Việc kinh doanh chắc không thể tốt hÆ¡n đối vá»›i các siêu - đại công ty, khi các công ty dầu lá»­a quốc gia được "liệt vào danh sách" lá»›n nhất của thế giá»›i Ä‘ã thành nổi tiếng.

Má»™t thùng dầu thô Brent Ä‘ã thay đổi giá tá»›i 100 USD hoặc cao hÆ¡n ở phần lá»›n thời gian của năm và tiền bạc Ä‘ang tuôn trào. Vào ngày 25/10, Hãng B.P thông báo lợi nhuận má»—i quý đạt 5,1 tỉ USD. Hai ngày sau, Hãng Shell công bố lợi nhuận 7 tỉ USD, Hãng Exxon Mobil trông mong tiết lá»™ những kết quả mỹ mãn Ä‘ã Ä‘Æ°a ra. Tuy nhiên, thời thế của doanh nghiệp dầu lá»­a Ä‘ang thay đổi.

Các công ty dầu nhà nÆ°á»›c thành các “ông lá»›n”

Ná»­a thế ká»· trÆ°á»›c Ä‘ây, cuá»™c sống là giản Ä‘Æ¡n đối vá»›i các “đại gia” dầu lá»­a của thế giá»›i. Các quốc gia có nhiều dầu lá»­a thường không có công nghệ, vốn và kỹ năng Ä‘iều hành để tìm và khai thác dầu. Các hãng dầu lá»­a phÆ°Æ¡ng Tây cung cấp toàn bá»™ những “việc” trên và họ Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng hoạt Ä‘á»™ng khá tốt. NhÆ°ng sau Ä‘ó Tổ chức Các nÆ°á»›c xuất khẩu Dầu lá»­a (OPEC) ra đời và các quốc gia dầu lá»­a bắt đầu lập các công ty dầu lá»­a quốc gia “do nhà nÆ°á»›c tài trợ” của riêng họ nhằm quản lý tài sản của họ!

Hiện nay các hãng dầu “được nhà nÆ°á»›c tài trợ” thống trị doanh nghiệp dầu. Hãng Exxon có thể là công ty được ghi danh lá»›n nhất của thế giá»›i bởi cuá»™c tÆ° bản hóa thị trường, nhÆ°ng nó là má»™t “con cá nhỏ” bên cạnh Công ty Dầu Quốc gia Iran hoặc Công ty Dầu Saudi Aramco. “Đo lường” bằng lượng dá»± trữ (dầu) nó kiểm soát, nó chỉ là công ty dầu khí lá»›n thứ hạng 11 trên thế giá»›i. Hãng Shell và Hãng B.P phải “chật vật” ở trong top 20! Các hãng được nhà nÆ°á»›c tài trợ khoảng 80% dầu của thế giá»›i.

Rõ ràng, các công ty dầu tÆ° nhân phải hoạt Ä‘á»™ng vá»›i các công ty quốc gia khổng lồ. NhÆ°ng các công ty nhà nÆ°á»›c thường là những đối tác “hay thay đổi”. Nếu chính phủ Ä‘á»™t ngá»™t chuyển thành “khó thÆ°Æ¡ng lượng” nhÆ° ở Venezuela, các hợp đồng có thể bị xé bỏ và các công ty dầu tÆ° nhân “cuốn gói ra Ä‘i”. Ở má»™t số trường hợp khác các công ty dầu nhà nÆ°á»›c giản Ä‘Æ¡n là “không đủ khả năng”. Sau khi mỏ dầu khổng lồ Kazakhstan, các hãng Exxon, Shell, ToTal, Eni và Conoco Philips cùng nhảy vào cÆ¡ há»™i làm ăn vá»›i Công ty Dầu Quốc gia Kazakh. Nhiều tỉ USD vào sau Ä‘ó, mỏ dầu Ä‘ã tạo ra sá»± chậm chá»… và bàn cãi, nhÆ°ng không có dầu.

Tuy nhiên, không phải tất cả hãng dầu nhà nÆ°á»›c là quản lý tồi. Và các công ty khéo léo Ä‘úng là má»™t vấn đề quan trọng đối vá»›i các siêu – đại công ty, từ khi họ thâm nhập vào cuá»™c tranh Ä‘ua! Họ có những túi tiền sâu hÆ¡n bất kỳ giếng dầu nào! Và sau các năm hoạt Ä‘á»™ng vá»›i các siêu – đại công ty, sá»± tinh thông công nghệ của họ Ä‘ang tăng trưởng. Công ty Dầu lá»­a Quốc gia Na Uy là má»™t đấu trường đối vá»›i hầu hết các công ty. Hãng Petrobras của Brazil Ä‘ang phát triển các công nghệ riêng của họ để khai thác ở vùng biển sâu của họ. Cả hai hãng trên Ä‘ang hình thành các đối tác vá»›i các hãng dầu “được nhà nÆ°á»›c tài trợ” khác.

