Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan: “Quan trá»ng nhất là xem tính thá»±c chất của dá»± án, tránh quy hoạch “treo”, còn lại cần dá»±a trên lợi ích quốc gia để quyết định, tránh thiên vị cho má»™t doanh nghiệp
Việc Táºp Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam (PetroVietNam) má»›i Ä‘ây có văn bản Ä‘á» nghị Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng không nên đồng ý dá»± án Nhà máy lá»c hóa dầu NhÆ¡n Há»™i trị giá khoảng 27 tá»· USD do Táºp Ä‘oàn Dầu khí Thái Lan (PTT) làm chủ đầu tÆ° Ä‘ã khiến dÆ° luáºn thá»±c sá»± quan tâm.
 |
| Nhà máy lá»c dầu Dung Quất Ä‘ang được đầu tÆ° bởi PetroVietNam |
Lý do được PetroVietNam Ä‘Æ°a ra là nhằm tránh tình trạng mất cân bằng cung cầu. Bởi theo quy hoạch phát triển ngành dầu khí đến năm 2015 và định hÆ°á»›ng đến năm 2025 (trên cÆ¡ sở dá»± báo để đảm bảo cung ứng đủ cho nhu cầu của Việt Nam đến năm 2025 và các năm tiếp theo) không có dá»± án lá»c dầu NhÆ¡n Há»™i.
Vá» vấn Ä‘á» này, tá» Tuổi trẻ dẫn lá»i chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan: “Việc PVN Ä‘á» nghị Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng không nên ủng há»™ việc xây dá»±ng Nhà máy NhÆ¡n Há»™i cho thấy há» có thể lo cho cái chung là mất cân đối cung cầu xăng dầu trong nÆ°á»›c, hiệu quả đồng vốn nhà nÆ°á»›c bá» ra ở Dung Quất, Nghi SÆ¡n sẽ giảm, nhÆ°ng có thể thá»±c tế là há» lo bảo vệ lợi ích của mình, không chấp nháºn cạnh tranh.
“Nếu dá»± án này được triển khai thì kinh tế của Bình Äịnh sẽ phát triển rất nhanh. Chính vì thế nên lãnh đạo tỉnh rất ủng há»™ và tạo Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi để thu hút dá»± án này”- ông Lê Hữu Lá»™c – Chủ tịch UBND tỉnh Bình Äịnh
Dù có thể được má»i tham gia vốn ở nhà máy 27 tỉ USD nhÆ°ng PVN cÅ©ng sẽ gặp khó ở các nhà máy lá»›n Ä‘ã, Ä‘ang đầu tÆ°. Bà Lan cho rằng việc nhà đầu tÆ° PTT có năng lá»±c hay không, có đảm bảo hiệu quả cho đất nÆ°á»›c hay không cần tính đến, nhÆ°ng là má»™t bài toán khác, giữa nÆ°á»›c chủ nhà và PTT. Còn bài toán cạnh tranh thì doanh nghiệp cần chấp nháºn”.
“Việc PTT Ä‘á» nghị đầu tÆ° Nhà máy lá»c dầu NhÆ¡n Há»™i, Ä‘i vay 50% vốn, mà vẫn đảm bảo hiệu quả cao thì phía Việt Nam cÅ©ng nên đặt câu há»i tại sao há» bá» vốn gấp mấy lần nhà máy lá»c dầu trong nÆ°á»›c mà vẫn hiệu quả cao. Theo bà Lan, vá»›i dá»± án của PTT cần áp dụng phÆ°Æ¡ng án Ä‘ánh giá tổng thể, cả tác Ä‘á»™ng tích cá»±c và tiêu cá»±c. “Quan trá»ng nhất là xem tính thá»±c chất của dá»± án, tránh quy hoạch “treo”, còn lại cần dá»±a trên lợi ích quốc gia để quyết định, tránh thiên vị cho má»™t doanh nghiệp nào””, báo Tuổi trẻ viết.
 |
| Chuyên gia kinh têÌ Phạm Chi Lan |
Má»›i Ä‘ây, bày tá» quan Ä‘iểm của mình trên báo Giáo dục Việt Nam, Chuyên gia kinh tế Nguyá»…n Minh Phong cho rằng: lý do phản đối của Petro Việt Nam không thá»a Ä‘áng và có dấu hiệu mÆ°u tính 'lợi ích nhóm'.
