Liệu nhiên liệu hóa thạch và Big Oil có thực sự trở nên ‘vô giá trị’ trong vòng vài thập kỷ tới, và điều này có ý nghĩa gì đối với nền kinh tế toàn cầu? Nghiên cứu mới cho thấy có tới một nửa tài sản nhiên liệu hóa thạch của thế giới có thể trở nên vô giá trị vào năm 2036 nếu quá trình chuyển đổi năng lượng xanh diễn ra với tốc độ như dự kiến sau hội nghị COP26.
Nếu những tài sản này mất hết giá trị, chúng ta có thể phải đối mặt với sự sụp đổ chưa từng thấy kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Tuy nhiên, những người ứng dụng cơ sở hạ tầng và công nghệ tái tạo sớm hơn có thể thu được lợi nhuận từ nền kinh tế mới, hỗ trợ việc tạo ra các cơ hội việc làm mới và xây dựng một ngành năng lượng mới.
Các chính phủ cần lên kế hoạch cho sự sụp đổ dầu khí tiềm tàng, đảm bảo các hoạt động năng lượng bằng nhiên liệu hóa thạch đáp ứng nhu cầu năng lượng trong quá trình chuyển đổi nhưng nguồn cung không vượt quá nhu cầu quốc tế đang suy yếu. Với tốc độ sản xuất theo dự kiến hiện tại, từ 11 đến 14 nghìn tỷ đô la Mỹ có thể bị mất trong tài sản mắc kẹt. Về cơ bản, chúng ta có thể thấy một trải nghiệm tương tự như sự sụt giảm nhu cầu dầu vào tháng 4 năm 2020, trong thời gian bùng phát đại dịch Covid-19, khi giá dầu giảm mạnh xuống mức âm. Ngoại trừ, trong trường hợp này, nhu cầu sẽ không tăng trở lại, có nghĩa là các công ty dầu mỏ và các nền kinh tế phụ thuộc vào lĩnh vực dầu mỏ sẽ gặp khó khăn kinh tế đáng kể.
Bill Gates chỉ là một trong những người nổi tiếng đã dự đoán rằng việc đầu tư vào Big Oil sẽ là một sai lầm lớn. Tỷ phú công nghệ này đã tuyên bố tại hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP26 vào tháng này, “Một trong số những gã khổng lồ này sẽ sụp đổ. Bạn biết đấy, 30 năm nữa, một số công ty dầu mỏ đó sẽ chỉ còn giá trị rất ít”.
Dự đoán này diễn ra sau sự sụt giảm giá cổ phiếu của một số siêu công ty khai thác dầu lớn trong 5 năm qua, như ExxonMobil, BP và Royal Dutch Shell. Đầu năm nay, sau một năm hạn chế do đại dịch, ExxonMobil thông báo lỗ hơn 20 tỷ USD trong quý cuối cùng của năm 2020. Câu chuyện tương tự ở nhiều công ty dầu mỏ trên thế giới, những công ty thoát khỏi phá sản trong đại dịch đã phải chiến đấu để tự đứng dậy. Đầu năm nay, một báo cáo của Carbon Tracker cho biết cổ phiếu ngành nhiên liệu hóa thạch và các công ty liên quan đã mất 123 tỷ USD trong thập kỷ qua, cho thấy xu hướng đã bắt đầu và sẽ tiếp tục diễn ra sau COP26 và áp lực gia tăng từ các tổ chức quốc tế trong việc chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch. Mức tăng của cổ phiếu năng lượng tái tạo về cơ bản cao hơn đáng kể, với lợi nhuận từ năng lượng tái tạo tăng gấp ba lần trong thập kỷ qua. Lợi tức đầu tư dương đã được nhìn thấy ở các nước phát triển cũng như ở các nền kinh tế mới nổi, cho thấy đây là một hiện tượng toàn cầu.
Henrik Jeppesen, tác giả của báo cáo giải thích, “Rủi ro khí hậu hiện nay là một yếu tố không thể bỏ qua, cổ phiếu năng lượng sạch đang nhanh chóng thay thế trật tự cũ như là sự lựa chọn đầu tư cho một thế giới đang chuyển đổi.”
Nếu đúng là như thế thì nền kinh tế toàn cầu có thể bị ảnh hưởng khi hàng trăm nghìn việc làm trong lĩnh vực năng lượng bị mất khi thế giới trải qua quá trình chuyển đổi năng lượng. Những người sống ở các quốc gia phụ thuộc vào sản xuất nhiên liệu hóa thạch để có doanh thu và việc làm có thể hiểu được lo ngại về sự chuyển dịch này, đặt việc đào tạo và tạo ra việc làm vào sự chú trọng của họ đối với ngành năng lượng tái tạo mới nổi.
Theo dự đoán của Morgan Stanley, ngành công nghiệp than đá có thể biến mất sớm nhất ngay từ năm 2033, khi các quốc gia phát triển như Vương quốc Anh cam kết chấm dứt toàn bộ hoạt động sản xuất than trong vòng 5 năm tới. Một khi than biến mất, chỉ còn là vấn đề thời gian cho đến khi dầu và khí đốt nối gót theo sau. Câu hỏi đặt ra là mất bao nhiêu thời gian?
Đầu tư vào năng lượng sạch đang liên tục tăng khi quá trình chuyển đổi cuối cùng trở thành một điều tất yếu, với tổng trị giá 501,3 tỷ USD vào năm 2020, tăng khoảng 9% vào năm 2019. Con số này sẽ tiếp tục tăng lên hàng năm cho đến khi việc chuyển đổi hoàn toàn từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo diễn ra.
Nhưng chúng ta không được bỏ qua thực tế là Big Oil đã và đang tập trung vào việc mở rộng danh mục đầu tư vì đầu tư vào năng lượng tái tạo đã trở thành điều bắt buộc đối với các công ty năng lượng, có nghĩa là nhiều ông lớn dầu mỏ quốc tế sẽ tiếp tục các dự án năng lượng quy mô lớn nhờ vào chuyên môn và khả năng đầu tư của họ. Một số công ty dầu mỏ đã đầu tư đáng kể vào công nghệ thu giữ và lưu trữ carbon (CCS) như là một cách để làm cho sản lượng dầu của họ ít sử dụng carbon hơn, có khả năng cung cấp cho các hoạt động khai thác của họ với thời hạn sử dụng lâu hơn khi các chính phủ nỗ lực không phát thải ròng. Ngoài ra, hầu hết các ông lớn đã đầu tư vào các dự án tái tạo như năng lượng hydro, gió, mặt trời và địa nhiệt. Mặc dù điều này sẽ cho phép nhiều công ty duy trì một số giá trị của họ, nhưng việc thiếu cam kết sớm đối với năng lượng tái tạo cho thấy họ sẽ không trở thành người dẫn đầu thị trường của quá trình chuyển đổi năng lượng.
Big Oil khó có thể trở nên vô giá trị nhờ sự mở rộng danh mục đầu tư nhanh chóng trong lĩnh vực năng lượng tái tạo của nhiều ông lớn. Tuy nhiên, nhiên liệu hóa thạch đã và sẽ tiếp tục giảm dần khi đầu tư vào năng lượng tái tạo tăng lên. Hơn nữa, các quốc gia và công ty dầu mỏ trên toàn cầu phải xem xét tốc độ mà quá trình chuyển đổi này diễn ra để tránh tình trạng trữ lượng dầu vô giá trị nằm chất đống khi không còn nhu cầu dần, điều này cuối cùng có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.
Nguồn tin: xangdau.net