NhÆ° thế việc Ä‘ó không đủ “bối rối” đối vá»›i các siêu – đại công ty, họ cÅ©ng Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i cạnh tranh từ các công ty tÆ° nhân nhỏ hÆ¡n. Các hãng dịch vụ về dầu lá»­a, các hãng cung cấp giàn khoan và thiết bị công nghệ Ä‘ang bắt đầu mở rá»™ng lãnh vá»±c của họ. Má»™t số hãng Ä‘ang Ä‘Æ°a đề nghị các hợp đồng “dịch vụ toàn bá»™” khi bắt chÆ°á»›c các phÆ°Æ¡ng tiện kỹ thuật của các siêu – đại công ty!

Các hãng dầu nhà nÆ°á»›c không kiểm soát được các dá»± trữ dầu trong nÆ°á»›c – nhÆ° các hãng của Trung Quốc và Hàn Quốc, Ä‘ang mời chào để cho các hãng lá»›n, Ä‘ã từng được coi là tham gia vào cuá»™c Ä‘ua của các siêu – đại công ty. Các hãng này có các cổ Ä‘ông kiên trì, họ coi dầu lá»­a nhÆ° là má»™t vấn đề an ninh quốc gia hÆ¡n là má»™t nguồn lợi nhuận. Trong năm 2010, Hãng CNOOC của Trung Quốc mua má»™t cổ phần của Hãng Chesapeake Energy. Cuá»™c mua bán này không chỉ cho nó phÆ°Æ¡ng tiện tiến vào vùng Eagle Ford ở bang Texas mà còn cả công nghệ tốt hÆ¡n để khai thác dầu lá»­a, khí đốt từ vùng có dầu má»›i được phát hiện, Ä‘Æ°a về Trung Quốc!

Vá»›i sá»± tăng cao giá dầu lá»­a, cuá»™c cạnh tranh để “chá»™p” lấy nguồn dá»± trữ dầu xảy ra quyết liệt. Các siêu – đại công ty và các hãng nhà nÆ°á»›c cạnh tranh mua các hãng dầu lá»­a và khí đốt Ä‘á»™c lập, nhỏ bé “phục vụ” cho các mỏ dầu của họ và giấy phép khoan (dầu). Và khi thá»±c hiện tìm được những thùng dầu má»›i, các siêu – đại công ty thấy rằng, các hãng dầu nhỏ hÆ¡n và nhạy bén hÆ¡n thường là xuất sắc hÆ¡n ở việc này!… Ngày 25/10, Hãng Exxon cho biết, hãng Ä‘ã tìm Ä‘úng mạch dầu lá»­a và khí đốt ở ngoài biển khÆ¡i của Việt Nam, chÆ°a rõ số lượng là bao nhiêu.

Các siêu – đại công ty vẫn còn cần thiết

Vá»›i các siêu – đại công ty, không phải tất cả là ảm đạm! Tiền bạc và công nghệ của họ vẫn còn được yêu cầu. Các hãng dầu ở Trung Đông, nhÆ° Kuwait Oil Company, ADNOC của Abu Dhabi và ngay cả Hãng Saudi Aramco, dẫu rằng về công nghệ khá tiên tiến, vẫn cần sá»± giúp đỡ, đặc biệt kỹ thuật lọc dầu và các hoạt Ä‘á»™ng “chuyển tải” khác.

Vì lẽ dầu lá»­a khá tốn kém, đắt đỏ, nó tạo cảm giác bÆ¡m dầu từ các địa Ä‘iểm khó khăn. Việc ấy cÅ©ng tạo ra hiệu lá»±c cho các siêu – đại công ty. Đối vá»›i mọi ná»— lá»±c của Hãng Petrobras, các siêu – đại công ty vẫn có công nghệ tốt nhất nhằm tìm và khai thác dầu từ những môi trường khắc nghiệt nhÆ° là Nam Cá»±c hoặc các đại dÆ°Æ¡ng sâu và từ những nguồn đặc biệt nhÆ° cát dầu (oil sands).

Các siêu công ty cÅ©ng có má»™t lợi thế đối vá»›i các hãng nhỏ khi “phát sinh” những dá»± án lá»›n nhất và vốn nhiều nhất – nhÆ° các dá»± án khí hóa lỏng khổng lồ (LNG). Ví dụ: Dá»± án Shtokman Gaz, trong Ä‘ó Total và Statoil Ä‘ang giúp đỡ Gazprom, hãng dầu lá»­a được nhà nÆ°á»›c Nga tài trợ.

Cuá»™c sống Ä‘ang trở nên khó hÆ¡n đối vá»›i các siêu – đại công ty. Lợi thế của họ ở trên các đối thủ của họ – năng lá»±c khai thác dầu từ những địa Ä‘iểm khó – là cá»±c kỳ có lợi khi giá dầu cao. NhÆ°ng từ khi tốn phí khủng khiếp má»›i khai thác được dầu từ các địa Ä‘iểm khó, lợi thế cạnh tranh của họ bị thất bát nếu giá dầu sụt giảm.

Nguồn tin: Petrotimes