Việc trao quyá»n tá»± định giá cho doanh nghiệp sẽ tạo ra lá»— hổng giúp doanh nghiệp lợi dụng biên Ä‘á»™, xé lẻ các đợt tăng giá để được tăng giá nhiá»u nhất có thể.
Tại cuá»™c làm việc vá»›i liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng má»›i Ä‘ây, Thủ tÆ°á»›ng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng Ä‘ã yêu cầu phải công khai, minh bạch vá» các cÆ¡ sở hình thành giá bán lẻ xăng dầu, việc sá» dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu và mức lợi nhuáºn của các doanh nghiệp khi tăng giá xăng. Dù mục Ä‘ích của việc "Ä‘ánh bài ngá»a" này là tìm sá»± đồng cảm, chia sẻ của ngÆ°á»i dân, nhÆ°ng liệu ngÆ°á»i dân có chấp nháºn những lý do mà cÆ¡ quan quản lý Ä‘Æ°a ra?
 |
| Dù thế nào thì ngÆ°á»i dân vẫn khó chấp nháºn khi xăng liên tục tăng trong thá»i gian qua. |
Tăng giá liên tục để "cứu" Quỹ bình ổn xăng dầu?
TrÆ°á»›c tình trạng giá xăng "tăng dần Ä‘á»u" thá»i gian qua khiến dÆ° luáºn hết sức quan tâm, lo lắng, má»›i Ä‘ây, Thủ tÆ°á»›ng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng Ä‘ã có buổi làm việc vá»›i liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng vá» công tác Ä‘iá»u hành giá xăng dầu trong thá»i gian tá»›i. Giải thích việc tăng giá xăng liên tục thá»i gian qua, lãnh đạo bá»™ Tài chính và Công ThÆ°Æ¡ng cho rằng, việc tăng giá xăng là do phụ thuá»™c vào giá xăng dầu trên thế giá»›i. Nếu không tăng giá xăng mà chỉ sá» dụng Quỹ bình ổn xăng dầu để bù lá»— thì chỉ trong khoảng hÆ¡n má»™t tháng nữa, nguồn quỹ sẽ cạn kiệt.
Mặc dù cho rằng, công tác Ä‘iá»u hành giá xăng dầu thá»i gian qua Ä‘ã thá»±c hiện Ä‘úng theo quy định của Nghị định 84, thế nhÆ°ng Thủ tÆ°á»›ng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng vẫn yêu cầu liên bá»™ phải giải thích rõ trên các phÆ°Æ¡ng tiện thông tin đại chúng vá» diá»…n biến, tình hình giá xăng dầu thế giá»›i, đồng thá»i công khai minh bạch vá» các cÆ¡ sở hình thành giá bản lẻ xăng dầu, vá» việc sá» dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu... Äặc biệt, Thủ tÆ°á»›ng yêu cầu phải công khai lợi nhuáºn doanh nghiệp khi tăng giá xăng dầu để ngÆ°á»i dân đồng cảm, chia sẻ.
Tính từ đầu năm tá»›i nay, chúng ta Ä‘ã có 9 lần Ä‘iá»u chỉnh giá xăng (chÆ°a kể lần tăng má»›i nhất) vá»›i 5 lần tăng, 4 lần giảm. Tăng thì mạnh những giảm thì nhá» giá»t. Theo tính toán của nhiá»u chuyên gia, tính đến hết tháng 6, giá xăng trong nÆ°á»›c tăng 4,2% (tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i mức tăng 4,2% của giá xăng dầu thế giá»›i) nhÆ°ng nhiá»u thá»i Ä‘iểm chúng ta lại sá» dụng Quỹ bình ổn xăng dầu khá cao để nhằm "hạ sốt" giá xăng. Tháºm chí, nhiá»u ngÆ°á»i Ä‘Æ°a ra so sánh giá xăng Việt Nam có những thá»i Ä‘iểm cao hÆ¡n xăng ở nÆ°á»›c Mỹ tá»›i 4.000 đồng/lít để minh chứng cho sá»± "bất thÆ°á»ng" trên.
Trả lá»i vấn Ä‘á» này, Thứ trưởng bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Äá»— Thắng Hải cho rằng, không thể so giá hôm nay của Việt Nam vá»›i bất kỳ giá của nÆ°á»›c nào, bởi cách tính giá của chúng ta Ä‘ang theo Nghị định 84. Có nghÄ©a là sau 30 ngày giá xăng Việt Nam má»›i có má»™t lần Ä‘iá»u chỉnh giá. Trong khi Ä‘ó, giá xăng ở Mỹ thì Ä‘iá»u chỉnh từng ngày theo biến Ä‘á»™ng thị trÆ°á»ng. Chúng ta không thể Ä‘Æ°a xăng ở Mỹ vá» Việt Nam ngay láºp tức được vì phải mất tá»›i 15 ngày xăng dầu má»›i vá» tá»›i Việt Nam. Những chi phí cá»a hàng, nhân công... tồn kho cho đến bán cho ngÆ°á»i tiêu dùng là cả quá trình. Giá xăng của Việt Nam tuân theo quy luáºt của thị trÆ°á»ng, trong Ä‘ó cÆ¡ cấu giá phải được tính Ä‘úng, tính đủ theo thị trÆ°á»ng.
