- Sau cú sốc năm 2008 khi má»—i thùng dầu được giao dịch ở mức "ngất ngÆ°" 147 USD/thùng, những ná»— lá»±c hồi phục nền kinh tế toàn cầu Ä‘ã giữ cho giá dầu dập dìu quanh ngưỡng 100 USD/thùng trong má»™t thời gian dài - mốc được cho là "dá»… thở" vá»›i cả người bán và người mua.

Sá»± ổn định về giá cả Ä‘ã khiến câu chuyện "vàng Ä‘en" gần nhÆ° bị biến mất khỏi những trang tin thời sá»± nóng bỏng nhất, nhường chá»— cho những vấn đề má»›i từ cuá»™c khủng hoảng Ukraine đến cuá»™c chiến chống lá»±c lượng Nhà nÆ°á»›c Hồi giáo (IS) hay các vấn đề dậy sóng Biển Đông và biển Hoa Đông. Chỉ cho đến khi dầu thô không thể kết thúc chuá»—i suy giảm bắt đầu từ tháng 6 thì mọi con mắt má»›i đổ dồn về thị trường năng lượng nhạy cảm nắm giữ mọi chuyển Ä‘á»™ng kinh tế và chính trị toàn cầu.

Giá dầu Ä‘ang xuống mức thấp nhất trong 5 năm qua.

Giữa lúc các ná»— lá»±c thuyết phục Tổ chức Các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) cắt giảm sản lượng để cân bằng cán cân cung - cầu, kéo giá dầu Ä‘ang suy sụp thê thảm thất bại thì dá»± báo của CÆ¡ quan Năng lượng quốc tế (IEA) Ä‘ánh hạ nhu cầu tiêu thụ dầu mỏ năm 2015 xuống 93,3 triệu thùng/ngày (thấp hÆ¡n 230.000 thùng so vá»›i dá»± báo trÆ°á»›c Ä‘ó) Ä‘ã làm tiêu tan niềm hy vọng về má»™t sá»± ngược dòng của dầu thô trong tÆ°Æ¡ng lai gần. Bầu không khí ảm đạm Ä‘ã bao trùm các sàn giao dịch hàng hóa khắp thế giá»›i khi dầu thô chốt phiên cuối tuần ở mức 57,81 USD/thùng sau khi Ä‘ã mất 2,14 cent so vá»›i má»™t ngày trÆ°á»›c.

DÆ°á»›i góc Ä‘á»™ chuyên môn, IEA cho rằng, nhu cầu nhiên liệu thế giá»›i không có "cá»­a" gì để khởi sắc trong năm sau khi những thông tin về sá»± hồi phục của các trung tâm kinh tế trên toàn cầu đều không mấy "vui vẻ". Dù cÆ¡n bão nợ công Ä‘ã giảm bá»›t cường Ä‘á»™ nhÆ°ng Châu Âu vẫn chÆ°a khôi phục được sản lượng kinh tế bằng năm 2007, trong khi Ä‘ó, tá»· lệ đầu tÆ° giảm khoảng 25%. NÆ°á»›c Mỹ cÅ©ng không thu được những thành tá»±u nhÆ° kỳ vọng vá»›i các gói kích thích tiêu dùng khổng lồ. Ở Thái Bình DÆ°Æ¡ng, những mÅ©i tên của chính sách Abenomics táo bạo chÆ°a giúp Nhật Bản tránh được lần suy thoái thứ tÆ° trong 6 năm qua. Cùng vá»›i Ä‘ó, nền kinh tế số hai thế giá»›i - Trung Quốc - vốn được xem là má»™t chủ lá»±c kinh tế toàn cầu Ä‘ang bị mắc kẹt trong cÆ¡n lốc giảm phát vá»›i báo cáo đầu tÆ° lãng phí xếp vào hàng "khủng" lên tá»›i 6.800 tá»· USD từ năm 2009 qua các dá»± án kém hiệu quả, những thành phố "ma", những nhà máy, sân vận Ä‘á»™ng thừa thãi…

