Việc Nga xâm lược Ukraine đã làm thay đổi các tuyến đường giao dịch dầu toàn cầu mãi mãi.
Trong một trong những lần định tuyến lại dòng chảy dầu quan trọng nhất trong những thập kỷ gần đây, châu Âu hiện đang tìm cách gia tăng khối lượng dầu thô không phải của Nga, trong khi Nga - bị xa lánh ở phương Tây - đang hướng về phía Đông để tìm thị trường xuất khẩu hàng đầu tiếp theo của mình.
Cuộc chiến của Nga ở Ukraine và các lệnh trừng phạt từ Hoa Kỳ, Vương quốc Anh và Liên minh châu Âu sau đó đã ảnh hưởng đến toàn bộ chuỗi cung ứng dầu toàn cầu. Các nước láng giềng gần nhất về mặt địa lý - Châu Âu và Nga - hiện đang tìm kiếm một hướng khác cho các tuyến đường nguồn cung và xuất khẩu.
Các lộ trình dầu bị thay đổi
Những thay đổi đối với dòng chảy dầu đã rõ ràng sau ba tháng Nga xâm lược Ukraine. Châu Âu hiện đang nhập khẩu khối lượng kỷ lục dầu thô của Mỹ, dầu thô Biển Bắc, và đang thu hút thêm nhiều thùng dầu thô ngọt nhẹ từ Tây Phi khi các chính phủ của khối cố gắng giảm bớt — và cuối cùng là loại bỏ — sự phụ thuộc vào dầu của Nga. Hơn nữa, các công ty giao dịch, công ty bảo hiểm, tái bảo hiểm và chủ tàu chở dầu có trụ sở tại Anh và EU tránh giao dịch với nguồn cung dầu của Nga để tuân thủ các lệnh trừng phạt hiện tại và tương lai đối với xuất khẩu dầu của Nga.
Thách thức của châu Âu trong việc từ bỏ sự phụ thuộc vào dầu của Nga đã thể hiện rõ trong tháng qua khi EU mất nhiều tuần để thống nhất về một thỏa hiệp nào đó đối với lệnh cấm vận dầu của Nga. Từ việc cấm tất cả các hoạt động nhập khẩu dầu của Nga, thông qua bất kỳ biện pháp nào, có hiệu lực vào cuối năm 2022, đề xuất ban đầu của Ủy ban châu Âu cuối cùng đã đi đến một thỏa thuận về lệnh cấm nhập khẩu bằng đường biển vào cuối năm với sự miễn trừ dành cho dầu thô qua đường ống.
Charles Michel, Chủ tịch Hội đồng Châu Âu, cho biết vào đầu ngày thứ Ba sau khi EU đạt được thỏa thuận bắt đầu cấm nhập khẩu dầu của Nga, gói trừng phạt thứ sáu của EU đối với Nga sẽ ngay lập tức tác động đến 75% lượng dầu nhập khẩu của Nga, và vào cuối năm nay, 90% lượng dầu Nga nhập khẩu của Châu Âu sẽ bị cấm.
Điều này sẽ làm đảo lộn hơn nữa dòng chảy dầu toàn cầu vì châu Âu sẽ tìm kiếm nhiều dầu thô bằng đường biển hơn từ bên ngoài nước Nga, nhà cung cấp dầu lớn nhất của họ trước chiến tranh. Lệnh cấm này cũng có nghĩa là Nga sẽ phải tăng cường nỗ lực bán nhiều dầu thô của mình sang châu Á, chủ yếu cho Trung Quốc và Ấn Độ, trong bối cảnh thiếu vắng thị trường lớn nhất cho đến nay là châu Âu.
Châu Âu hướng về phía Tây
Để thay thế dầu thô của Nga, châu Âu đang ngày càng xem xét nhiều hơn nguồn cung từ dầu thô ở Biển Bắc của Anh và Na Uy, nguồn cung nhiều hơn từ Hoa Kỳ và các thùng dầu từ các nhà sản xuất Tây Phi. Vào tháng 4, Hoa Kỳ đã vận chuyển khối lượng dầu thô cao nhất đến châu Âu kể từ khi Hoa Kỳ dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu dầu thô vào năm 2016, dữ liệu theo dõi tàu do Bloomberg tổng hợp cho thấy.
