Nếu khí hóa lỏng Mỹ đánh chiếm châu Âu, dòng chảy khí đốt giá rẻ Nga sẽ chết. Nhưng Moscow không cam tâm và EU cũng không chấp nhận điều đó.
Nga sẽ không nhường thị trường châu Âu cho Mỹ
Bắt đầu từ ngày 19/12/2015, Quốc hội Mỹ đã thông qua dự luật cho phép dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu dầu mỏ, vốn đã tồn tại suốt 40 năm tại nước này. Đây có thể được coi là một bước ngoặt trong chính sách năng lượng của Mỹ, giúp tăng nguồn cung, đảm bảo an ninh năng lượng, giảm sự phụ thuộc vào Nga cũng như OPEC cho các đối tác.
Theo tờ báo Wall Street Journal của Mỹ, nước này đang bắt đầu cung cấp khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) đến lục địa Âu. Chẳng hạn, vào tuần tới con tàu đầu tiên chở khí hóa lỏng của Mỹ cần đến Litva, còn những chuyến hàng đầu tiên đã xâm nhập thị trường EU từ đầu năm 2016.
Chuyến cung cấp LNG đầu tiên từ Mỹ đến châu Âu là cung cấp cho Bồ Đào Nha ngày 27 tháng 4 năm 2016. Trước đó, Hoa Kỳ lần đầu tiên xuất khẩu khí đốt của mình ra nước ngoài vào hồi tháng 2/2016, khi công ty Cheniere Energy đã cung cấp lô hàng khí hóa lỏng đầu tiên đến Brazil.
Ngoài thị trường châu Âu, lô hàng khí thiên nhiên hóa lỏng đầu tiên của Mỹ cũng đã đến Trung Quốc vào tháng 8/2016. Bắc Kinh và các nước giàu có, những quốc gia đang phát triển ở châu Á cũng là khách hàng quan trọng của khí đốt Nga, do đó, đây là điều khiến Moscow lo lắng.
Hiện có nhiều đồn đoán là Mỹ sẽ quyết đánh quỵ Nga ngay tại thị trường truyền thống châu Âu. "Sự xuất hiện của khí đốt Mỹ buộc Nga phải bồn chồn. Và quả thật là Moscow nên lo lắng" - báo dẫn lời nhà khoa học chính trị Jason Bordof, vốn là quan chức trong chính quyền Obama.
Tờ Wall Street Journal nhận định rằng, những áp lực chính trị đối với Nga và EU của Mỹ, nhằm xuất khẩu khí đốt tự nhiên sang châu Âu mâu thuẫn với vị thế của Nga, vốn luôn là quốc gia nắm quyền chi phối dầu mỏ, khí đốt trong khu vực. Do đó, Moscow sẽ không nhượng bộ Washington.
Từ trước đến nay, thị trường châu Âu thường đảm bảo 75% tổng lượng xuất khẩu khí đốt; còn khí đốt lại chiếm phần quan trọng trong xuất khẩu của Nga. Vào năm 2015, dầu thô chiếm khoảng 35%, xăng dầu đã được chế biến chiếm 17% và khí đốt chiếm tới 14% tỉ trọng xuất khẩu của Nga.
Nếu thị trường khí đốt của Nga ở châu Âu bị Mỹ chiếm mất, trong bối cảnh giá dầu vẫn còn thấp thì chắc chắn là kim ngạch xuất khẩu của Nga sẽ suy giảm nghiêm trọng, dẫn tới GDP cũng sụt giảm.
Từ trước đến nay, giá trị của đồng rúp luôn theo sát vận mệnh của giá dầu và khí đốt và giá trị đồng Rúp chắc chắn cũng bị ảnh hưởng lớn. Một đồng rúp yếu sẽ làm cho mục tiêu kiểm soát lạm phát của ngân hàng trung ương khó khả thi, bởi vì nó làm cho hàng hóa nhập khẩu trở nên đắt đỏ hơn.
Châu Âu bị Mỹ gây áp lực không được mua khí đốt giá rẻ Nga
Wall Street Journal nhận định, xuất khẩu tài nguyên năng lượng mà ở đây cụ thể là khí đốt luôn luôn là chiếc “đai bảo hiểm” địa-chính trị-kinh tế của Nga. Ngoài nguồn thu lớn cho ngân sách nó còn là nguồn lực tác động ảnh hưởng đến chính sách của châu Âu.
Do đó, chắc chắn là Moscow sẽ làm tất cả những gì có thể để bảo tồn vị thế thống trị tại thị trường năng lượng châu Âu.
Theo tờ báo Mỹ, Nga sẽ không nhường “cành cọ vinh quang” cho Mỹ một cách giản đơn như vậy. Các công ty năng lượng của Nga đã giảm giá khí đốt dẫn theo đường ống; thay đổi phương thức kinh doanh và xây dựng nền tảng của riêng mình dành cho khí hóa lỏng.
Theo giới phân tích, mặc dù Mỹ quyết tâm đẩy mạnh xuất khẩu khí hóa lỏng sang châu Âu nhưng LNG của Mỹ khó có thể đánh quỵ được khí đốt dẫn bằng đường ống và khí hóa lỏng của Nga, bởi do vị trí địa lý, xuất khẩu của Nga đang chiếm nhiều ưu thế; trong khi đó, Mỹ đang có quá nhiều bất lợi không thể khắc phục được.
Thứ nhất: Hạ tầng LNG của Mỹ thiếu, giá khí đốt và phí vận chuyển cao
Giới lãnh đạo ngành dầu khí của Nga đã từng tuyên bố thẳng thừng rằng, cho dù người Mỹ có cung cấp miễn phí khí hóa lỏng (LNG) sang châu Âu thì họ vẫn sẽ không đủ khả năng thay thế nguồn khí đốt của Nga. Vậy tại sao giới chức Nga lại tự tin như vậy?
Thứ nhất là do hạ tầng chế xuất khí hóa lỏng và hạ tầng các trạm cung cấp LNG của Mỹ cũng rất hạn chế. Mỹ hiện nay chỉ có một terminal xuất khẩu duy nhất có khả năng xuất LNG ở Louisiana nên hiện đầu ra xuất khẩu rất hạn chế.
Mỹ đang vạch kế hoạch xây nửa tá terminal ở các vùng khác nhưng điều này đòi hỏi thời gian khá dài, đồng thời Mỹ cũng phải xây dựng các tuyến vận chuyển khí đốt đến các trạm xuất LNG. Để thực hiện kế hoạch này sẽ rất tốn kém và mất nhiều thời gian, đồng thởi sẽ làm đội giá khí đốt đầu vào lên mức cao hơn khí đốt thành phẩm đầu ra của Nga.
Giá khí gaz ở Mỹ dự kiến sẽ tăng mạnh trong năm tới. Theo dự đoán của các chuyên gia thuộc công ty RBC Capital Markets LLC, bước tăng vọt giá khí đốt của Tập đoàn dầu mỏ và khí đốt Henry Hub sẽ lên tới 32%, đồng nghĩa với việc chi phí xuất khẩu sang châu Âu sẽ tăng hơn mức đó.
Nguồn tin: Baodatviet.vn