Libya là quốc gia có trữ lượng dầu hỏa lá»›n nhất châu Phi và đứng hàng thứ 8 trên thế giá»›i. Theo Tạp chí Dầu khí, dá»± trữ dầu mỏ của Libya lên tá»›i 46 tá»· thùng, nhiều hÆ¡n hẳn so vá»›i Nigeria (37 tá»· thùng) và Algeria (12,2 tá»· thùng). Ngoài dầu mỏ, Libya còn là má»™t quốc gia có nhiều khí đốt, vá»›i 1 500 tá»· mét khối, đứng hạng tÆ° toàn châu Phi.

Nguồn dầu khí của Libya có sức hấp dẫn lá»›n đối vá»›i các công ty khai thác dầu khí trên thế giá»›i. Vì thế, ngay từ khi chiến trường Tripoli chÆ°a im tiếng súng, các tập Ä‘oàn dầu khí quốc tế nhÆ° ENI của Italia, BP của Anh, Total của Pháp, ExxonMobil của Mỹ, Qatar Oil của Qatar Ä‘ã gá»­i chuyên gia đến Libya nhÆ° để nhắc nhở Há»™i đồng Chuyển tiếp Quốc gia Libya về việc Liên minh Bắc Đại Tây DÆ°Æ¡ng (NATO) Ä‘ã giúp họ lật đổ chế Ä‘á»™ Gaddafi. Trong khi Ä‘ó, các công ty dầu khí của Nga, Trung Quốc trở nên yếu thế hÆ¡n vì MatxcÆ¡va và Bắc Kinh Ä‘ã từng phản đối chiến dịch quân sá»± của NATO ở Libya. Mặc dù vậy, hai nÆ°á»›c này cÅ©ng sẽ không muốn bỏ lỡ cÆ¡ há»™i làm ăn tại Libya, nÆ¡i mà họ Ä‘ã từng đầu tÆ° nhiều tá»· USD khi chế Ä‘á»™ Gaddafi chÆ°a sụp đổ.

DÆ°á»›i chế Ä‘á»™ Gaddafi, má»—i ngày Libya sản xuất từ 1,5 đến 1,6 triệu thùng dầu, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i 2% lượng dầu mỏ sản xuất của thế giá»›i. Khối lượng này Ä‘ã bị giảm mất 2/3 kể từ đầu cuá»™c chiến và Ä‘ã rÆ¡i xuống chỉ còn 100.000 thùng/ngày vào tháng 7-2011. Libya đứng hạng thứ 17 trong số các quốc gia sản xuất dầu mỏ và là nguồn cung cấp lá»›n thứ ba của châu Phi. 85% khối lượng dầu của Libya được xuất khẩu sang châu Âu. Libya có má»™t nền kinh tế hoàn toàn dá»±a vào dầu mỏ. Có đến 95% khối lượng sản xuất được dành để xuất khẩu. Dầu mỏ là nguồn ngoại tệ quý báu của Libya vì quốc gia này phải nhập khẩu hầu nhÆ° tất cả các mặt hàng tiêu dùng. Theo CÆ¡ quan Năng lượng Quốc tế, vá»›i trữ lượng lên tá»›i 46 tá»· thùng dầu, Libya lẽ ra có thể sản xuất khoảng 3 triệu thùng dầu thô má»—i ngày, tức cao gần gấp Ä‘ôi so vá»›i năng suất trÆ°á»›c khi xảy ra ná»™i chiến.

DÆ°á»›i chính quyền của Đại tá Gaddafi, Italia là đối tác thÆ°Æ¡ng mại dầu mỏ hàng đầu của Tripoli. NÆ°á»›c này mua 28% lượng dầu thô của Libya. Kế đến là Pháp vá»›i 15%. Các đối tác còn lại là Trung Quốc, vá»›i 11% và Mỹ chỉ chiếm vẻn vẹn 3% lượng dầu mỏ của Libya. Cho đến tháng 2-2011, ngành công nghiệp dầu hỏa Libya được đặt dÆ°á»›i sá»± kiểm soát của khoảng má»™t chục tập Ä‘oàn quốc gia và tất cả đều được đặt dÆ°á»›i sá»± chỉ đạo của Đại tá Gaddafi, qua trung gian của công ty mẹ là Tập Ä‘oàn Dầu mỏ quốc gia NOC. Theo thẩm định của Văn phòng Evaluate Energy có trụ sở tại Luân Đôn, 25% các cÆ¡ sở sản xuất dầu mỏ của Libya thuá»™c chủ quyền của NOC ; 35% là các công ty liên doanh vá»›i vốn của các công ty ngoại quốc nhÆ° ENI của Italia hay Repsol của Tây Ban Nha. Bên cạnh Ä‘ó là sá»± hiện diện của 35 tập Ä‘oàn nÆ°á»›c ngoài, trong Ä‘ó ENI chiếm vị trí quan trọng nhất. Năm ngoái má»—i ngày ENI sản xuất 116.000 thùng dầu, trong lúc năng suất của Total của Pháp và ConocoPhilipps của Mỹ chỉ dao Ä‘á»™ng từ 41.000 tá»›i 55.000 thùng/ngày.

Cuá»™c ná»™i chiến tại Libya kéo dài sáu tháng qua Ä‘ã hủy hoại má»™t phần lá»›n hạ tầng cÆ¡ sở của ngành công nghiệp dầu khí nÆ°á»›c này. Theo Ä‘ánh giá của CÆ¡ quan Năng lượng Quốc tế AIE, trong tháng 7 vừa qua, má»—i ngày quốc gia này chỉ còn cung cấp được 100.000 thùng dầu, thay vì 1,6 triệu thùng trong thời kỳ trÆ°á»›c cuá»™c nổi dậy.

Giờ Ä‘ây, Há»™i đồng Chuyển tiếp Quốc gia Libya lại bắt đầu khôi phục lại ngành khai thác dầu của Libya. Há»™i đồng này cho biết, họ Ä‘ã bắt đầu Ä‘àm phán vá»›i đại diện của các công ty dầu khí phÆ°Æ¡ng Tây, đứng đầu là ENI, Total, Shell, BP và các công ty dầu mỏ của các nÆ°á»›c Ả Rập nhÆ° Qatar. ENI Ä‘ã ký hợp đồng khai thác dầu hỏa dài hạn vá»›i Lybia cho đến năm 2042. Tập Ä‘oàn này cho biết Ä‘ang Ä‘Æ°a nhân viên trở lại Libya. Tập Ä‘oàn Total của Pháp thì Ä‘ang nhòm ngó 35% các hợp đồng tÆ°Æ¡ng lai của Libya. Ngoài Total, má»™t tập Ä‘oàn khí đốt quốc gia khác của Pháp là GDF, vốn chÆ°a từng chen chân được vào thị trường Libya, cÅ©ng Ä‘ang nuôi hy vọng góp mặt tại thị trường này. Mặc dù Há»™i đồng Chuyển tiếp Quốc gia Libya Ä‘ã từng tuyên bố: Chính phủ má»›i sẽ tôn trọng các hợp đồng Ä‘ã được ký kết dÆ°á»›i chế Ä‘á»™ của Đại tá Gaddafi nhÆ°ng nhiều người cho rằng, các quốc gia Ä‘ã từng không ủng há»™ cuá»™c không kích của NATO nhÆ° Trung Quốc, Nga, Brazil, Ấn Độ có thể sẽ bị mất má»™t số hợp đồng.

Nguồn tin: Daidoanket