Số lãi khủng từ kết quả kinh doanh năm 2013 của Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) chÆ°a kịp lắng xuống, cuối tuần qua, dÆ° luáºn lại "nóng" lên, bởi Báo cáo Tài chính quý I/2014 hợp nhất của Táºp Ä‘oàn này gá»i Ủy ban Chứng khoán Nhà nÆ°á»›c cho thấy 3 tháng đầu năm nay, tổng lợi nhuáºn trÆ°á»›c thuế của Petrolimex đạt 337 tá»· đồng, cao hÆ¡n mức 333,7 tá»· đồng cùng kỳ năm trÆ°á»›c dù doanh thu thấp hÆ¡n.
Theo báo cáo của Petrolimex, tổng lợi nhuáºn trÆ°á»›c thuế trong quý I đạt 337 tá»· đồng. Äiá»u Ä‘áng nói là trÆ°á»›c Ä‘ó vài ngày, doanh nghiệp (DN) xăng dầu này Ä‘ã kêu phải chịu lá»— 167 - 215 đồng/lít và "âm thầm" xin tăng giá.
NgÆ°á»i tiêu dùng mua xăng trên phố Láng Hạ. Ảnh: Hải Linh |
CÅ©ng theo báo cáo của Petrolimex, năm 2013, hoạt Ä‘á»™ng của khối xăng dầu, lợi nhuáºn sau thuế Ä‘ã đạt 1.112,17 tá»· đồng, tăng 671,06 tá»· đồng, tăng 252% so vá»›i năm 2012. Lý giải thêm vá» số lãi khủng trên, ông Trần Ngá»c Năm - Phó Tổng Giám đốc Petrolimex cho biết, nếu chia mức lợi nhuáºn (850 tá»· đồng) cho tổng số lượng xăng dầu bán ra trong năm 2013 (9,32 triệu m3/tấn) thì bình quân mức lãi chÆ°a đạt 100 đồng/lít. Trong khi theo Thông tÆ° 34/TT -BTC của Bá»™ Tài chính quy định, lợi nhuáºn định mức của DN tối Ä‘a là 300 đồng/lít xăng, dầu.Theo má»™t số chuyên gia, thá»±c tế này cÅ©ng đặt ra nhiá»u câu há»i cho các nhà quản lý trÆ°á»›c năng lá»±c kinh doanh của Petrolimex. Liệu tá»· suất lợi nhuáºn thấp của Petrolimex có liên quan đến việc Táºp Ä‘oàn này Ä‘ã tốn quá nhiá»u chi phí cho hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh của mình? (Chi phí bán hàng của Petrolimex tăng từ 1.284 tá»· đồng quý I/2013 lên 1.324 tá»· đồng quý I/2014). Thá»±c tế, chỉ cần bán ra má»™t lít xăng là Petrolimex Ä‘ã có thể thu vá» gần 100 đồng tiá»n lãi. HÆ¡n nữa, vá»›i đặc thù của hoạt Ä‘á»™ng mua bán xăng dầu, Petrolimex có lợi thế rất lá»›n là bán hàng thu tiá»n mặt ngay, nhÆ°ng khi mua lại có thể trả cháºm. Trong khi Petrolimex liên tiếp kêu lá»— và xin tăng giá xăng dầu thì những thông tin vá» doanh thu, lợi nhuáºn và cÆ¡ chế hoạt Ä‘á»™ng, chi phí váºn chuyển và giá thá»±c của các hợp đồng xuất nháºp vẫn chÆ°a rõ ràng, minh bạch.
Cần giảm bá»›t gánh nặng cho dân
Ngày 15/5, Bá»™ Tài chính Ä‘ã có văn bản yêu cầu các DN xăng dầu giữ nguyên giá bán. Äá» xuất tăng giá bán của DN Ä‘ã không được chấp thuáºn nhÆ°ng bù lại, liên Bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng cho phép DN sá» dụng Quỹ Bình ổn giá (BOG) đối vá»›i các mặt hàng xăng, dầu diezel và dầu há»a khoảng từ 160 - 200 đồng/lít, kg thay vì 0 đồng/lít, kg nhÆ° trÆ°á»›c. NhÆ° váºy, dù bằng cách tăng giá hay trích Quỹ BOG, DN vẫn được bù lá»—. Chỉ có ngÆ°á»i tiêu dùng phải chịu thiệt bởi Quỹ BOG cÅ©ng là tiá»n Ä‘óng góp của ngÆ°á»i dân, khi âm quỹ, ngÆ°á»i dân lại phải Ä‘óng góp vào. Trình lên Thủ tÆ°á»›ng bản dá»± thảo má»›i vá» Nghị định kinh doanh xăng dầu, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã bày tá», việc tạo nguồn cho Quỹ BOG là cần thiết. NhÆ°ng nếu nhÆ° giá cÆ¡ sở cao hÆ¡n giá bán lẻ, nghÄ©a là DN Ä‘ang lá»—, dẫn tá»›i phải tăng giá bán lẻ mà vẫn trích láºp Quỹ BOG thì mức giá bán lẻ Ä‘iá»u chỉnh sẽ tăng thêm má»™t khoản bằng khoản trích láºp Quỹ BOG Ä‘ó. Khi ấy, ngÆ°á»i dân sẽ không có cÆ¡ há»™i sá» dụng xăng dầu vá»›i mức giá thấp. Khoản số dÆ° Quỹ BOG 842 tá»· đồng nhÆ° trên thá»±c chất là khoản dá»± phòng rủi ro nhÆ°ng cÅ©ng có thể hiểu là khoản "tồn Ä‘á»ng" vốn trong lÆ°u thông xăng dầu.
Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long phân tích, Bá»™ Tài chính và Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng từ trÆ°á»›c đến nay khi thấy DN kêu lá»— thì đồng ý cho tăng giá hoặc trích Quỹ BOG. Vá» Ä‘iểm má»›i trong Dá»± thảo sá»a đổi Nghị định 84/2009/NÄ - CP là giảm biên Ä‘á»™ Ä‘iá»u chỉnh giá bán lẻ xăng dầu từ 5% xuống 2%, ông Long cho rằng, chÆ°a phù hợp vá»›i thể chế xác định giá đối vá»›i thị trÆ°á»ng xăng dầu khi vẫn còn Ä‘á»™c quyá»n. "Thá»i gian giãn cách giữa hai lần tăng giá tối Ä‘a là 15 ngày, nhÆ°ng vá»›i biên Ä‘á»™ 2% nhÆ° váºy, DN rất dá»… lợi dụng để tăng giá liên tục. Vá»›i ngÆ°á»i dân, giá xăng tăng 2%, tức khoảng 400 - 500 đồng/lít là cả vấn Ä‘á»" - ông Ngô Trí Long bình luáºn. Còn chuyên gia kinh tế Nguyá»…n Minh Phong cho rằng, lợi nhuáºn định mức, chiết khấu hoa hồng, vấn Ä‘á» Ä‘á»™c quyá»n… nếu không giải quyết được thì ngÆ°á»i tiêu dùng vẫn phải chấp nháºn những Ä‘iá»u bất hợp lý. ChÆ°a kể, tá»›i Ä‘ây, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng được giao chịu trách nhiệm cả vá» quản lý cạnh tranh, quản lý giá cả, nhÆ° váºy khác nào "vừa Ä‘á bóng vừa thổi còi".