Sản lượng khai thác và xuất khẩu dầu của Iran Ä‘ang được dá»± báo sẽ tăng lên gấp bá»™i, khi chính phủ nÆ°á»›c này Ä‘ã chính thức hoàn tất đề án mở cá»­a ngành dầu lá»­a quốc gia. Đề án này cho phép các nhà đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài tham gia nhÆ° má»™t tham vọng nhằm thúc đẩy sản lượng khai thác dầu của Iran lên cao hÆ¡n bao giờ hết.

“Tránh vỏ dÆ°a, gặp vỏ dừa”, Ä‘ó Ä‘ang là tâm trạng của các quốc gia xuất khẩu dầu lá»›n nhất thế giá»›i vào thời Ä‘iểm hiện tại nhÆ° Ả Rập Saudi hay Nga. Sau má»™t khoảng thời gian ngắn ngủi chạm mốc 50 USD/thùng, giá dầu trên thị trường thế giá»›i Ä‘ã nhanh chóng sụt xuống mức 40 USD/thùng má»™t lần nữa, báo hiệu rằng 50 USD sẽ là mức giá cao nhất của má»™t thùng dầu ít nhất là đến hết năm 2016.

Tuy nhiên, Ä‘ó vẫn chÆ°a phải là tin xấu nhất, giá dầu trong khoảng thời gian còn lại của năm 2016 thậm chí sẽ còn giảm sâu hÆ¡n nữa,khi mà Iran Ä‘ang quay trở lại chiếm lÄ©nh thị phần trên thị trường dầu má»™t cách mạnh mẽ nhất: sản lượng xuất khẩu dầu của Iran tại hầu hết các khách hàng lá»›n nhất châu Á đều tăng vọt, từ 20 - 60%. Sản lượng khai thác và xuất khẩu của Iran được dá»± báo sẽ tăng lên gấp bá»™i, khi chính phủ nÆ°á»›c này Ä‘ã chính thức thông qua đề án mở cá»­a ngành dầu lá»­a quốc gia. Đề án này cho phép các nhà đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài tham gia nhÆ° má»™t tham vọng nhằm thúc đẩy sản lượng khai thác dầu của Iran lên cao hÆ¡n bao giờ hết.

Má»™t tin tức được xem là gây chấn Ä‘á»™ng trong OPEC nói riêng và các quốc gia xuất khẩu dầu lá»­a trên toàn cầu nói chung, là việc chính phủ Iran Ä‘ã chấp thuận các Ä‘iều khoản chung để hoàn tất má»™t dá»± luật cho phép nÆ°á»›c này mở cá»­a ngành khai thác dầu lá»­a vá»›i các nhà đầu tÆ° và công ty nÆ°á»›c ngoài. Dù dá»± luật này vẫn cần phải được Quốc há»™i Iran thông qua trÆ°á»›c khi chính thức có hiệu lá»±c, thì Ä‘ây vẫn được xem là má»™t quả bom vá»›i các quốc gia xuất khẩu dầu lá»­a trên thế giá»›i, nhất là vá»›i Ả Rập Saudi – quốc gia cÅ©ng Ä‘ang ná»— lá»±c tái cấu trúc ngành năng lượng dầu lá»­a của mình bằng cách IPO tập Ä‘oàn năng lượng quốc gia lá»›n nhất của mình là Saudi Aramco. Má»™t khi dá»± luật mở cá»­a ngành dầu lá»­a được thông qua, Iran có thể nhanh chóng nâng sản lượng khai thác và xuất khẩu dầu của mình lên gấp nhiều lần. Điều này có thể khiến giá dầu thế giá»›i tiếp tục sụt giảm – vốn là Ä‘iều mà Ả Rập Saudi không hề mong muốn.

Cụ thể, dá»± luật mở cá»­a ngành dầu lá»­a của Iran sẽ cho phép các nhà đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài tham gia trong 3 lÄ©nh vá»±c chính yếu: thăm dò, khai thác dầu tại các giếng Ä‘ã được phát hiện nhÆ°ng chÆ°a Ä‘Æ°a vào khai thác và ứng dụng công nghệ má»›i để nâng cao sản lượng khai thác. Các hợp đồng mà Iran sẽ ký vá»›i các nhà đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài sẽ có thời hạn lên tá»›i 20 năm và có thể gia hạn thêm 5 năm sau Ä‘ó. Ngoài ra, Iran cÅ©ng sẵn sàng thanh toán vá»›i các nhà đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài bằng tiền mặt hoặc bằng má»™t phần sản lượng dầu, tùy sá»± lá»±a chọn của các nhà đầu tÆ° này. Đây được xem là những Ä‘iều kiện thuận lợi và có tính Æ°u Ä‘ãi cao, cho thấy quyết tâm và tham vọng của chính phủ Iran bằng mọi giá thúc đẩy sản lượng khai thác và xuất khẩu dầu của mình.

