Tăng 900 đồng tối ngày 20/4, giá bán lẻ xăng A92 tại Việt Nam Ä‘ã lên mức cao nhất 23.800 đồng má»™t lít. Các loại nhiên liệu khác cÅ©ng tăng 400 - 600 đồng lên mức cao chÆ°a từng có. Quyết định này được Liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°a ra sau hàng loạt Ä‘Æ¡n đề nghị của các doanh nghiệp (kêu lá»— 800 - 1.000 đồng má»—i lít) và thị trường xăng dầu thế giá»›i diá»…n biến phức tạp, giá nhập thành phẩm tăng cao.

Trong khi nhiều nÆ°á»›c trong khu vá»±c giảm thì giá xăng tại Việt Nam lại tăng lên mức cao ká»· lục. Ảnh minh họa: Hoàng Hà

Tuy nhiên, cÅ©ng tại thời Ä‘iểm Ä‘ó, giá dầu thô giao theo các hợp đồng tÆ°Æ¡ng lai vừa trải qua má»™t thời gian ổn định và giảm nhẹ, do căng thẳng giữa Iran và phÆ°Æ¡ng Tây phần nào dịu bá»›t. Tại thời Ä‘iểm Việt Nam tăng giá xăng, dầu thô Ä‘ã giảm giá xuống dÆ°á»›i 103 USD má»™t thùng sau khi lên tá»›i gần 130 USD má»™t thùng vào đầu tháng 3.

Báo cáo của Tổ Điều hành thị trường trong nÆ°á»›c ngày 25/4 cÅ©ng khẳng định cùng vá»›i giá dầu thô, giá xăng thành phẩm và nhiều mặt hàng dầu khác tại Singapore (thị trường nhập khẩu chính của Việt Nam) cÅ©ng giảm 2 - 3% trong tháng 4. Câu chuyện lệch nhịp của giá xăng dầu trong nÆ°á»›c má»™t lần nữa lại được đặt ra sau rất nhiều lần “giá thế giá»›i tăng thì chÆ°a tăng, đến lúc giảm thì lại tăng”.

Tổng giám đốc Công ty Dầu khí TP HCM - Đặng Vinh Sang cho biết văn bản đề nghị xem xét giá bán lẻ Ä‘ã được Saigon Petro và má»™t số Ä‘Æ¡n vị khác gá»­i tá»›i cÆ¡ quan chức từ đầu tháng 4, khi giá thế giá»›i tăng chóng mặt. Tuy nhiên, đến ngày 20/4, quyết định Ä‘iều chỉnh má»›i chính thức được Ä‘Æ°a ra. Đến lúc Ä‘ó, thị trường thế giá»›i Ä‘ã có dấu hiệu hạ nhiệt.

“Việc Ä‘iều chỉnh giá do vậy chậm hÆ¡n thế giá»›i nên khiến dÆ° luận hiểu không chính xác, nhiều ý kiến không đồng tình”, ông Sang nhận định. Trong khi Ä‘ó, theo má»™t ví dụ được vị Tổng giám đốc này nhắc tá»›i thì tại thị trường Singapore, chỉ cần giá thế giá»›i lên xuông 4 cent, giá bán lẻ Ä‘ã được Ä‘iều chỉnh theo.

Tuy nhiên, theo Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) - Nguyá»…n Tiến Thỏa, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c hiện được Ä‘iều chỉnh bằng Nghị định 84. Đây là văn bản được thiết kế vừa nhằm đảm bảo Ä‘iều hành giá vừa theo hÆ°á»›ng thị trường, tôn trọng quyền tá»± định giá cho doanh nghiệp, vừa đảm bảo bình ổn thị trường, không gây ra biến Ä‘á»™ng lá»›n khi giá thế giá»›i biến Ä‘á»™ng phức tạp. Do vậy việc có Ä‘iều chỉnh giá hay không được thá»±c hiện trên cÆ¡ sở so sánh giá bình quân 30 ngày (tính đến ngày Ä‘iều chỉnh) so vá»›i 30 ngày trÆ°á»›c Ä‘ó.

“Nếu Ä‘iều chỉnh giá hằng ngày, má»™t tuần hay 10 ngày má»™t lần thì Ä‘ã không còn là Nghị định 84”, ông Thỏa cho biết. Ngoài ra, Cục trưởng Cục Quản lý giá cÅ©ng thừa nhận tại Ä‘iều chỉnh giá bán trong nÆ°á»›c, Ä‘úng là giá thế giá»›i có giảm trong má»™t vài ngày. Tuy nhiên, tính trung bình 30 ngày thì giá cÆ¡ sở vẫn cao hÆ¡n so vá»›i 30 ngày trÆ°á»›c Ä‘ó và buá»™c phải Ä‘iều chỉnh.

