Äầu tháng 6 Ä‘ánh dấu sá»± kiện quan trá»ng khi giá dầu thô Brent đạt mức 115,71 USD/thùng, giá cao nhất trong 9 tháng gần Ä‘ây. Trong khi má»™t số chuyên gia vẫn lạc quan cho rằng khá»§ng hoảng dầu má» do bất ổn ở Iraq là tạm thá»i thì má»™t số ý kiến có quan Ä‘iểm trái ngược.
Trong bài phá»ng vấn cho tá» Business Standard, chuyên gia Adi Karev, phụ trách tư vấn mảng dầu khí cá»§a táºp Ä‘oàn tư vấn và kiểm toán lá»›n nhất thế giá»›i Deloitte Ä‘ã khẳng định: “Nếu căng thẳng Iraq tiếp tục diá»…n tiến xấu thì thị trưá»ng dầu má», khí đốt sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trá»ng”.
Không như những sá»± kiện khác, khá»§ng hoảng ở Iraq có tác động Ä‘áng kể đến tình hình địa chính trị không chỉ trong khu vá»±c mà trên phạm vi toàn cầu, không phải tạm thá»i mà có thể tạo ra sá»± tăng vá»t vá» giá trong nhiá»u năm tá»›i. Iraq là quốc gia sản xuất dầu má» lá»›n thứ 2 trong Tổ chức các nước xuất khẩu dầu má» OPEC (chỉ sau Saudi Arabia). Trong tháng 5 vừa qua, năng suất là 3,3 triệu thùng dầu/ngày. Trong Ä‘ó, lượng xuất khẩu là 80%. Các công ty dầu má» cá»§a phương Tây như ExxonMobil, BP, Occidental Oetrolium… Ä‘ang chia nhau miếng bánh khai thác thị trưá»ng dầu tại Ä‘ây.
Mặc dù lá»±c lượng phiến quân Nhà nước Hồi giáo Iraq và cáºn Äông (ISIL) tấn công chá»§ yếu phía Bắc trong khi các má» dầu táºp trung ở miá»n Nam nhưng má»™t phần nhân sá»± cá»§a ExxonMobil và BP cÅ©ng Ä‘ã sÆ¡ tán. Trước tình hình ISIL Ä‘ang cố gắng Nam tiến, chiếm Ä‘óng Baghdad thì mối lo cá»§a những táºp Ä‘oàn kể trên là không thừa.
Trong tương lai, ngành dầu khí thế giá»›i phụ thuá»™c rất lá»›n và sản lượng dầu Iraq, nhất là trong bối cảnh bất ổn ở Libya, Nigeria và Iran khiến sản lượng dầu mỠở các quốc gia này giảm mất 3 triệu thùng/ngày. CÆ¡ quan Năng lượng quốc tế (IEA) còn kỳ vá»ng đến năm 2019, Iraq sẽ sản xuất được 4,5 triệu thùng dầu/ngày.
Thị trưá»ng dầu khí thế giá»›i còn phải xét trong tình hình phương Tây liên tục gây sức ép, Ä‘òi trừng phạt Nga, yêu cầu các công ty thuá»™c Liên minh châu Âu (EU) không nháºp khẩu khí đốt từ Nga. Äiá»u này sẽ gây khó khăn cho EU vì bản thân Mỹ rất thá»±c dụng, há» sẽ cố gắng ưu tiên thị trưá»ng trong nước.
Gần Ä‘ây, trong chuyến thăm MátxcÆ¡va, Bá»™ trưởng Dầu mỠẤn Äá»™ Darmendry Pradhan Ä‘ã ngá» ý muốn Nga và Ấn Äá»™ bàn thảo vá» khả năng kéo dài đưá»ng dẫn khí đốt Nga - Trung sang biên giá»›i Ấn Äá»™. Chính phá»§ má»›i cá»§a Ấn Äá»™ do Thá»§ tướng Narendra Modi đứng đầu, được cho là muốn Ä‘a dạng hóa nguồn cung cấp khí đốt và dầu má». Äây là chiến lược có tầm nhìn xa. 75% nhu cầu dầu cá»§a Ấn Äá»™ là từ nháºp khẩu.
Vì thế, giá dầu tăng sẽ ảnh hưởng ngay đến quốc gia Nam Á này. Nếu dầu thô tăng, kim ngạch nháºp khẩu cá»§a Ấn Äá»™ tăng theo, dẫn đến chi phí trợ giá nhiên liệu và phân bón tăng. Äồng rupee sẽ chịu áp lá»±c ngay sau Ä‘ó. Hay như Trung Quốc, nước này Ä‘ang ná»— lá»±c Ä‘a dạng hóa nguồn cung dầu từ Saudi Arabia đến Oman, Các tiểu vương quốc Aráºp thống nhất (UAE), Angola, Venezuela, Nga… Nháºt Bản cÅ©ng có những kế hoạch tương tá»±.
Từ khi bất ổn ở Iraq bùng phát vá»›i sá»± trá»—i dáºy mạnh mẽ cá»§a phiến quân ISIL, dư luáºn quốc tế đặc biệt quan tâm biến động vá» giá dầu má» và khí đốt. Nguồn cung cá»§a các quốc gia nháºp khẩu dầu má», khí đốt càng Ä‘a dạng thì mức độ phân tán rá»§i ro càng cao. Quốc gia nào chuẩn bị tốt nhất thì sẽ chịu những cú sốc khan hiếm năng lượng nhất.
Nguồn tin: SGGP