Ông Phong cho biêÌt thêm: “Tôi nghÄ© chúng ta nên ủng há»™ Bình Äịnh, ủng há»™ Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng và phê duyệt dá»± án xây dá»±ng Nhà máy lá»c hóa dầu NhÆ¡n Há»™i vì kéo theo Ä‘ó là rất nhiá»u cái lợi…”. Cái lợi đầu tiên theo chuyên gia này, nếu phê duyệt dá»± án Nhà máy lá»c hóa dầu NhÆ¡n Há»™i chính là tăng tổng cung mặt hàng xăng dầu.
“Bình Äịnh tạo Ä‘iá»u kiện vỠđất Ä‘ai, có mặt bằng sạch, giá thuê đất thấp, các cÆ¡ sở hạ tầng… Nói chung là nhà đầu tÆ° cÅ©ng rất hài lòng khi chá»n Bình Äịnh để đặt tổ hợp lá»c, hoá dầu ở Ä‘ây. Bản thân tôi muốn có nhiá»u dá»± án nÆ°á»›c ngoài đầu tÆ° vào Bình Äịnh. Äây thá»±c sá»± là má»™t “siêu dá»± án” vì số tiá»n đầu tÆ° lên đến 27 tá»· USD chứ không phải là triệu USD nữa. Có thể Ä‘ây còn là dá»± án lá»›n nhất Äông Nam Á chứ không riêng của Việt Nam". - ông Lê Hữu Lá»™c – Chủ tịch UBND tỉnh Bình Äịnh
“Dù cho Petro Việt Nam nói là thừa nhÆ°ng thừa thì chúng ta xuất khẩu. Äiá»u này sẽ biến nÆ°á»›c ta không chỉ là nÆ°á»›c nháºp khẩu mà còn xuất khẩu sản phẩm hóa dầu. HÆ¡n nữa nó góp phần phát triển ngành công nghiệp hóa dầu thúc đẩy ra tăng các ngành chế biến nguyên váºt liệu từ dầu khác”, ông Phong Ä‘ánh giá.
Từ ổn định tổng cung, cái lợi tiếp từ “siêu dá»± án” chính là việc ổn định, chủ Ä‘á»™ng đảm bảo nguồn cung tránh trÆ°á»ng hợp giá dầu thế giá»›i chao đảo quá mức ảnh hưởng giá dầu trong nÆ°á»›c. “Bởi nếu ta ổn định tổng cung có dá»± trữ sẽ giúp chủ Ä‘á»™ng được số lượng mức cung và giá cả, bên cạnh Ä‘ó dá»± án này cÅ©ng sẽ giải quyết vẫn Ä‘á» việc làm không nhá» cho má»™t bá»™ pháºn lao Ä‘á»™ng địa phÆ°Æ¡ng”.
Theo vị chuyên gia kinh tế này, cái lợi quan trá»ng nhất là giúp cải cách, cải thiện cÆ¡ cấu kinh tế không chỉ ở cấp quốc gia mà ở các địa phÆ°Æ¡ng. HÆ¡n nữa ở dá»± án này chúng ta không bị thâm vào đầu tÆ° công do đầu tÆ° chủ yếu là của Thái Lan. Quan trá»ng là thá»i gian tá»›i ta làm rõ hÆ¡n cÆ¡ chế huy Ä‘á»™ng vốn thêm ngoài nguồn vốn chủ thầu Thái Lan thì các nguồn vốn bổ sung. Äồng thá»i hoàn thiện cÆ¡ chế hợp tác cho phù hợp.
Liên quan đến năng lá»±c tài chính, phÆ°Æ¡ng án nháºp khẩu dầu thô để chế biến..., ông Pireeyutma Vanapruk cho biết PTT sẽ không thông tin thêm bất cứ vấn Ä‘á» nào liên quan đến dá»± án cho đến khi Chính phủ VN có thông tin chính thức. Dẫn lá»i phó tổng giám đốc PTT Sukrit Surabotsopon, ông Pireeyutma Vanapruk cho biết: “PTT là má»™t doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c của Thái Lan và là công ty đại chúng, vì váºy sẽ không cung cấp thêm bất cứ thông tin nào khác vì vi phạm các quy định công bố thông tin và có thể ảnh hưởng đến giá trị của công ty trên thị trÆ°á»ng chứng khoán”.
(Theo Tuổi trẻ)
