Thu ngân sách nhà nÆ°á»›c (NSNN) 3 tháng đầu năm tiếp tục khó khăn do giá dầu thô thanh toán giảm mạnh. Ngân sách quốc gia bấp bênh theo giá dầu, tuy nhiên, theo ông VÅ© Hồng Long, Vụ trưởng Vụ Dá»± toán thu thuế (Tổng cục Thuế), vẫn chÆ°a thể tách nguồn thu từ dầu thô ra khỏi cân đối ngân sách hàng năm.

Dù tá»· trọng thu từ dầu thô trong tổng thu NSNN ngày càng giảm, nhÆ°ng thá»±c tế cân đối ngân sách hàng năm rất bấp bênh theo giá dầu. ThÆ°a ông, tại sao không tách riêng khoản thu từ dầu thô ra khỏi cân đối ngân sách để chủ Ä‘á»™ng trong cân đối thu - chi?

Theo Luật NSNN, tất cả các khoản thu, bao gồm thu từ dầu thô, thu ná»™i địa, thu từ xuất - nhập khẩu, thu từ nguồn viện trợ và má»™t số khoản thu khác đều phải được cân đối vào NSNN. Vì thế, không thể tách riêng khoản thu từ dầu thô ra khỏi cân đối ngân sách.

Ông VÅ© Hồng Long, Vụ trưởng Vụ Dá»± toán thu thuế (Tổng cục Thuế)

TrÆ°á»›c Ä‘ây, khoản thu từ xổ số kiến thiết cÅ©ng được tính trong cân đối, nhÆ°ng sau Ä‘ó Ä‘ã được tách ra?

Từ năm 2007, Quốc há»™i ban hành nghị quyết cho phép các tỉnh, thành phố có thu từ xổ số được cân đối khoản thu này ngoài NSNN. Toàn bá»™ số thu từ hoạt Ä‘á»™ng xổ số được sá»­ dụng đầu tÆ° cho y tế, giáo dục. Trên thá»±c tế, chỉ má»™t số địa phÆ°Æ¡ng ở Đồng bằng sông Cá»­u Long, các tỉnh, thành phố miền Đông Nam Bá»™ má»›i có khoản thu từ xổ số khá lá»›n, các địa phÆ°Æ¡ng khác thu không Ä‘áng kể.

Trong khi Ä‘ó, Ngân sách Trung Æ°Æ¡ng được hưởng 100% khoản thu từ dầu thô. Số tiền thu được từ dầu thô sá»­ dụng cho các khoản chi chung của NSNN, kể cả chi đầu tÆ° phát triển cÅ©ng nhÆ° chi thường xuyên, vì vậy vẫn phải hòa nguồn thu từ dầu thô vào tổng thu NSNN, chứ không quản lý qua NSNN nhÆ° thu từ xổ số kiến thiết được.

NhÆ°ng vấn đề là giá dầu thô hoàn toàn phụ thuá»™c vào thị trường thế giá»›i, nếu vẫn cân đối vào NSNN thì cân đối luôn bấp bênh, thÆ°a ông?

Tôi xin nói thêm rằng, không phải tá»± nhiên mà Bá»™ Tài chính trình mức giá dầu dá»± toán để Quốc há»™i quyết định, mà giá dá»± toán được tính toán, xác định trên cÆ¡ sở dá»± báo của tổ chức tài chính - ngân hàng uy tín trên thế giá»›i, có sá»± tham gia Ä‘óng góp ý kiến của nhiều bá»™, ngành hữu quan, được Ủy ban Kinh tế và Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc thẩm định hết sức cẩn thận, khách quan, khoa học.

Do giá dầu thô vài năm trở lại Ä‘ây giảm mạnh, nên giữa giá dá»± toán và giá thanh toán thá»±c tế có Ä‘á»™ vênh rất lá»›n, nhÆ°ng vẫn phải Ä‘Æ°a vào giá dá»± toán để Æ°á»›c lượng số thu, trên cÆ¡ sở Ä‘ó Quốc há»™i, Chính phủ và các bá»™ ngành má»›i có định hÆ°á»›ng chỉ đạo thá»±c hiện nhiệm vụ cân đối NSNN hàng năm.

Giá dầu thanh toán trong quý I giảm trên 33% so vá»›i giá dá»± toán. Từ nay đến cuối năm, nếu giá dầu không tăng trở lại thì cân đối NSNN thế nào?

Bá»™ Tài chính Ä‘ã có rất nhiều phÆ°Æ¡ng án khi giá dầu giảm xuống 55-50 USD/thùng; 45-40 USD/thùng; 35-30/thùng. Thậm chí, Bá»™ Tài chính còn Ä‘Æ°a ra cả phÆ°Æ¡ng án xấu nhất là giá dầu giảm xuống mức 25-20 USD và má»™t số mỏ giảm sản lượng hoặc tạm dừng khai thác khi giá thành khai thác cao hÆ¡n so vá»›i giá bán.

Theo tính toán, giá dầu cứ giảm 1 USD so vá»›i giá dá»± toán, thì NSNN giảm thu khoảng 1.500 tá»· đồng, trong Ä‘ó giảm do dầu thô 900 tá»· đồng và các khoản thu liên quan đến dầu khí khác giảm 600 tá»· đồng. Nếu giá dầu thanh toán năm nay giao dịch bình quân ở mức 30 USD/thùng, thì ngân sách giảm thu 45.000-46.000 tá»· đồng.

Cụ thể là cân đối thế nào đối vá»›i khoản hụt thu do giá dầu giảm để lại?

Do dầu thô là nguồn thu 100% của ngân sách trung Æ°Æ¡ng nên giá dầu giảm chỉ có ngân sách trung Æ°Æ¡ng giảm thu, còn ngân sách địa phÆ°Æ¡ng lại tăng thu do giá xăng dầu thành phẩm giảm, chi phí đầu vào của doanh nghiệp giảm, thu nhập tăng, nên Ä‘óng góp vào ngân sách địa phÆ°Æ¡ng tăng. Nói chung, giá dầu giảm, tổng thu NSNN tăng. Cụ thể, năm 2015, giá dầu thanh toán giảm gần 44% so vá»›i giá dá»± toán, nhÆ°ng thu NSNN tăng 85.770 tá»· đồng so vá»›i dá»± toán, chỉ có Ä‘iều khoản tăng thu này rÆ¡i vào ngân sách địa phÆ°Æ¡ng, còn Ngân sách Trung Æ°Æ¡ng lại giảm thu khoảng 2.260 tá»· đồng.

Để bảo đảm cho ngân sách trung Æ°Æ¡ng, năm 2016 ngành thuế tập trung thu từ ná»™i địa trừ dầu, tăng cường thanh tra, kiểm tra chống thất thu, chống nợ đọng, chống gian lận thÆ°Æ¡ng mại… Chúng tôi dá»± kiến, vá»›i các biện pháp tích cá»±c được triển khai, năm nay số thu từ ná»™i địa tăng thêm 65.000 tá»· đồng so vá»›i dá»± toán để bù đắp hụt thu do giá dầu giảm.

Nguồn tin: Baodautu.