CÅ©ng theo ông Nguyá»…n Tiến Thỏa thì hiện hầu hết các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu tại Việt Nam đều thá»±c hiện theo các hợp đồng giao ngay. CÅ©ng có má»™t số trường hợp thá»±c hiện hợp đồng tÆ°Æ¡ng lai, nhÆ°ng chủ yếu là chốt về khối lượng chứ “chÆ°a dám” chốt giá vá»›i đối tác. Do vậy, giá giao dịch các hợp đồng tÆ°Æ¡ng lai về xăng dầu trên thế giá»›i gần nhÆ° không đủ cÆ¡ sở để tính toán giá nhập khẩu.

Chia sẻ quản Ä‘iểm nêu trên, Phó tổng giám đốc Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) - Nguyá»…n Văn Năm cho biết việc tính toán giá xăng dầu trên cÆ¡ sở bình quân 30 ngày chÆ°a phản ánh tức thì diá»…n biến thì trường thế giá»›i vào giá bán trong nÆ°á»›c. Tuy nhiên, nó lại phù hợp và phản ánh Ä‘úng giá nhập thá»±c tế, vì cÅ©ng theo Nghị định 84, doanh nghiệp phải đảm bảo việc dá»± trữ, lÆ°u thông xăng dầu trong vòng 30 ngày. “Việc so sánh vá»›i giá thế giá»›i tại cùng thời Ä‘iểm chỉ Ä‘úng nếu nhập ngày nào, bán ngày Ä‘ó. Còn nếu phải đảm bảo tồn kho 30 ngày thì không có cách nào khác là tính giá bình quân”, ông Năm cho biết.

Trao đổi vá»›i VnExpress.net, bản thân Cục trưởng Cục Quản lý giá Nguyá»…n Tiến Thỏa cÅ©ng thừa nhận Nghị định 84 vẫn còn nhiều “Ä‘iểm gợn”. Liên bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng - Tài chính Ä‘ang nghiên cứu để chỉnh sá»­a văn bản này theo chỉ đạo của Thủ tÆ°á»›ng: “Việc chỉnh sá»­a sẽ đảm bảo thị trường xăng dầu cạnh tranh hÆ¡n, các Ä‘iều kiện tính giá cần được tính toán lại vá»›i mục tiêu chủ yếu là kiên định theo giá thị trường”, ông Thỏa cho biết.

CÅ©ng theo đại diện cÆ¡ quan quản lý, vá»›i tÆ° cách chủ trì, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã có báo cáo gá»­i Chính phủ về việc tổng kết thá»±c hiện Nghị định 84. Bá»™ Tài chính sau Ä‘ó sẽ có ý kiến và cùng vá»›i Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng thành lập tổ công tác để tiến hành sá»­a đổi.

Theo tính toán của Bá»™ Tài chính, nếu được giữ đến hết năm, sẽ làm chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 0,364%. Trong Ä‘ó, tác Ä‘á»™ng ở vòng má»™t (trá»±c tiếp) là 0,104%, vòng 2 (gián tiếp lên các lÄ©nh vá»±c sá»­ dụng xăng dầu) là 0,26%. Tiến sÄ© Võ Trí Thành – Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung Æ°Æ¡ng (CIEM), cho rằng, để Ä‘ánh giá má»™t cách đầy đủ tác Ä‘á»™ng của việc tăng giá các mặt hàng cÆ¡ bản lên đời sống, cần xét đến những đối tượng cụ thể. Lý do là cÆ¡ cấu chi tiêu của người có thu nhập thấp rất khác so vá»›i người có thu nhập cao.

Theo ông Thành, người nghèo là đối tượng chịu thiệt thòi gấp Ä‘ôi trong má»—i lần tăng giá Ä‘iện, xăng dầu. “Điều Ä‘ó tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i việc nếu tăng giá xăng, giá Ä‘iện má»™t đồng thì người nghèo phải nhận được thêm 2 đồng má»›i có thể duy trì mức sống cÅ©”, ông Thành cho biết.

Theo Phó tổng giám đốc Petrolimex - Nguyá»…n Văn Năm, sau khi Ä‘iều chỉnh giá vào ngày 20/4, so sánh giữa giá cÆ¡ sở và giá bán lẻ thì kinh doanh xăng dầu Ä‘ã có lãi (mức Ä‘á»™ tùy thuá»™c vào từng mặt hàng). Tuy nhiên, nếu áp dụng chi phí kinh doanh định mức má»›i (860 đồng thay vì 600 đồng má»™t lít đối vá»›i xăng) thì mức lãi không Ä‘áng kể.

Má»™t số Ä‘Æ¡n vị kinh doanh xăng dầu khác cÅ©ng thừa nhận bắt đầu có lãi nhÆ°ng gánh nặng từ khoản lá»— trÆ°á»›c Ä‘ó vẫn còn rất lá»›n. Theo báo cáo của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, lá»— lÅ©y kế của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu hiện khoảng 5.000 tá»· đồng và chÆ°a có hÆ°á»›ng xá»­ lý.

Nguồn tin: Vnexpress