æ°á»ng lối cứng rắn ở cả hai nÆ°á»›c có thể làm việc để ngăn chặn má»™t thá»a thuáºn. NhÆ°ng ở Iran, ngay cả những ngÆ°á»i bảo thủ nhất, có thể không có sá»± phản đối mạnh mẽ đến má»™t thá»a thuáºn này.
Cho đến má»™t lúc nào Ä‘ó, má»™t thá»a thuáºn có thể Ä‘ánh dấu sá»± trở lại của nhiá»u triệu dầu thùng má»—i ngày trong sản xuất dầu của Iran, mặc dù vá»›i tốc Ä‘á»™ tăng dần.
Trong khi các cuá»™c Ä‘àm phán hạt nhân đạt được Ä‘ích, má»™t sá»± kiện thứ hai sẽ diá»…n ra - cuá»™c há»p của OPEC tại Vienna vào ngày 27 tháng 11 quyết định mục tiêu sản xuất dầu. Äã có rất nhiá»u suy Ä‘oán, nhÆ°ng không chắc nhóm này sẽ làm già. Hiện Ä‘ã có má»™t loạt các hoạt Ä‘á»™ng ngoại giao trong vài tuần qua vì các thành viên OPEC kêu gá»i vá»›i Saudi Arabia cắt giảm sản xuất. Thủ tÆ°á»›ng Libya Ä‘ã đến thăm Riyadh vào ngày 13, cùng ngày mà Tổng thống Iraq rá»i khá»i Saudi.
Vì váºy, đến nay Saudi Ä‘ã cho thấy không có sá»± sẵn sàng cắt giảm sản xuất, vá»›i các quan chức hồi đầu tháng này cho thấy há» sẽ chỉ hành Ä‘á»™ng nếu giá dầu giảm xuống còn khoảng $ 70 cho má»—i thùng. Vào thá»i Ä‘iểm Ä‘ó, các quan chức OPEC cho rằng là không, nhÆ°ng vá»›i giá dầu thô Brent giảm xuống dÆ°á»›i $ 80 vào ngày 17 tháng 11 khi có tin Nháºt Bản rÆ¡i vào suy thoái kinh tế, áp lá»±c được Ä‘ang buá»™c Riyadh phải hành Ä‘á»™ng.
Có má»™t mức Ä‘á»™ cao của sá»± không chắc chắn vá» cách thức các cuá»™c Ä‘àm phán Iran và các cuá»™c há»p của OPEC sẽ diá»…n ra, nhÆ°ng thá»i Ä‘iểm tháng sẽ là cá»±c kỳ quan trá»ng đối vá»›i thị trÆ°á»ng năng lượng.
Nguồn: xangdau.net