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng, việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu hiện nay Ä‘ang chỉ đảm bảo lợi nhuáºn cho các doanh nghiệp xăng dầu chứ chÆ°a thá»±c sá»± vì lợi ích ngÆ°á»i tiêu dùng. NgÆ°á»i tiêu dùng kêu là vì kinh doanh xăng dầu vẫn Ä‘ang thiếu minh bạch. NgÆ°á»i dân khó có thể giám sát việc tăng giá của doanh nghiệp nếu chỉ dá»±a trên các thông tin được công bố. Vì thế, nếu công bố lợi nhuáºn sau khi tăng giá xăng thì cÅ©ng rất khó để kiểm tra số liệu Ä‘ó nhÆ° thế nào. Vì váºy, nói rằng, công bố lợi nhuáºn để ngÆ°á»i dân thông cảm, chia sẻ những cÅ©ng khó để chia sẻ được.
 |
| TS. Ngô Trí Long: Vấn Ä‘á» không nằm ở công khai lợi nhuáºn. |
Vấn Ä‘á» không nằm ở công khai lợi nhuáºn
Äó là nháºn định của TS. Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng viện Nghiên cứu Thị trÆ°á»ng - giá cả (bá»™ Tài chính) khi được há»i ý kiến vá» vấn Ä‘á» trên. TS. Long cho biết: "Công thức tính giá cÆ¡ sở của giá xăng (dá»±a trên 11 yếu tố) là hết sức rõ ràng. Vấn Ä‘á» cốt lõi nằm ở chá»— khác. Thứ nhất, chúng ta phải xem lợi nhuáºn thu vá» từ việc kinh doanh xăng dầu nhÆ° váºy Ä‘ã thá»a Ä‘áng chÆ°a? Thứ hai là Quỹ bình ổn xăng dầu thu và chi Ä‘ã hợp lý chÆ°a? Thứ ba là trong bối cảnh xăng dầu phải chịu rất nhiá»u thuế và phí nhÆ° hiện nay thì Nhà nÆ°á»›c có nên khoan thÆ° sức dân hay không? Cho nên, cÆ¡ cấu giá thì rất rõ ràng, công khai nhÆ°ng cách xá» lý cái Ä‘ó thì chúng ta lại gặp vấn Ä‘á»".
Chuyên gia này cho hay, hiện nay chúng ta không có cÆ¡ quan Ä‘á»™c láºp để kiểm chứng những số liệu mà doanh nghiệp Ä‘Æ°a ra. Các cÆ¡ quan quản lý thì vẫn dá»±a trên số liệu của những doanh nghiệp lá»›n Ä‘Æ°a ra chứ chÆ°a có má»™t bá»™ pháºn Ä‘á»™c láºp kiểm tra, giám sát. Vì thế, thay vì yêu cầu doanh nghiệp phải công khai lợi nhuáºn sau khi tăng giá, Nhà nÆ°á»›c phải đảm bảo làm sao hài hòa lợi ích giữa ngÆ°á»i tiêu dùng vá»›i doanh nghiệp. Không thể chỉ vì hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách cho đủ mà đẩy khó cho ngÆ°á»i dân được. Việc kinh doanh có phải lúc nào cÅ©ng lãi bằng má»™t mức Nhà nÆ°á»›c quy định Ä‘âu? Trong ná»n kinh tế thị trÆ°á»ng thì rủi ro vá» giá cả khó lÆ°á»ng nhất.
Trong khi Ä‘ó, nhiá»u chuyên gia kinh tế cùng nháºn định rằng, nếu vẫn để cÆ¡ chế doanh nghiệp tá»± định giá nhÆ° hiện nay thì ngÆ°á»i tiêu dùng còn phải chịu thiệt thòi. Theo quy định của Nghị định 84 thì doanh nghiệp được tá»± Ä‘iá»u chỉnh giá trong biên Ä‘á»™ cho phép (hiện nay là từ 0-3%) nhÆ°ng trong bối cảnh Ä‘á»™c quyá»n xăng dầu nhÆ° hiện nay thì ngÆ°á»i dân không hỠđược hưởng lợi. Việc trao quyá»n tá»± định giá cho doanh nghiệp sẽ tạo ra lá»— hổng giúp doanh nghiệp lợi dụng biên Ä‘á»™, xé lẻ các đợt tăng giá để được tăng giá nhiá»u nhất có thể - trái vá»›i nguyên tắc quản lý giá. Bởi thá»±c tế thá»i gian qua cho thấy, giá xăng dầu tăng thì nhanh, giảm thì cháºm. NhÆ°ng Ä‘iá»u Ä‘áng nói là phần lá»›n Ä‘á» xuất tăng giá của doanh nghiệp xăng dầu được cÆ¡ quan quản lý chấp nháºn. Chính vì thế, việc yêu cầu công khai lợi nhuáºn doanh nghiệp sau khi tăng giá xăng cÅ©ng chỉ là má»™t hình thức chứ không chạm được vào gốc rá»… của vấn Ä‘á».
| Sẽ có Nghị định má»›i vá» Ä‘iá»u hành giá xăng dầu Thủ tÆ°á»›ng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng má»›i Ä‘ây Ä‘ã chỉ đạo Văn phòng Chính phủ rà soát, hoàn thiện các ná»™i dung trong dá»± thảo nghị định thay thế Nghị định 84 để Thủ tÆ°á»›ng ký ban hành nhằm Ä‘Æ°a công tác Ä‘iá»u hành giá xăng dầu theo Ä‘úng cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng, căn cÆ¡, bài bản và công khai, minh bạch. |
Nguồn tin: Doisongphapluat
