DN đầu mối ôm không xuể

Theo ông Lê Xuân Trình, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) cho biết, xăng dầu bán ra thị trường đều trải qua ba khâu. Thứ nhất, nguồn xăng dầu nhập khẩu, hay nguồn từ Nhà máy Dung Quất đều được kiểm soát rất chặt chẽ nên khó xảy ra việc nhập xăng dầu kém chất lượng.

Tiếp đến khâu kho chứa tại các đầu mối cÅ©ng được quản lý rất nghiêm ngặt, có các bá»™ phận kiểm tra kỹ càng, nhÆ° khi nhập phải lấy mẫu xăng dầu, khi xuất cÅ©ng lấy mẫu, trong quá trình bảo quản phải thường xuyên kiểm tra định kỳ.

Cuối cùng là khâu vận chuyển xăng dầu từ kho đến các Ä‘Æ¡n vị tiêu thụ thuá»™c hệ thống trá»±c thuá»™c các đầu mối hoặc các tổng đại lý, đại lý cÅ©ng đảm bảo, khi xuất hoặc nhập liên tục lấy mẫu đối chiếu.

Tuy nhiên, ông Nguyá»…n Quang Kiên, Phó Tổng giám đốc Tập Ä‘oàn Xăng dầu VN (Petrolimex) lại cho rằng, quản lý chất lượng xăng dầu Ä‘ang là vấn đề nóng. Về bản chất, hiện nay, chất lượng xăng dầu vẫn được Nhà nÆ°á»›c quản lý, ở má»™t mức Ä‘á»™ nào Ä‘ó thì mặt hàng này được kiểm soát khá tốt vá»›i nhiều mặt hàng khác. Thế nhÆ°ng, những vi phạm về chất lượng xăng dầu được phát hiện trong thời gian vừa qua chủ yếu là ở hệ thống các đại lý.

Ông Kiên cho biết thêm, hiện nay cả nÆ°á»›c có khoảng 13.000 cá»­a hàng xăng dầu, trong Ä‘ó các cá»­a hàng trong hệ thống của các DN đầu mối chỉ trên 3.000 (chiếm 25-30%), còn lại là cá»­a hàng đại lý, tổng đại lý chiếm khoảng 75%. Vì thế phải khẳng định, hệ thống cá»­a hàng đại lý không thể thiếu và phải được vận hành, vấn đề đặt ra là quản lý hệ thống này nhÆ° thế nào.

Bên cạnh Ä‘ó, theo đại diện Petrolimex, Nghị định 84/2009 của Chính phủ quy định tổng đại lý chỉ được ký hợp đồng làm đại lý bán lẻ xăng dầu cho 1 thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối và thÆ°Æ¡ng nhân là đại lý chỉ được ký hợp đồng làm đại lý bán lẻ xăng dầu cho 1 thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối hoặc cho 1 thÆ°Æ¡ng nhân là tổng đại lý.

"NhÆ°ng trên thá»±c tế má»™t ông chủ có thể lập ra vài công ty làm đại lý hoặc tổng đại lý để lấy xăng dầu từ nhiều nguồn khác nhau. Trong khi, DN đầu mối khi phát hiện sai phạm chỉ có quyền cắt hợp đồng. Mà nếu đầu mối này xá»­ lý cắt hợp đồng thì đại lý vi phạm lại chạy qua đầu mối khác. Vì vậy việc quản lý chất lượng xăng dầu tại hệ thống tổng đại lý, đại lý rất khó kiểm soát" - đại diện Petrolimex chia sẻ.

Pha thêm để kiếm lãi!

Ở khía cạnh khác, đại diện má»™t số DN khác cho rằng, má»™t trong những nguyên nhân khiến gian lận thÆ°Æ¡ng mại trong kinh doanh xăng dầu gia tăng là chi phí thù lao thấp nên má»™t số đại lý Ä‘ã nảy sinh gian lận thÆ°Æ¡ng mại thông qua việc mua lại nguồn xăng dầu trôi nổi hoặc các hóa chất vá»›i giá rẻ để pha trá»™n vào xăng dầu.

Từ Ä‘ó, các DN đầu mối kiến nghị nâng chi phí định mức kinh doanh từ 600 đồng lên 850- 900 đồng/lít. Đại diện má»™t DN đầu mối lý giải, nếu chi phí thù lao 600 đồng/lít thì chỉ bằng 3% giá bán, trong khi lãi suất ngân hàng tá»›i trên 20%, biến Ä‘á»™ng ngoại tệ 1%, chi phí khác nhÆ° lÆ°Æ¡ng, khấu hao, Ä‘iện, nÆ°á»›c... thì DN kinh doanh xăng dầu rất khó duy trì hoạt Ä‘á»™ng. Đây là má»™t trong những nguyên nhân căn cÆ¡, gốc rá»… đối vá»›i chất lượng xăng dầu.

DÆ°á»›i góc Ä‘á»™ cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c, ông Võ Văn Quyền, Vụ trưởng Vụ thị trường trong nÆ°á»›c (Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng) nêu quan Ä‘iểm, phần lá»›n DN khẳng định chất lượng xăng dầu thuá»™c hệ thống trá»±c thuá»™c DN đầu mối về cÆ¡ bản là ổn. Vấn đề là câu chuyện kiểm soát chất lượng xăng dầu đối vá»›i tổng đại lý và đại lý. Do Ä‘ó, ông Quyền đề xuất hai nhóm biện pháp về mặt quản lý nhà nÆ°á»›c và trách nhiệm của DN.

Theo Ä‘ó, cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c sẽ xem xét vấn đề Ä‘iều hành giá xăng dầu theo giá thị trường, có biện pháp bù lá»—, tăng chi phí, chính sách hoa hồng cho đại lý, tăng cường kiểm tra, kiểm soát... để tháo gỡ khó khăn cho DN. Bên cạnh Ä‘ó, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng sẽ xem xét bổ sung các quy định về kiểm tra kiểm soát của Nhà nÆ°á»›c đối vá»›i hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh xăng dầu. Đối vá»›i DN đầu mối, ông Quyền cho rằng DN đầu mối phải có trách nhiệm trách về chất lượng vá»›i hệ thống phân phối cá»­a hàng, kho, bãi  và đại lý trá»±c thuá»™c cÅ©ng nhÆ° liên Ä‘á»›i vá»›i các tổng đại lý và đại lý.