Số lãi khá»§ng từ kết quả kinh doanh năm 2013 cá»§a Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) chưa kịp lắng xuống, cuối tuần qua, dư luáºn lại "nóng" lên, bởi Báo cáo Tài chính quý I/2014 hợp nhất cá»§a Táºp Ä‘oàn này gá»i Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho thấy 3 tháng đầu năm nay, tổng lợi nhuáºn trước thuế cá»§a Petrolimex đạt 337 tá»· đồng, cao hÆ¡n mức 333,7 tá»· đồng cùng kỳ năm trước dù doanh thu thấp hÆ¡n.
Theo báo cáo cá»§a Petrolimex, tổng lợi nhuáºn trước thuế trong quý I đạt 337 tá»· đồng. Äiá»u Ä‘áng nói là trước Ä‘ó vài ngày, doanh nghiệp (DN) xăng dầu này Ä‘ã kêu phải chịu lá»— 167 - 215 đồng/lít và "âm thầm" xin tăng giá.
![]() Ngưá»i tiêu dùng mua xăng trên phố Láng Hạ. Ảnh: Hải Linh |
CÅ©ng theo báo cáo cá»§a Petrolimex, năm 2013, hoạt động cá»§a khối xăng dầu, lợi nhuáºn sau thuế Ä‘ã đạt 1.112,17 tá»· đồng, tăng 671,06 tá»· đồng, tăng 252% so vá»›i năm 2012. Lý giải thêm vá» số lãi khá»§ng trên, ông Trần Ngá»c Năm - Phó Tổng Giám đốc Petrolimex cho biết, nếu chia mức lợi nhuáºn (850 tá»· đồng) cho tổng số lượng xăng dầu bán ra trong năm 2013 (9,32 triệu m3/tấn) thì bình quân mức lãi chưa đạt 100 đồng/lít. Trong khi theo Thông tư 34/TT -BTC cá»§a Bá»™ Tài chính quy định, lợi nhuáºn định mức cá»§a DN tối Ä‘a là 300 đồng/lít xăng, dầu.Theo má»™t số chuyên gia, thá»±c tế này cÅ©ng đặt ra nhiá»u câu há»i cho các nhà quản lý trước năng lá»±c kinh doanh cá»§a Petrolimex. Liệu tá»· suất lợi nhuáºn thấp cá»§a Petrolimex có liên quan đến việc Táºp Ä‘oàn này Ä‘ã tốn quá nhiá»u chi phí cho hoạt động kinh doanh cá»§a mình? (Chi phí bán hàng cá»§a Petrolimex tăng từ 1.284 tá»· đồng quý I/2013 lên 1.324 tá»· đồng quý I/2014). Thá»±c tế, chỉ cần bán ra má»™t lít xăng là Petrolimex Ä‘ã có thể thu vá» gần 100 đồng tiá»n lãi. HÆ¡n nữa, vá»›i đặc thù cá»§a hoạt động mua bán xăng dầu, Petrolimex có lợi thế rất lá»›n là bán hàng thu tiá»n mặt ngay, nhưng khi mua lại có thể trả cháºm. Trong khi Petrolimex liên tiếp kêu lá»— và xin tăng giá xăng dầu thì những thông tin vá» doanh thu, lợi nhuáºn và cÆ¡ chế hoạt động, chi phí váºn chuyển và giá thá»±c cá»§a các hợp đồng xuất nháºp vẫn chưa rõ ràng, minh bạch.
Cần giảm bá»›t gánh nặng cho dân
Ngày 15/5, Bá»™ Tài chính Ä‘ã có văn bản yêu cầu các DN xăng dầu giữ nguyên giá bán. Äá» xuất tăng giá bán cá»§a DN Ä‘ã không được chấp thuáºn nhưng bù lại, liên Bá»™ Tài chính - Công Thương cho phép DN sá» dụng Quỹ Bình ổn giá (BOG) đối vá»›i các mặt hàng xăng, dầu diezel và dầu há»a khoảng từ 160 - 200 đồng/lít, kg thay vì 0 đồng/lít, kg như trước. Như váºy, dù bằng cách tăng giá hay trích Quỹ BOG, DN vẫn được bù lá»—. Chỉ có ngưá»i tiêu dùng phải chịu thiệt bởi Quỹ BOG cÅ©ng là tiá»n Ä‘óng góp cá»§a ngưá»i dân, khi âm quỹ, ngưá»i dân lại phải Ä‘óng góp vào. Trình lên Thá»§ tướng bản dá»± thảo má»›i vá» Nghị định kinh doanh xăng dầu, Bá»™ Công Thương Ä‘ã bày tá», việc tạo nguồn cho Quỹ BOG là cần thiết. Nhưng nếu như giá cÆ¡ sở cao hÆ¡n giá bán lẻ, nghÄ©a là DN Ä‘ang lá»—, dẫn tá»›i phải tăng giá bán lẻ mà vẫn trích láºp Quỹ BOG thì mức giá bán lẻ Ä‘iá»u chỉnh sẽ tăng thêm má»™t khoản bằng khoản trích láºp Quỹ BOG Ä‘ó. Khi ấy, ngưá»i dân sẽ không có cÆ¡ há»™i sá» dụng xăng dầu vá»›i mức giá thấp. Khoản số dư Quỹ BOG 842 tá»· đồng như trên thá»±c chất là khoản dá»± phòng rá»§i ro nhưng cÅ©ng có thể hiểu là khoản "tồn Ä‘á»ng" vốn trong lưu thông xăng dầu.
Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long phân tích, Bá»™ Tài chính và Bá»™ Công Thương từ trước đến nay khi thấy DN kêu lá»— thì đồng ý cho tăng giá hoặc trích Quỹ BOG. Vá» Ä‘iểm má»›i trong Dá»± thảo sá»a đổi Nghị định 84/2009/NÄ - CP là giảm biên độ Ä‘iá»u chỉnh giá bán lẻ xăng dầu từ 5% xuống 2%, ông Long cho rằng, chưa phù hợp vá»›i thể chế xác định giá đối vá»›i thị trưá»ng xăng dầu khi vẫn còn độc quyá»n. "Thá»i gian giãn cách giữa hai lần tăng giá tối Ä‘a là 15 ngày, nhưng vá»›i biên độ 2% như váºy, DN rất dá»… lợi dụng để tăng giá liên tục. Vá»›i ngưá»i dân, giá xăng tăng 2%, tức khoảng 400 - 500 đồng/lít là cả vấn Ä‘á»" - ông Ngô Trí Long bình luáºn. Còn chuyên gia kinh tế Nguyá»…n Minh Phong cho rằng, lợi nhuáºn định mức, chiết khấu hoa hồng, vấn đỠđộc quyá»n… nếu không giải quyết được thì ngưá»i tiêu dùng vẫn phải chấp nháºn những Ä‘iá»u bất hợp lý. Chưa kể, tá»›i Ä‘ây, Bá»™ Công Thương được giao chịu trách nhiệm cả vá» quản lý cạnh tranh, quản lý giá cả, như váºy khác nào "vừa Ä‘á bóng vừa thổi còi".