Nhu cầu Ä‘ã không thể tăng nhÆ°ng nguồn cung vào thị trường lại chÆ°a thể giảm khi "át chủ bài" trong OPEC là Saudi Arabia kiên quyết không giảm sản lượng vì sợ mất thị phần vào các nhà cung ứng khác nhÆ° những công ty chuyên khai thác dầu Ä‘á phiến Ä‘ang "nổi nhÆ° cồn" của Mỹ. Vì vậy, cho đến thời Ä‘iểm hiện tại chÆ°a ai có thể dá»± Ä‘oán được bao giờ giá dầu sẽ hãm Ä‘à lao dốc và sẽ xuống đến bao nhiêu. Chỉ biết rằng, sá»± giảm sâu của giá dầu Ä‘ã tác Ä‘á»™ng Ä‘áng kể đến các thị trường toàn cầu. Chứng khoán thế giá»›i đỏ lá»­a và bốc hÆ¡i nhiều tá»· USD chỉ trong vài ngày qua vá»›i phần thua thiệt nhiều nhất thuá»™c về các công ty khai thác dầu khí và khoáng sản. Má»™t nguy cÆ¡ bất ổn chính trị tại má»™t số quốc gia xuất khẩu dầu mỏ, nhÆ° Venezuela, Nigeria, Iraq, Iran, Libya, Algeria do ngân sách sụt giảm vì giá dầu thấp Ä‘ã được đề cập và rõ ràng là không hề viển vông. Những nÆ°á»›c này đều xây dá»±ng ngân sách khi giá dầu ở mức 100 USD/thùng và chỉ cần má»™t phép tính Ä‘Æ¡n giản cÅ©ng có thể thấy những tổn thất mà họ Ä‘ang phải "chịu trận" khi giá dầu xuống thấp chÆ°a từng có trong vòng 5 năm qua. Không nằm trong OPEC nhÆ°ng nÆ°á»›c Nga của Tổng thống Vladimir Putin cÅ©ng bị tổn thÆ°Æ¡ng nặng nề khi bị cuốn vào vòng xoáy giá dầu. Trung bình Nga sẽ mất khoảng 2 tá»· USD khi giá dầu thấp Ä‘i 1 USD/thùng. Mọi chuyện sẽ dá»… dàng hÆ¡n nếu nhÆ° cuá»™c đối đầu giữa MátxcÆ¡va và phÆ°Æ¡ng Tây không lên tá»›i đỉnh Ä‘iểm kể từ sau Chiến tranh lạnh kéo theo sá»± thoái vốn ồ ạt khỏi xứ Bạch dÆ°Æ¡ng. Do Ä‘ó, phải nói rằng cÆ¡n địa chấn giá dầu Ä‘ang gây chấn Ä‘á»™ng nÆ°á»›c Nga và má»™t hệ lụy rõ ràng nhất là đồng ruble Ä‘ã bị mất giá tá»›i 30% kể từ đầu năm đến nay.

Giá dầu sụt giảm Ä‘ã khiến nhiều người "khóc ròng" thì ngược lại xu hÆ°á»›ng Ä‘ó Ä‘ang khiến nhiều quốc gia được hưởng lợi, đặc biệt là những nÆ°á»›c nhập khẩu dầu thô. Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) Christine Lagarde nhận định, nếu giá dầu giảm 30% sẽ cá»™ng thêm 0,8% tăng trưởng cho các quốc gia nhập khẩu dầu. Ở góc Ä‘á»™ kinh tế, nhiều chuyên gia đều cho rằng giá dầu thấp sẽ có tác dụng tích cá»±c đến tăng trưởng toàn cầu, hạ giá tiêu dùng và từ Ä‘ó thúc đẩy người dân chi tiêu, giúp giảm bá»›t mối Ä‘e dọa giảm phát…

Là má»™t mặt hàng chiến lược, việc dầu tăng hay giảm giá không phải là má»™t câu chuyện vÄ© mô xa xôi mà ảnh hưởng trá»±c tiếp đến cÆ¡m ăn, áo mặc của từng gia Ä‘ình. Đã có hàng loạt lý giải cho đợt giảm sâu của thị trường dầu, từ những lý do kinh tế đến các nguyên nhân chính trị xem giá dầu nhÆ° thứ vÅ© khí để Ä‘ánh thẳng vào túi tiền của các quốc gia đối thủ. Rõ ràng là giá dầu Ä‘ang trong má»™t cuá»™c chÆ¡i cân não mà phần thắng sẽ chỉ thuá»™c về những "ông lá»›n" có tiềm lá»±c tài chính và ảnh hưởng chính trị.

Nguồn tin: Hanoimoi