Ngày 28/7, Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam(Petrolimex) dá»± kiến sẽ bán đấu giá cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO) khoảng 27,4 triệu cổ phiếu, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i 2,56% cổ phần của Ä‘Æ¡n vị này. Tuy nhiên, đến khi bản cáo bạch được công bố, công chúng má»›i vỡ lẽ được thông tin lâu nay Petrolimex kêu lá»— để được bù giá và trì hoãn việc giảm giá xăng dầu không hẳn Ä‘úng.

Khoanh phần lá»—, hưởng phần lãi

Lật lại những thông tin liên quan đến giá xăng dầu năm 2008 có thể thấy, khi Ä‘ó các doanh nghiệp (DN) đầu mối kinh doanh xăng dầu liên tục kêu lá»— để được Nhà nÆ°á»›c bù giá. Theo tổng hợp của Bá»™ Tài chính, số lá»— của các DN, trong Ä‘ó Petrolimex chiếm tỉ trọng lá»›n, là hÆ¡n 4.000 tỉ đồng. Tuy nhiên, trong bản cáo bạch của Petrolimex lại cho biết, kinh doanh xăng dầu năm 2008 đạt lợi nhuận sau thuế đến 913,7 tỉ đồng. Theo lý giải của ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Petrolimex, số lãi này là do được Nhà nÆ°á»›c há»— trợ bởi Tổng công ty tham gia chÆ°Æ¡ng trình bình ổn giá. Cụ thể, Nhà nÆ°á»›c ứng trÆ°á»›c 1.400 tỉ đồng cho các khoản lá»— của Tổng công ty rồi trừ dần. Cứ má»—i lít xăng được ứng 1.000 đồng. Ông Bảo cÅ©ng cho biết, do trả nợ sá»›m nên qua đến năm 2009 Petrolimex Ä‘ã có lãi. CÅ©ng trong bản cáo bạch, Petrolimex Ä‘ã Ä‘Æ°a ra con số lãi rất khả quan. Theo kế hoạch, lợi nhuận của Tổng công ty sẽ đạt hÆ¡n 1.154 tỉ đồng trong báo cáo tài chính hợp nhất năm 2011. Năm 2012, dá»± kiến lãi ròng của DN này là 2.947 tỉ đồng. 

Điều này gây bức xúc trong dÆ° luận bởi trong 6 tháng đầu năm nay, Petrolimex tuyên bố lá»— hàng nghìn tỉ đồng dù giá xăng dầu thế giá»›i giảm mạnh, Nhà nÆ°á»›c giảm thuế nhập khẩu, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c vẫn không được Ä‘iều chỉnh giảm. DÆ° luận đặt câu hỏi, phải chăng do Ä‘á»™c quyền trong kinh doanh xăng dầu nên DN có quyền chi hoa hồng thoáng tay cho đại lý, các khoản chi phí khác để đến khi lá»— lại được Nhà nÆ°á»›c bù giá và kiểu gì cÅ©ng thành có lãi, thậm chí lãi rất lá»›n. Người tiêu dùng chịu giá cao má»™t cách bất hợp lý, còn Nhà nÆ°á»›c thất thu ngân sách.

Vì cÆ¡ chế lãi lá»— không được giải thích minh bạch, giá xăng dầu hiện nay tiếng là thá»±c hiện theo cÆ¡ chế thị trường song khó có thể dá»±liệu được kết quả kinh doanh trong tÆ°Æ¡ng lai của Petrolimex. Theo các nhà đầu tÆ° chuyên nghiệp, Ä‘ây là Ä‘iều khó thuyết phục họ tham gia vào mua cổ phần bởi nguyên tắc quan trọng nhất vá»›i các tổ chức là dá»± liệu được mức Ä‘á»™ rủi ro.

Khó nghÄ© đến lãi nếu…

Tại buổi giá»›i thiệu cÆ¡ há»™i đầu tÆ° vào cổ phiếu của Petrolimex, nhà đầu tÆ° chủ yếu xoáy câu hỏi vào hiệu quả kinh doanh xăng dầu, xu hÆ°á»›ng giá xăng dầu sắp tá»›i và chuyện thá»±c thi Nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu theo thị trường. Các nhà đầu tÆ° tại Ä‘ây Ä‘ã tính toán, ngay cả khi Petrolimex có lãi nhÆ° trên, chỉ số thu nhập trên vốn chủ sở hữu ROE năm 2010 thấp, chỉ có 13,91%. Nếu vậy, cổ tức sẽ thấp hÆ¡n 10 - 12%. Trong trường hợp bán hết cổ phần, vá»›i má»™t tỉ lệ nhỏ nhÆ° vậy, không cổ Ä‘ông nào có quyền tham gia vào các quyết sách của Petrolimex khi Ä‘Æ¡n vị này thành công ty cổ phần. Người ta băn khoăn, khi Ä‘ó Petrolimex có phải công bố thông tin minh bạch, công khai hóa toàn bá»™ hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh và chịu sá»± giám sát của công chúngđầu tÆ°?

TrÆ°á»›c rất nhiều bức xúc của dÆ° luận, Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c sẽ Ä‘Æ°a Petrolimex vào danh sách những Ä‘Æ¡n vị được kiểm toán trong năm nay (bắt đầu từ ngày 22/7). Người ta hi vọng, khi các yếu tố cấu thành nên giá bán lẻ xăng dầu, cÆ¡ chế nhập và trích Quỹ bình ổn giá xăng dầu nói chung và hoạt Ä‘á»™ng của Petrolimex nói riêng được má»™t cÆ¡ quan kiểm toán Ä‘á»™c lập kiểm tra và công khai hóa, người dân và DNsẽ có thông tin chuẩn xác hÆ¡n về cÆ¡ chế kinh doanh và con số lãi lá»— thá»±c của ngành xăng dầu.

Nguồn tin: KTĐT