Châu Âu đã nhập khẩu khoảng 1,45 triệu thùng dầu thô của Mỹ mỗi ngày trong tháng 5, tăng 15% so với tháng 3, theo dữ liệu và công ty phân tích Kpler được Reuters trích dẫn.
Công ty theo dõi tàu chở dầu Petro-Logistics nói với Reuters rằng châu Âu cũng đang tăng đáng kể nhập khẩu dầu thô từ hoặc qua Bắc Phi và từ Tây Phi. Nigeria và Angola đang tăng cường xuất khẩu sang châu Âu, điều này đã khiến giá dầu thô của Nigeria tăng lên mức kỷ lục so với dầu Brent. Các nhà giao dịch nói với Reuters hôm thứ Hai rằng dầu thô Forcados và Escravos của Nigeria đã được chào bán ở mức cao hơn 8 USD/thùng so với dầu Brent. Theo dữ liệu của Refinitiv Eikon, đó là mức chênh lệch cao nhất từ trước đến nay đối với các loại dầu của Nigeria.
Nga hướng về phía đông
Doanh số dầu thô châu Phi tại châu Âu tăng lên bù cho doanh sụt giảm ở châu Á, nơi Ấn Độ và Trung Quốc đang mua các thùng dầu thô của Nga có giá giảm mạnh.
Hai nước châu Á này là cơ hội để Nga định hướng lại dầu của mình khỏi châu Âu, nơi dầu thô của Nga không còn được ưa chuộng. Xuất khẩu của Nga sang Ấn Độ và Trung Quốc đã tăng vọt, thay thế một phần dầu thô Tây Phi thường được chuyển đến Ấn Độ.
Nhà nhập khẩu dầu lớn thứ ba thế giới, Ấn Độ, đã chứng kiến nhập khẩu dầu thô từ Tây Phi trong tháng 4 giảm gần một nửa so với tháng 3, Chủ tịch Petro-Logistics Mark Gerber nói với Reuters.
Tổng nhập khẩu dầu thô của Ấn Độ đã tăng 15% trong tháng 4 cùng năm, Petro-Logistics cho biết vào đầu tháng này.
Tại Ấn Độ, dầu thô giá rẻ của Nga đang thu hút những người mua nhạy cảm về giá đến mức Nga trở thành nhà cung cấp dầu lớn thứ tư cho Ấn Độ vào tháng 4, tăng từ vị trí thứ 10 trong tháng 3.
Theo dữ liệu của Refinitiv Eikon, được Reuters trích dẫn, Ấn Độ sẽ nhập khẩu lượng dầu thô của Nga trong tháng 5 và tháng 6, lần lượt là 24 triệu thùng và 28 triệu thùng, tăng so với mức chỉ 7,2 triệu thùng hồi tháng 4, kỷ lục trước đó đối với dầu nhập khẩu của Nga.
Việc Ấn Độ mua dầu thô Nga tăng đáng kể đã thu hút sự chú ý của Hoa Kỳ, nước này đã cử một quan chức chính phủ liên bang đến để thảo luận về các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ với Nga và cố gắng thuyết phục Ấn Độ giảm mua dầu của Nga.
Theo Petro-Logistics, Nga cũng đang xuất khẩu khoảng 400.000 thùng/ngày - chủ yếu là sang châu Á - thông qua việc chuyển tàu từ các tàu nhỏ hơn sang siêu tàu chở dầu ở Địa Trung Hải.
Ngay cả khi châu Á không thể thay thế hoàn toàn tất cả lượng dầu xuất khẩu mà Nga sẽ mất ở châu Âu, xuất khẩu dầu của Nga sang Ấn Độ và Trung Quốc dự kiến cũng sẽ tăng hơn nữa trong những tháng tới, trừ khi có sự can thiệp ngoại giao từ phương Tây để thuyết phục Ấn Độ không tăng cường nhập khẩu dầu của Nga quá nhiều. Ở bất kỳ mức độ nào, dòng chảy thương mại dầu thô đã thay đổi mãi mãi - Châu Âu hướng về Châu Phi và Mỹ, trong khi Nga đặt hy vọng vào Ấn Độ và Trung Quốc.
Nguồn tin: xangdau.net