Việc mở cá»a thị trÆ°á»ng xăng dầu cho các doanh nghiệp ngoại tham gia phân phối ở VN theo cam kết há»™i nháºp được kỳ vá»ng sẽ tăng tính cạnh tranh, minh bạch và ngÆ°á»i tiêu dùng được hưởng lợi.
Thị trÆ°á»ng cạnh tranh hÆ¡n
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng mở cá»a thị trÆ°á»ng xăng dầu cho DN nÆ°á»›c ngoài tham gia chỉ tốt hÆ¡n vì thị trÆ°á»ng VN mang nặng màu sắc Ä‘á»™c quyá»n hoặc Ä‘á»™c quyá»n nhóm Ä‘ã quá lâu. Nhà nÆ°á»›c cÅ©ng can thiệp nhiá»u vào thị trÆ°á»ng xăng dầu trong nÆ°á»›c nhÆ°ng không hiệu quả, nên thị trÆ°á»ng này cần thiết phải có cạnh tranh. Äối vá»›i việc buá»™c DN nÆ°á»›c ngoài mở cá»a hàng trong khu vá»±c quy hoạch, bà Lan cho rằng, Ä‘ó là cách VN kiểm soát vì lo ngại nhà đầu tÆ° sẽ mở tràn lan, có thể gạt bá» DN Việt ra khá»i thị trÆ°á»ng. “NhÆ°ng đấy là cách thức thôi, chứ thá»±c tế có khi lại khác. Quy định các DN bán lẻ nÆ°á»›c ngoài mở siêu thị phải gắn vá»›i Ä‘iá»u kiện kinh tế khu vá»±c, phù hợp quy hoạch trÆ°á»›c Ä‘ây không hiệu quả. Bởi thá»±c tế siêu thị nÆ°á»›c ngoài Ä‘ang không ngừng má»c lên khắp nÆ¡i”, bà Lan nhấn mạnh.
| ||||||||||||||||
TS Nguyá»…n Mại, nguyên Thứ trưởng Bá»™ KH-ÄT phân tích, 1 năm sau khi VN gia nháºp WTO, năm 2008 mở cá»a thị trÆ°á»ng bán lẻ, nhiá»u ngÆ°á»i cÅ©ng lo các đại gia nÆ°á»›c ngoài sẽ lÅ©ng Ä‘oạn thị trÆ°á»ng bán lẻ, khiến DN VN sẽ phá sản, thất bại. NhÆ°ng 8 năm qua chÆ°a có DN nào phá sản, chỉ có nhiá»u DN tham gia vào thị trÆ°á»ng hÆ¡n. Hay nhÆ° trÆ°á»›c khi VN bắt đầu cho nÆ°á»›c ngoài vào thăm dò dầu khí ở trong nÆ°á»›c cÅ©ng có những lo ngại vá» an ninh năng lượng, an ninh quốc gia… Tuy nhiên, thá»±c tế chứng minh ngành năng lượng phát triển mạnh hÆ¡n. “Mở cá»a thị trÆ°á»ng chắc chắn sẽ mang lại lợi ích cho ngÆ°á»i tiêu dùng, cho DN… Chẳng có gì Ä‘áng lo cả. Không nên vì má»™t vài DN trong nÆ°á»›c kêu ca hay lo ngại chèn ép mà từ bá» thị trÆ°á»ng cạnh tranh. Khai thác dầu và lá»c dầu ở VN là hoàn toàn chủ Ä‘á»™ng trong việc bảo vệ an ninh năng lượng”, ông Mại nói.
Giá bán lẻ sẽ được kéo xuống
Theo TS Nguyá»…n Tuấn Quỳnh, chuyên gia xăng dầu, khi mở cá»a thị trÆ°á»ng, cần phải gắn luôn vá»›i việc cho các Ä‘Æ¡n vị tá»± ấn định giá để tăng mức Ä‘á»™ cạnh tranh. NgÆ°á»i tiêu dùng có quyá»n lá»±a chá»n nÆ¡i nào để mua xăng dầu. “VN Ä‘ã có nhà máy lá»c dầu; các công ty nháºp khẩu xăng dầu đầu mối VN cÅ©ng lá»›n mạnh hÆ¡n trÆ°á»›c; khâu dá»± trữ bắt buá»™c cÅ©ng Ä‘ã có. Cho nên vá» mặt an ninh năng lượng là không có gì Ä‘áng lo. Vá» nguyên tắc thì thị trÆ°á»ng bán lẻ sẽ trở nên cạnh tranh hÆ¡n khi có nÆ°á»›c ngoài tham gia vào. Còn nếu cho các DN nÆ°á»›c ngoài nháºp khẩu xăng dầu trá»±c tiếp, cạnh tranh sẽ không chỉ dừng lại ở bán lẻ. Lúc Ä‘ó thị trÆ°á»ng sẽ cạnh tranh hoàn hảo hÆ¡n nếu nÆ°á»›c ngoài tham gia nháºp khẩu”, ông Quỳnh phân tích.
