Bá»™ Tài chính vừa có công văn chính thức trao lại quyền quyết định giá xăng dầu cho các doanh nghiệp đầu mối. Quyết định này nhằm Ä‘Æ°a giá trong nÆ°á»›c diá»…n biến sát hÆ¡n vá»›i biến Ä‘á»™ng giá xăng dầu thế giá»›i.

Tuy nhiên, các chuyên gia trong lÄ©nh vá»±c xăng dầu lại đặt câu hỏi liệu có phải quyết định này chỉ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp? Và xét trong bối cảnh còn quá nhiều Ä‘iểm mù mịt trong hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh xăng dầu, Ä‘ây là quyết định ná»­a vời.

Nhiều chuyên gia cho rằng tình trạng giá xăng tăng dá»…, giảm khó sẽ còn tiếp diá»…n khi trao quyền định giá cho doanh nghiệp - Ảnh: T.T.D.

Việc trao quyền quyết định giá cho doanh nghiệp không phải là sá»± thay đổi má»›i mẻ hay Ä‘á»™t phá trong ngành xăng dầu. Bởi tại Ä‘iều 27 nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu Ä‘ã có hiệu lá»±c từ tháng 12-2009 nêu rõ: Giá bán xăng dầu được thá»±c hiện theo cÆ¡ chế thị trường, có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c; thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối được quyền quyết định giá bán; thời gian giữa hai lần Ä‘iều chỉnh giá tối thiểu là 10 ngày đối vá»›i trường hợp tăng giá và tối Ä‘a 10 ngày đối vá»›i trường hợp giảm giá...

Tuy nhiên, khi Ä‘i vào thá»±c hiện Ä‘ã nảy sinh nhiều Ä‘iểm bất hợp lý khiến cÆ¡ quan Ä‘iều hành giá phải “thu hồi” quyền này vào tháng 3-2010. Từ Ä‘ó đến nay, tổ Ä‘iều hành giá xăng dầu là liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng Ä‘ã tá»± tính toán giá cÆ¡ sở và dá»±a trên má»™t số đề xuất của doanh nghiệp để thá»±c hiện Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ cÅ©ng nhÆ° các công cụ thuế, phí và quỹ bình ổn giá.

Sau khi bị “tÆ°á»›c quyền”, đầu năm nay Tập Ä‘oàn Xăng dầu VN (Petrolimex) Ä‘ã kiến nghị cho doanh nghiệp được tá»± quyết giá bán. Theo phân tích của các chuyên gia, sở dÄ© doanh nghiệp “đấu tranh” tích cá»±c cho Ä‘iều này vì nó mang lại lợi ích cho doanh nghiệp. Bởi khi được “nắm quyền”, doanh nghiệp sẽ dá»… dàng thá»±c hiện tăng giá bán lẻ khi giá thế giá»›i tăng mà không phải chờ sá»± cho phép của cÆ¡ quan quản lý.

Thêm nữa, cứ má»—i khi giá thế giá»›i tăng là doanh nghiệp Ä‘ua nhau gá»­i kiến nghị Ä‘òi tăng giá bán trong nÆ°á»›c. NhÆ°ng trong bốn lần giảm giá bán xăng dầu vừa qua, bất chấp giá thế giá»›i Ä‘ã giảm tá»›i mức nào, doanh nghiệp xăng dầu cÅ©ng không đề xuất giảm giá bán. NhÆ° vậy, người tiêu dùng hoàn toàn có thể đặt câu hỏi liệu khi nắm quyền trong tay, doanh nghiệp xăng dầu có nhanh chóng thá»±c hiện giảm giá bán lẻ khi giá thế giá»›i giảm, hay họ sẽ tiếp tục chần chừ, trì hoãn?

Đặc biệt, theo Luật cạnh tranh, doanh nghiệp chiếm 30% thị phần trở lên được xem là thống lÄ©nh thị trường. Trong khi Ä‘ó, ba doanh nghiệp lá»›n nhất trong ngành là Petrolimex, PV Oil và Petec chiếm tá»›i hÆ¡n 90% thị phần (riêng Petrolimex hiện chiếm gần 60% thị phần). Thời gian tá»›i, khi Petec sáp nhập PV Oil thì hÆ¡n 90% thị phần xăng dầu sẽ chỉ nằm trong tay hai doanh nghiệp lá»›n. NhÆ° vậy, doanh nghiệp sẽ dá»… dàng Ä‘iều chỉnh giá có lợi cho mình và các doanh nghiệp nhỏ phải nhìn theo.

Chuyên gia kinh tế Nguyá»…n Minh Phong cho rằng không khó để nhìn ra trÆ°á»›c tình trạng giá xăng tăng dá»…, giảm khó sẽ còn tiếp diá»…n. ChÆ°a kể việc Ä‘Æ°a diá»…n biến giá trong nÆ°á»›c sát vá»›i giá thế giá»›i sẽ khó đạt được khi giá cÆ¡ sở dùng làm căn cứ Ä‘iều chỉnh giá trong nÆ°á»›c vẫn áp dụng theo cách tính bình quân 30 ngày.

Ông Phong cho rằng Ä‘iều cốt lõi là phải thay đổi khoảng thời gian tính giá cÆ¡ sở 30 ngày xuống còn khoảng 1 tuần hoặc 10 ngày thì chÆ°a thấy Bá»™ Tài chính đả Ä‘á»™ng gì tá»›i. Trong khi Ä‘ó nếu thay đổi được Ä‘iểm này, dù quyền quyết định giá trong tay doanh nghiệp hay cÆ¡ quan quản lý thì vẫn hạn chế được tình trạng giá trong nÆ°á»›c lạc nhịp vá»›i giá thế giá»›i nhÆ° hiện nay.

Nguồn tin:Tuổi Trẻ