Để Æ°á»›c lượng tÆ°Æ¡ng đối chính xác tốc Ä‘á»™ tăng sản lượng khai thác của Iran nếu nhÆ° dá»± luật này được thông qua, có thể đối chiếu vá»›i trường hợp của quốc gia láng giềng là Iraq. Chính phủ Iraq cÅ©ng mở cá»­a ngành dầu lá»­a của mình vào năm 2007. Nó giúp cho ngành khai thác dầu nÆ°á»›c này tăng sản lượng thêm 80% (khoảng 2 triệu thùng/ngày) trong vòng 6 năm. Iran hiện cÅ©ng Ä‘ang kỳ vọng má»™t tốc Ä‘á»™ tăng trưởng tÆ°Æ¡ng tá»±, thậm chí là cao hÆ¡n, khi mà các Ä‘iều kiện về cÆ¡ sở hạ tầng và ổn định kinh tế - chính trị tại Iran hiện tại tốt hÆ¡n nhiều so vá»›i Iraq hồi năm 2007 – thời Ä‘iểm chỉ 4 năm sau cuá»™c chiến của Mỹ vá»›i Saddam Hussein khiến cho nền kinh tế Iraq bị tàn phá nặng nề.

Ở thời Ä‘iểm hiện tại, sản lượng khai thác của Iran Ä‘ang đạt mức 3,8 triệu thùng/ngày, và có thể tăng lên mức 4 triệu thùng/ngày vào cuối năm. Điều này đồng nghÄ©a vá»›i việc sản lượng của Iran có thể đạt mức hÆ¡n 7 triệu thùng/ngày sau 6 năm nữa – má»™t mức sản lượng có thể Ä‘Æ°a Iran trở thành má»™t cường quốc xuất khẩu dầu lá»­a trên toàn cầu, khi mà hiện nay hai quốc gia xuất khẩu dầu lá»›n nhất thế giá»›i là Ả Rập Saudi và Nga cÅ©ng má»›i chỉ đạt sản lượng trên 10 triệu thùng/ngày.

Tham vọng của chính phủ Iran nhằm đẩy cao sản lượng khai thác và xuất khẩu dầu, xuất phát từ việc nÆ°á»›c này Ä‘ang giành lại được thị phần trên thị trường nhanh hÆ¡n nhiều so vá»›i dá»± Ä‘oán. Chỉ trong má»™t thời gian ngắn sau khi các lệnh cấm vận bị bãi bỏ, Iran Ä‘ã tăng gấp rưỡi sản lượng xuất khẩu của mình, hiện đạt mức 2 triệu thùng/ngày, trong Ä‘ó vá»›i những tá»· lệ tăng trưởng rất cao: sản lượng xuất khẩu của Iran vào thị trường Nhật Bản tăng 28%, ở Ấn Độ là 63% và ở Hàn Quốc là 123%. Tuy đạt mức tăng trưởng xuất khẩu cao nhÆ° vậy tại các thị trường lá»›n nhất châu Á, nhÆ°ng thá»±c tế tiềm năng cho xuất khẩu dầu của Iran vào các quốc gia này vẫn còn rất lá»›n, vì mức nhập khẩu dầu từ Iran tại các nÆ°á»›c này má»›i chỉ dao Ä‘á»™ng từ trong khoảng 200.000 - 600.000 thùng/ngày. Và nhu cầu nhập khẩu dầu từ Iran để Ä‘a dạng hóa nguồn cung của các quốc gia châu Á này vẫn còn rất lá»›n.

Việc Iran hoàn tất dá»± luật mở cá»­a ngành dầu lá»­a của mình có thể coi nhÆ° má»™t cÆ¡n ác má»™ng vá»›i các quốc gia xuất khẩu dầu hàng đầu thế giá»›i nhÆ° Nga và Ả Rập Saudi. Không chỉ vì Ä‘iều này Ä‘ang Ä‘e dọa thị phần của các quốc gia này trên toàn cầu và có thể khiến giá dầu thế giá»›i sụt giảm mạnh, mà nó còn Ä‘ang cho thấy Iran Ä‘ang Ä‘i trÆ°á»›c Nga và Ả Rập Saudi má»™t bÆ°á»›c khá dài.

Hiện cả Nga và Ả Rập Saudi đều vẫn chÆ°a dứt khoát mở cá»­a ngành dầu lá»­a của mình má»™t cách hoàn toàn. Ả Rập Saudi dù Ä‘ã lên kế hoạch IPO tập Ä‘oàn dầu khí quốc gia lá»›n nhất của mình là Saudi Aramco thì nó vẫn chÆ°a chính thức diá»…n ra. Còn Nga dù Ä‘ã cho phép các nhà đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài mua cổ phần tại các tập Ä‘oàn năng lượng quốc gia hàng đầu của mình, thì vẫn có sá»± hạn chế Ä‘áng kể khi chính phủ vẫn nắm cổ phần chi phối tại các tập Ä‘oàn này. Cả Nga lẫn Saudi đều chÆ°a sẵn sàng cho phép các nhà đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài vào thăm dò, khai thác tại các giếng dầu của mình má»™t cách Ä‘á»™c lập nhÆ° Iran, mà chủ yếu diá»…n ra chỉ khi có sá»± hợp tác cấp quốc gia, chẳng hạn nhÆ° việc Nga cho phép tập Ä‘oàn dầu khí quốc gia Trung Quốc thăm dò và khai thác má»™t số giếng dầu ở Siberi mà thôi.

Nguồn tin: Motthegioi