GIAN NAN CUỘC CHIẾN CHỐNG HẢI TẶC

Ông Sengprasert - quản lý của Thai International Tankers - cÅ©ng không dám chắc 100% không có “tay trong” trong các vụ cÆ°á»›p biển tấn công tàu chở dầu của công ty. Đặc biệt nhiều chi tiết cụ thể trong vụ cÆ°á»›p xảy ra hồi tháng 5/2014 Ä‘ã làm dấy lên những lo ngại về phía công ty. Ví dụ sau khi bị tấn công, các thiết bị định vị và liên lạc của tàu đều bị phá hủy, nhÆ°ng thuyền trưởng vẫn có cách để tá»± kết nối thiết bị GPS. Bên cạnh Ä‘ó, thay vì Ä‘á»— vào cảng Malaysia ngay gần Ä‘ó để báo cáo sá»± vụ vá»›i chính quyền địa phÆ°Æ¡ng thì thuyền trưởng lại lái tàu về thẳng cảng Sri Racha ở Thái Lan. Ông Sengprasert cÅ©ng cho biết thêm hiện giờ viên thuyền trưởng Ä‘ó không còn làm việc ở công ty. Ông ta chỉ làm cho Thai International Tankers được gần 2 năm và Ä‘ã hết hạn hợp đồng.

Nhiều chuyên gia phân tích cho rằng việc thuê nhân viên hợp đồng ngắn hạn, mặc dù bảo đảm nguồn nhân lá»±c cho ngành công nghiệp tàu vận chuyển song lại khó có thể nắm rõ lai lịch các công ty trung gian, thuyền trưởng cÅ©ng nhÆ° thủy thủ Ä‘oàn.

Việc thiếu hợp tác giữa các nÆ°á»›c trong khu vá»±c cÅ©ng khiến cuá»™c đấu tranh chống cÆ°á»›p biển tại Đông Nam Á gặp nhiều khó khăn.

“Ngày trÆ°á»›c, khi bắt gặp má»™t tàu Nga, bạn sẽ chắc chắn nó thuá»™c quyền sở hữu của má»™t công ty Nga, do người Nga Ä‘iều hành và nhân viên Nga làm việc. NhÆ°ng giờ, má»™t chiếc tàu do Nhật Bản làm chủ, có thể gắn cờ Panama và vận hành dÆ°á»›i sá»± Ä‘iều khiển của má»™t thuyền trưởng người Indonesia và thủy thủ Ä‘oàn Philippines”, Peter Chalk - chuyên gia nghiên cứu an ninh hàng hải - giải thích.

Theo nhÆ° phân tích, chính sá»± thay đổi trong hệ thống nhân sá»± Ä‘ã tạo nên má»™t liên kết không mấy khăng khít giữa các nhân tố trong ngành vận chuyển hàng hải. Ví dụ, má»™t công ty vận chuyển chỉ cần thuê má»™t thuyền trưởng phụ trách tàu, và sau Ä‘ó thuyền trưởng tá»± mình có quyền chọn lá»±a thủy thủ Ä‘oàn. Chính vì không tạo rõ mối liên hệ bền chặt cÅ©ng nhÆ° sá»± trung thành của các thuyền viên cho công ty mẹ, mối quan hệ lỏng lẻo này Ä‘ã tạo ra nhiều lá»— hổng làm nảy sinh các vấn nạn tham nhÅ©ng và trá»™m cắp.

Chuyên gia phân tích an ninh hàng hải Von Hoesslin Ä‘ã chứng kiến má»™t vụ việc xảy ra vào mùa thu năm ngoái có sá»± móc nối giữa thuyền trưởng và những tên cÆ°á»›p biển. Trong lúc Ä‘iều tra tại Pontianak, Indonesia, ông phát hiện vụ má»™t thuyền máy và thuyền trưởng bán thông tin giao dịch chuyển dầu qua người trung gian cho má»™t tổ chức tá»™i phạm. Vá»›i nguồn tin này, băng nhóm cÆ°á»›p biển Ä‘ó có thể chặn đường, cÆ°á»›p tàu, rút dầu trên khoang và bán lại cho những tiểu thÆ°Æ¡ng không có nhiều kinh nghiệm đến từ châu Âu.

Việc thiếu hợp tác giữa các nÆ°á»›c trong khu vá»±c cÅ©ng khiến cuá»™c đấu tranh chống cÆ°á»›p biển tại Đông Nam Á gặp nhiều khó khăn.

“Ngày trÆ°á»›c, khi bắt gặp má»™t tàu Nga, bạn sẽ chắc chắn nó thuá»™c quyền sở hữu của má»™t công ty Nga, do người Nga Ä‘iều hành và nhân viên Nga làm việc. NhÆ°ng giờ, má»™t chiếc tàu do Nhật Bản làm chủ, có thể gắn cờ Panama và vận hành dÆ°á»›i sá»± Ä‘iều khiển của má»™t thuyền trưởng người Indonesia và thủy thủ Ä‘oàn Philippines”, Peter Chalk - chuyên gia nghiên cứu an ninh hàng hải - giải thích.

Theo nhÆ° phân tích, chính sá»± thay đổi trong hệ thống nhân sá»± Ä‘ã tạo nên má»™t liên kết không mấy khăng khít giữa các nhân tố trong ngành vận chuyển hàng hải. Ví dụ, má»™t công ty vận chuyển chỉ cần thuê má»™t thuyền trưởng phụ trách tàu, và sau Ä‘ó thuyền trưởng tá»± mình có quyền chọn lá»±a thủy thủ Ä‘oàn. Chính vì không tạo rõ mối liên hệ bền chặt cÅ©ng nhÆ° sá»± trung thành của các thuyền viên cho công ty mẹ, mối quan hệ lỏng lẻo này Ä‘ã tạo ra nhiều lá»— hổng làm nảy sinh các vấn nạn tham nhÅ©ng và trá»™m cắp.

