Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c vừa cho biết kết quả kiểm toán chuyên đề về trích lập quản lý và sá»­ dụng quỹ bình ổn giá xăng dầu giai Ä‘oạn 2009 -2010. Trong Ä‘ó, xác định còn tồn tại má»™t số hạn chế về tính minh bạch, dá»… bị doanh nghiệp lạm dụng.

Nhiều chuyên gia cho rằng để người tiêu dùng an tâm, quỹ bình ổn giá xăng dầu cần công khai, minh bạch trong quản lý, sá»­ dụng - Ảnh: T.T.D.

Đặc biệt quỹ không tách được phần lãi do số dÆ° của quỹ chÆ°a sá»­ dụng mang lại, để sá»­ dụng vào mục Ä‘ích khác.

Trích lập, sá»­ dụng còn bất cập

"Theo tôi, khi để cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c nắm quỹ, tiền trong quỹ ít nhất phải gá»­i ngân hàng, sinh sôi, gia tăng quỹ và giảm gánh nặngcho người tiêu dùng" PGS.TS Hoàng Trần Hậu(phó giám đốc Học viện Tài chính)

Kết quả kiểm toán xác định việc trích lập quỹ bình ổn giá xăng dầu tại 10 doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu đầu mối trong giai Ä‘oạn này đạt hÆ¡n 5.550 tỉ đồng. Trong Ä‘ó, năm 2009 các DN phải trích lập tổng cá»™ng hÆ¡n 970 tỉ đồng nhÆ°ng trên thá»±c tế DN Ä‘ã trích trên 1.000 tỉ đồng cho quỹ này; năm 2010 phải trích gần 4.600 tỉ đồng nhÆ°ng các DN còn thiếu hÆ¡n 22 tỉ đồng.

KTNN xác định việc trích lập quỹ Ä‘ã được thá»±c hiện nghiêm túc theo các quy định của Nhà nÆ°á»›c. Tuy nhiên, quá trình Ä‘iều hành, hÆ°á»›ng dẫn cÆ¡ chế trích lập, quản lý, sá»­ dụng và quyết toán quỹ còn má»™t số bất cập dẫn đến sá»± lúng túng của DN trong thá»±c hiện nhÆ° chênh lệch tỉ giá ngoại tệ, lãi vay trong và sau thời gian lÆ°u thông chÆ°a được quy định trong cÆ¡ cấu giá cÆ¡ sở.

Mặt khác, DN xăng dầu đầu mối tham gia thá»±c hiện nhiệm vụ bình ổn giá mà kết quả kinh doanh bị lá»— vẫn phải trích lập quỹ bình ổn giá, do Ä‘ó DN phải lấy vốn của mình để trích lập quỹ nên dẫn đến làm tăng chi phí, tăng giá cÆ¡ sở. Điều này dẫn đến việc trích lập quỹ bình ổn giá xăng dầu không có ý nghÄ©a khi DN lá»— càng lá»—. Mặc dù vậy, quỹ bình ổn có những tác dụng tích cá»±c khi được sá»­ dụng kịp thời để phản ứng vá»›i thị trường thế giá»›i, có nguồn lá»±c tài chính nhập khẩu xăng dầu ngay, góp phần vào việc bình ổn giá nói chung, kiểm soát lạm phát.

Theo KTNN, trong số 10 DN kinh doanh xăng dầu chỉ có Công ty TNHH má»™t thành viên Xăng dầu hàng không chÆ°a thá»±c hiện chế Ä‘á»™ báo cáo đầy đủ. Qua kiểm toán cÅ©ng xác định các số liệu chênh lệch giữa báo cáo của DN và kết quả kiểm toán do má»™t số văn bản hÆ°á»›ng dẫn trích lập và sá»­ dụng quỹ của tổ giám sát liên bá»™ thiếu rõ ràng dẫn đến các DN hiểu không Ä‘úng và thá»±c hiện chÆ°a Ä‘úng, chÆ°a đầy đủ. Do Ä‘ó, KTNN kiến nghị các DN Ä‘iều chỉnh số trích lập, sá»­ dụng và tồn quỹ trong hai năm, thá»±c hiện nghiêm túc các quy định về trích lập quỹ. Đợt kiểm toán này được tiến hành tại hai bá»™ Tài chính và Công thÆ°Æ¡ng cùng 10 DN.

Liên quan đến việc xem xét giá xăng dầu, Bá»™ Tài chính Ä‘ã lập ba tổ kiểm tra giá nhập khẩu xăng dầu tại Petrolimex, PV Oil, Công ty TNHH má»™t thành viên Xăng dầu TP.HCM và Công ty TNHH má»™t thành viên ThÆ°Æ¡ng mại dầu khí Đồng Tháp. Tuy nhiên cho đến nay vẫn chÆ°a có kết quả.

Không nên để DN giữ quỹ bình ổn

Trao đổi vá»›i Tuổi Trẻ về kết luận của KTNN về quỹ bình ổn giá xăng dầu, PGS.TS Hoàng Trần Hậu, phó giám đốc Học viện Tài chính, cho rằng việc trích thừa, thiếu quỹ bình ổn cần xem xét các con số cụ thể, nhÆ°ng về nguyên tắc tài chính, việc trích thừa hay thiếu đều cho thấy Ä‘ã có những sai số trong trích quỹ.

Ông Hậu cho rằng để tránh nhầm lẫn và những băn khoăn về quỹ bình ổn xăng dầu, sắp tá»›i cần quy định lại việc trích lập và sá»­ dụng quỹ bình ổn. Cụ thể, không nên để DN trích quỹ dá»±a trên số liệu họ bán ra nữa mà từ khi nhập về VN DN phải trích ngay. Số tiền trích được cÅ©ng không nên để DN giữ mà nên quản lý tập trung, do cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c nắm.

TS Nguyá»…n Minh Phong, Viện Nghiên cứu kinh tế xã há»™i Hà Ná»™i, nói kết quả cho rằng tình trạng của quỹ bình ổn hiện tại “dá»… bị DN lạm dụng để sá»­ dụng vào mục Ä‘ích khác”, “rủi ro đối vá»›i quỹ cao mà không có biện pháp phòng ngừa” Ä‘ã cho thấy cần minh bạch hóa và xem lại quy định về quỹ bình ổn giá xăng dầu. Rất khó có thể kiểm soát số lượng thá»±c bán của DN tại má»™t thời Ä‘iểm để tính số lượng trích quỹ, chỉ cân Ä‘ong sai má»™t lượng Ä‘ã có thể dẫn đến số tiền người dân phải trích lá»›n hÆ¡n rồi. Vì vậy, ông Phong cÅ©ng ủng há»™ không thể để DN tá»± trích, dùng quỹ rồi báo cáo.

“CÆ¡ chế hiện nay, theo tôi, do chính DN đề xuất và thuyết phục nên má»›i để thế” - ông Phong nói và đề nghị KTNN cần công bố cụ thể hÆ¡n về kết luận kiểm toán quỹ bình ổn để thấy rõ các vấn đề. “Cần để công luận hiểu, từ Ä‘ó má»›i có thể Ä‘i đến cùng sá»± việc. Nếu chỉ nêu chung chung thì rất dá»… trôi vào quên lãng, thành Ä‘ánh trống bỏ dùi” - ông Phong nói.

Nguồn tin: Tuoitre