Lần đầu tiên Petrolimex công bố cách tính giá xăng kèm theo các thông số vốn bị cho là nhạy cảm song giá»›i chuyên gia nhìn nhận sá»± minh bạch ná»­a vời này chÆ°a giải tỏa thắc mắc của người tiêu dùng.

TrÆ°á»›c bức xúc của người tiêu dùng liên quan đến chuyện "lá»— giả, lãi thật", chiều 15/3, nhà cung cấp xăng dầu lá»›n nhất VN - Petrolimex bắt đầu công bố cách tính giá bán lẻ mặt hàng xăng dầu. Hãng nhiên liệu này hy vọng, công thức tính giá bán lẻ sẽ là cÆ¡ sở để người dân biết rằng Petrolimex Ä‘ang gánh chịu các khoản lá»— vài trăm đồng má»—i lít xăng dầu.

Lần gần Ä‘ây nhất xăng tăng giá thêm 590 đồng vào Ä‘úng Mùng 8 Tết. Ảnh: Hoàng Hà.

Theo bảng công bố của Petrolimex, giá xăng thành phẩm tại thị trường Singapore bình quân 30 ngày tính từ 12/3 trở về trÆ°á»›c dao Ä‘á»™ng quanh ngưỡng 86,339 USD má»™t thùng. Vá»›i giá này, sau khi cá»™ng thêm các khoản phí bảo hiểm, cÆ°á»›c vận chuyển, giá cập cảng CIF sẽ là 10.672 đồng má»™t lít, nếu tính theo tá»· giá Ä‘ôla Mỹ 19.100 đồng quy đổi cho má»—i Ä‘ôla. Petrolimex khẳng định bảng giá so sánh đăng tải trên trang web của hãng là minh bạch và theo Ä‘úng quy chuẩn tại Nghị định 84 về Ä‘iều hành xăng dầu.

Thế nhÆ°ng, nếu soi kỹ vào bảng giá này sẽ thấy, 2 chỉ số khá quan trọng cấu thành lên giá cập cảng CIF là phí bảo hiểm và cÆ°á»›c vận chuyển lại không được Petrolimex đề cập đến.

Chính vì thiếu 2 chỉ số này nên nhìn vào bảng so sánh giá xăng rất nhiều người Ä‘ã đặt câu hỏi, Potrolimex căn cứ vào Ä‘âu để cho ra mức giá CIF cập cảng là 10.672 đồng má»™t lít xăng A92. Bởi vá»›i giá nhập khẩu 86,339 USD má»™t thùng xăng thành phẩm (1 thùng 159 lít) nếu nhân vá»›i tá»· giá 1 Ä‘ôla bằng 19.100 đồng, giá CIF sẽ là 10.371 đồng, thấp hÆ¡n giá công bố của Petrolimex hÆ¡n 300 đồng.

Giải thích về con số 300 đồng, phía Petrolimex khẳng định khoản tiền trên chính là phí bảo hiểm và cÆ°á»›c vận chuyển. Tuy nhiên do là bí mật của doanh nghiệp nên hãng không công bố công khai. "Tất cả các chỉ tiêu chúng tôi Ä‘Æ°a ra đều thá»±c hiện theo Ä‘úng Nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu", ông VÆ°Æ¡ng Thái DÅ©ng, Phó tổng giám đốc Petrolimex khẳng định. Ông DÅ©ng cho rằng hãng Ä‘Æ°a các con số trên để làm cÆ¡ sở cho người tiêu dùng so sánh chứ không nhằm mục Ä‘ích kêu lá»—.

Má»™t Ä‘iểm khác khiến dÆ° luận thắc mắc trong biểu giá so sánh của Petrolimex là việc hãng cá»™ng dồn khoản lợi nhuận định mức 300 đồng má»—i lít xăng vào công thức tính để ra giá cÆ¡ sở 17.816 đồng. Điều này khiến nhiều người lầm tưởng rằng hãng Ä‘ang lá»— tá»›i 800 đồng má»—i lít xăng A92 nếu so sánh vá»›i giá hiện tại 16.900 đồng má»™t lít. Trong khi thá»±c tế, mức chênh lệch chỉ hÆ¡n 500 đồng.

Giá»›i chuyên gia nhận xét cách công bố thông tin của Petrolimex vẫn nhuốm màu Ä‘á»™c quyền và chẳng khác nào chuyện "làm cho có". Tiến sÄ© Nguyá»…n Đình Ánh - Viện phó Viện nghiên cứu giá - Bá»™ Tài chính cho rằng người tiêu dùng chẳng còn cách nào khác là phải chấp nhận công bố của Petrolimex vì không có Ä‘iều kiện để kiểm chứng Ä‘á»™ trung thá»±c. Vì những thông số quan trọng cấu thành lên giá lại thuá»™c diện bí mật kinh doanh nhạy cảm và không được công bố. Và nhÆ° vậy, người tiêu dùng vẫn là đối tượng phải thiệt Ä‘Æ¡n thiệt kép.

Còn chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long khẳng định: "Tất cả các số liệu mà Petrolimex công bố đều chÆ°a được kiểm chứng nên không có cÆ¡ sở khẳng định Ä‘úng hay sai. Bản thân người tiêu dùng cÅ©ng không đủ Ä‘iều kiện để tính toán nên cần phải có sá»± vào cuá»™c của cÆ¡ quan kiểm toán Ä‘á»™c lập".

Ông Long cho hay theo công bố của Petrolimex, từ giá nhập khẩu là 10.672 đồng đến giá bán là 16.990 đồng có sá»± chênh lệch quá lá»›n nên cần phải xem xét lại. Ngoài ra, các khoản chi phí quản lý, lợi nhuận, các khoản lá»— lãi cần phải có kiểm toán Ä‘àng hoàng má»›i có thể Ä‘ánh giá được chi phí sản xuất có hợp lý hay không. Ngay cả khoản thu quỹ bình ổn, ông Long cÅ©ng cho rằng khoản thu 300 đồng này cÅ©ng chÆ°a hợp lý.

Kinh nghiệm ở các nÆ°á»›c, để phòng những trường hợp bất khả kháng, khi thị trường Ä‘á»™t biến, doanh nghiệp trích lập quỹ nhÆ°ng được trích từ lợi nhuận của chính mình để Ä‘iều tiết chứ không thể đẩy sang cho người tiêu dùng chịu. “Tôi cho rằng Petrolimex không Ä‘á»™c quyền nhÆ°ng lại ở vị trí thống lÄ©nh thị trường đến 60% nên trong trường hợp này Nhà nÆ°á»›c phải định giá. Và việc công bố cách tính cÅ©ng nên để Nhà nÆ°á»›c đảm nhận”, ông Long nhấn mạnh.

Tiến sÄ© Võ Trí Thành - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung Ương cÅ©ng nhấn mạnh: "Việc công khai minh bạch cách tính giá bản chất là tốt song việc công bố không đầy đủ và thiếu trung thá»±c sẽ khiến mọi việc trở lên rối rắm hÆ¡n".

Vnexpress