Chuyên gia phân tích an ninh hàng hải Von Hoesslin Ä‘ã chứng kiến má»™t vụ việc xảy ra vào mùa thu năm ngoái có sá»± móc nối giữa thuyền trưởng và những tên cÆ°á»›p biển. Trong lúc Ä‘iều tra tại Pontianak, Indonesia, ông phát hiện vụ má»™t thuyền máy và thuyền trưởng bán thông tin giao dịch chuyển dầu qua người trung gian cho má»™t tổ chức tá»™i phạm. Vá»›i nguồn tin này, băng nhóm cÆ°á»›p biển Ä‘ó có thể chặn đường, cÆ°á»›p tàu, rút dầu trên khoang và bán lại cho những tiểu thÆ°Æ¡ng không có nhiều kinh nghiệm đến từ châu Âu.

Má»™t Ä‘á»™i tuần tra trên biển kiểm tra chiếc tàu khả nghi.

Để ngăn chặn các phi vụ cÆ°á»›p biển, nhiều tổ chức nhÆ° Trung tâm Phản ứng Tổng hợp Thông tin của Hải quân Singapore (ISC), Tổ chức Hiệp Æ°á»›c Hợp tác Khu vá»±c về Chống cÆ°á»›p biển ở châu Á (ReCAAP), Cục hàng hải quốc tế (IMB) - phụ trách theo dõi an ninh hàng hải thế giá»›i... phải tăng cường hoạt Ä‘á»™ng chia sẻ thông tin, tăng cường các buổi hợp tác tuần tra và làm việc vá»›i chính quyền khu vá»±c.

Indonesia là quốc gia có 95.000 km đường bờ biển. Tại các cuá»™c tuần tra, lá»±c lượng an ninh đều dừng ở Ä‘iểm giao nhau Sapta và ngẫu nhiên kiểm tra 2 đến 5 tàu chở dầu. Lá»±c lượng này cho biết chính sá»± thiếu hoạt Ä‘á»™ng chia sẻ thông tin cÅ©ng nhÆ° việc hiện hữu các đường ranh giá»›i bờ biển Ä‘ã hạn chế tính hiệu quả của các buổi tuần tra. Điển hình là các tàu tuần tra không thể truy Ä‘uổi tàu khả nghi là cÆ°á»›p biển từ hải phận quốc tế vào hải phận của các nÆ°á»›c láng giềng nếu nhÆ° không có sá»± cho phép từ trÆ°á»›c. Những hạn chế nhÆ° vậy Ä‘ã tạo cho các băng nhóm cÆ°á»›p biển cÆ¡ há»™i tẩu thoát.

Bên cạnh Ä‘ó, cÆ¡ sở vật chất của các Ä‘á»™i tuần tra trên biển còn yếu kém. Những chiếc tàu tuần tra nhỏ không thể thá»±c hiện nhiệm vụ Ä‘uổi bắt đường dài vì họ thường xuyên phải quay trở về bến cảng khi gặp thời tiết xấu.

Ngoài ra, chính sách giữa các quốc gia cÅ©ng là má»™t hạn chế khiến ná»— lá»±c ngăn chặn nạn cÆ°á»›p biển gặp trở ngại. Cả hai nÆ°á»›c Malaysia và Indonesia đều không phải là thành viên của ReCAAP. “Malaysia và Indonesia sẵn sàng chia sẻ thông tin, nhÆ°ng họ nghi ngại sá»± nhiệt tình từ phía ReCAAP và Singapore”, ông Hoesslin cho hay.

Về phía Singapore, nÆ°á»›c này khẳng định chia sẻ thông tin chỉ là má»™t phần nhỏ trong hÆ°á»›ng giải quyết vấn nạn cÆ°á»›p biển. Theo Singapore, muốn chấm dứt thá»±c trạng nhức nhối này trên vùng biển Đông Nam Á, cả Indonesia và Malaysia đều phải giải quyết từ gốc vấn nạn tham nhÅ©ng ở địa phÆ°Æ¡ng. Vá»›i tổ chức bá»™ máy chính phủ Indonesia theo thể chế phân quyền, các hoạt Ä‘á»™ng tá»™i phạm ở Ä‘ây mang đặc trÆ°ng khu vá»±c. Hầu hết các tài sản kinh tế cÅ©ng nhÆ° tài nguyên thiên nhiên đều thuá»™c sá»± quản lý của từng vùng. Chính Ä‘iều này Ä‘ã mở đường cho các tệ nạn do chính quyền địa phÆ°Æ¡ng gây ra. Giáo sÆ° người Pháp Eric Frécon - tác giả của nguyên cứu về cÆ°á»›p biển Indonesia “Chez les Pirates d’Indonésie” - sau khi thá»±c hiện má»™t loạt phỏng vấn vá»›i nguồn tin địa phÆ°Æ¡ng tại tỉnh Batam trong suốt 3 năm kết luận những “ông trùm” cÆ°á»›p biển khá có quyền uy tại từng địa phÆ°Æ¡ng. Những kẻ này không chỉ đảm bảo cho thuá»™c hạ được đối Ä‘ãi tá»­ tế trong tù mà còn mua chuá»™c quan chức địa phÆ°Æ¡ng cho những tên thuá»™c hạ phải ngồi tù được trả tá»± do trÆ°á»›c thời hạn.

Nguồn tin: Báo Tin tức