Giá dầu tăng cao mang đến cho người ta sá»± hy vọng về khả năng kinh tế thế giá»›i hồi phục, mặt khác giá dầu có thể là vật cản sá»± Ä‘i lên của kinh tế.

Phiên giao dịch ngày thứ Hai, giá dầu vượt mức 68USD/thùng lên mức cao nhất trong 7 tháng. Dù mức giá dầu nhÆ° vậy chÆ°a bằng má»™t ná»­a so vá»›i đỉnh cao 147,27USD/thùng vào tháng 7/2008, nhÆ°ng sẽ vẫn ở trên mức trung bình của nhiều thập ká»· qua. Giá dầu tăng lên cùng vá»›i tin tốt về kinh tế trong khi USD suy yếu.

Nhiều chuyên gia kinh tế Ä‘ang nói lại về giá dầu ở mức 3 con số bởi má»™t số nền kinh tế má»›i nổi có quy mô lá»›n của thế giá»›i nhÆ° Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil Ä‘ang Ä‘i lên, những nền kinh tế này tiêu thụ rất nhiều năng lượng.

Xét về dài hạn, giá dầu sẽ tăng cao nhờ nhu cầu từ thế giá»›i các nÆ°á»›c má»›i nổi và bởi nguồn cung ngày má»™t hạn chế.

Người tiêu dùng cho đến nay chÆ°a thể quên được những ảnh hưởng nặng nề khi giá dầu lập đỉnh cao vượt mức 147USD/thùng thời kỳ năm 2008. Người tiêu dùng hoảng sợ không phải chỉ bởi chi phí, giá cả mọi mặt hàng tăng quá cao mà còn bởi giá dầu tăng quá nhanh quá mạnh trong má»™t thời gian ngắn. Giá dầu cao, lạm phát nhảy vọt. Các hãng xe chịu ảnh hưởng tiêu cá»±c, doanh số ô tô giảm.

Theo nghiên cứu của má»™t số chuyên gia, giá dầu cao chính là má»™t phần yếu tố đẩy hai hãng xe Mỹ Chrysler và General Motors đến phá sản. Người tiêu dùng và các chính phủ không kịp Ä‘Æ°a ra các biện pháp ứng phó vá»›i giá dầu cao.

Tại những nÆ°á»›c nghèo, giá dầu cao cÅ©ng khiến người dân khổ sở. Đối vá»›i các nÆ°á»›c nhập khẩu dầu, giá dầu cao, nguồn tài chính công thâm hụt, ngân sách dành cho các chÆ°Æ¡ng trình chi tiêu khác giảm mạnh.

Người tiêu dùng nghèo khốn khổ vá»›i giá nhiên liệu và thá»±c phẩm cao, bất ổn dâng cao tại nhiều nÆ°á»›c. Gần Ä‘ây, giá thá»±c phẩm Ä‘ang tăng trở lại cùng vá»›i giá dầu.

Những nÆ°á»›c nghèo sẽ chịu ảnh hưởng nếu giá dầu cao ảnh hưởng đến thÆ°Æ¡ng mại thế giá»›i. Nền kinh tế phụ thuá»™c vào dây chuyền cung cấp hàng hoàn cầu, sản xuất, lắp đặt sản phẩm sau Ä‘ó xuất hàng sang các nÆ°á»›c giàu không khỏi gặp khó khi chi phí vận chuyển cao.

Nếu tính toán đến tổng số nhân công làm việc trong công ty phát triển theo trọng tâm xuất khẩu ở Campuchia cho đến Bangladesh, bất kỳ sá»± thu hẹp sản xuất nào sẽ gây ra tác Ä‘á»™ng lá»›n. Chỉ có má»™t số nÆ°á»›c xuất khẩu dầu có lợi khi giá dầu và hàng hóa cao.

Thị trường lo ngại về khả năng suy thoái lạm phát trở lại, Ä‘ó là sá»± kết hợp giữa lạm phát và suy thoái tăng cao.

Vấn đề trên Ä‘ã hết sức phổ biến trong thập niên 1970 sau hai cú sốc dầu mỏ năm 1973 và 1979. Dù vậy khả năng này tại các nền kinh tế phát triển không lá»›n bởi rủi ro giảm phát Ä‘ang lá»›n hÆ¡n.

Ông Olivier Blanchard, nay là chuyên gia kinh tế trưởng tại Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), và chuyên gia kinh tế Jordi Gali Ä‘ã xem xét đến thay đổi tại những nÆ°á»›c công nghiệp, đặc biệt là Mỹ thập niên 1970 vá»›i cú sốc dầu mỏ thập niên vào năm 1973 và năm 1979.

Họ nghi ngờ rằng giá dầu cao đồng nghÄ©a vá»›i khả năng suy thoái lạm phát trở lại. Trong hai thời Ä‘iểm giá dầu tăng cao từ năm 1980, tá»· lệ lạm phát, thất nghiệp và sản lượng công nghiệp không phản ứng mạnh vá»›i giá dầu nhÆ° thập niên 1970.

Má»™t lý do giải thích cho việc trên là thời kỳ trì trệ 1970 có nguyên nhân không chỉ bởi giá dầu cao mà còn bởi nhiều cú sốc khác và sai lầm của các nhà hoạch định chính sách.

Tại châu Âu và Mỹ, áp lá»±c lÆ°Æ¡ng nay không còn căng thẳng nhÆ° thời kỳ 1970. Hai nền kinh tế này vì vậy thích ứng tốt hÆ¡n vá»›i việc giá dầu tăng cao.

Vì thế, thế giá»›i lần này sẽ không phải sợ hãi về việc giá dầu cao ảnh hưởng đến triển vọng kinh tế vÄ© mô nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây. Đà hồi phục của kinh tế thế giá»›i sẽ chậm và yếu. Vì thế OPEC sẽ thật khôn nhoan nếu trì hoãn cắt giảm sản lượng. Giá dầu tăng cao, lòng tin người tiêu dùng giảm và cản Ä‘à phục hồi.

CafeF