TÆ°Æ¡ng tá»±, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng hiện nay, VN Ä‘ã tham gia vào các chuá»—i giá trị toàn cầu, trong Ä‘ó có cả an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c và an ninh năng lượng. Vì váºy việc chấp nháºn cạnh tranh ở mức khốc liệt nhất cÅ©ng là Ä‘iá»u tất yếu. Bản thân các DN nÆ°á»›c ngoài khi tham gia hoạt Ä‘á»™ng trong lÄ©nh vá»±c này cÅ©ng bắt buá»™c phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt nhÆ° DN trong nÆ°á»›c hiện nay. Äặc biệt là DN phải Ä‘áp ứng Ä‘iá»u kiện dá»± trữ bắt buá»™c tối thiểu bằng 30 ngày cung ứng và bản thân VN có các nhà máy lá»c dầu trong nÆ°á»›c, có dá»± trữ quốc gia nên sẽ không có tác Ä‘á»™ng gì vá» vấn Ä‘á» an ninh năng lượng. “Há»™i nháºp là xu thế để phát triển, nếu chúng ta không Ä‘i vào quỹ đạo này thì sẽ chết. Äiá»u quan trá»ng nhất là tìm giải pháp vượt qua những thách thức để táºn dụng cÆ¡ há»™i chứ không phải luôn luôn run sợ khi mở cá»a thị trÆ°á»ng”, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long nói.
Nêu thá»±c tế vừa qua VN phanh phui nhiá»u chuyện tiêu cá»±c liên quan đến phân phối xăng dầu, trong Ä‘ó có việc thu lố của ngÆ°á»i tiêu dùng hÆ¡n 3.000 tỉ đồng tiá»n thuế, TS Nguyá»…n Mại thẳng thắn: “Giá xăng dầu VN quá cao, gấp mấy lần ở Mỹ. Sắp tá»›i còn thu 4.000 đồng/lít xăng tiá»n thuế môi trÆ°á»ng. Tôi phản đối những việc nhÆ° thế này vì không thể tùy tiện bắt ngÆ°á»i dân phải chịu, bởi không giải thích được vì sao 4.000 đồng mà không phải 3.000 hay 2.000 đồng. Không thể nào chấp nháºn chính sách tùy tiện nhÆ° váºy. Xăng dầu VN có nhiá»u nhà nháºp khẩu nhÆ°ng trong bán lẻ cÅ©ng còn Ä‘á»™c quyá»n. Do Ä‘á»™c quyá»n nên không bao giá» có cạnh tranh. Có thêm nhiá»u nhà phân phối thì thị trÆ°á»ng sẽ cạnh tranh, từ Ä‘ó có minh bạch, kéo giá bán lẻ thấp xuống và ngÆ°á»i tiêu dùng được hưởng”.
| Nhiá»u nÆ°á»›c Ä‘ã mở cá»a ngành năng lượng Ở Äông Nam Á, Indonesia từ lâu Ä‘ã cho phép các hãng năng lượng nÆ°á»›c ngoài kinh doanh xăng. Myanmar cÅ©ng khá cởi mở khi cho phép các công ty quốc tế láºp liên doanh mở các trạm xăng trong giai Ä‘oạn 2015 - 2016. Tại Campuchia, thị trÆ°á»ng xăng dầu hoàn toàn mở theo cÆ¡ chế tá»± do vá»›i sá»± tham gia của các thÆ°Æ¡ng hiệu ngoại; hay tại Lào cÅ©ng có mặt các DN của Thái Lan và Petrolimex của VN tham gia hoạt Ä‘á»™ng... VN hiện có 23 DN đầu mối và 69 DN phân phối nhÆ°ng riêng Petrolimex chiếm đến 48% thị phần bán lẻ và có sá»± chi phối lá»›n. Cùng vá»›i PV Oil và Saigon Petro, 3 DN này Ä‘ã thống lÄ©nh hÆ¡n 75% thị phần toàn quốc. |
Nguồn tin: thanhnien
