Tại cuá»™c há»p báo Chính phá»§ chiá»u 7-7, giải trình các vấn đỠliên quan đến cÆ¡ chế Ä‘iá»u hành giá xăng dầu thá»i gian qua, đặc biệt là xung quanh mức Ä‘iá»u chỉnh thá»i gian gần Ä‘ây vượt quá 500Ä‘/lít không Ä‘úng vá»›i tinh thần quy định cá»§a Thông tư 56/2009/TT-BTC, Bá»™ Tài chính cho biết, quy định má»—i lần Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu không quá 500 Ä‘/lít chỉ thá»±c hiện trong Ä‘iá»u kiện giá thị trưá»ng thế giá»›i không có biến động lá»›n và Quỹ bình ổn Ä‘ã có tích lÅ©y.
Äợt tăng giá xăng dầu vừa qua là giải pháp tình thế và cần thiết
Trước thá»i Ä‘iểm giá xăng dầu được chấp thuáºn Ä‘iá»u chỉnh thêm 1.000 Ä‘/lít, và 700Ä‘/lít, các doanh nghiệp đầu mối Ä‘ã 3 lần đỠnghị được tăng giá nhưng vì chưa thích hợp cho việc Ä‘iá»u chỉnh nên tạm thá»i chưa chấp thuáºn tăng giá mà sá» dụng các công cụ tài chính khác để bình ổn giá như: giảm thuế nháºp khẩu, tạm dừng trích Quỹ bình ổn giá...Tuy nhiên, vừa qua giá xăng dầu thị trưá»ng thế giá»›i tiếp tục biến động mạnh, vượt quá sức chịu đựng cá»§a doanh nghiệp, sau khi Ä‘ã thá»±c hiện hàng loạt công cụ tài chính, liên bá»™ thấy rằng cần phải có sá»± Ä‘iá»u hành giá linh hoạt, phù hợp vá»›i giá xăng dầu thành phẩm trên thị trưá»ng thế giá»›i. Äây là giải pháp mang tính tình thế và cần thiết.
Giải thích sâu hÆ¡n những lý do cá»§a việc Ä‘iá»u chỉnh trái vá»›i ná»™i dung Thông tư này, ông Nguyá»…n Tiến Thoả, Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) cho biết: Giá xăng dầu theo chá»§ trương cá»§a nhà nước là Ä‘iá»u hành theo cÆ¡ chế thị trưá»ng có sá»± quản lý cá»§a nhà nước. Má»—i lần tăng giá không được quá 500 Ä‘/lít. Äể thá»±c hiện được quy định này Ä‘òi há»i Ä‘iá»u kiện “cần” là phải có Quỹ bình ổn giá và Ä‘iá»u kiện “đủ” là Quỹ có phải có nguồn lá»±c (có số dư). Song thá»i gian qua không có Ä‘iá»u kiện để trích Quỹ nên không có nguồn lá»±c để bù.
Xung quanh dư luáºn tại thá»i Ä‘iểm hiện nay giá xăng tại Mỹ Ä‘ang rẻ hÆ¡n Việt Nam 2.000 Ä‘/lít, ông Nguyá»…n Tiến Thá»a giải thích: Theo tôi được biết, giá xăng các nước xung quanh Ä‘á»u cao hÆ¡n Việt Nam. Thông tin tôi có được, giá xăng tại Mỹ hiện Ä‘ang khoảng 1 USD/lít. Ngoài ra, trong cÆ¡ cấu giá xăng cá»§a há», có nhiá»u loại chính sách Ä‘iá»u tiết, kể cả chính sách môi trưá»ng.
Giá xăng dầu thành phẩm không phải luôn tá»· lệ thuáºn vá»›i sá»± thay đổi cá»§a giá dầu thô
Xung quanh câu há»i cá»§a dư luáºn vá» việc khi giá dầu thô là 147 USD/thùng thì giá xăng trong nước là 19.000 Ä‘/lít. Nay giá dầu thô má»›i hÆ¡n 70USD/thùng mà giá xăng lại ở mức 14.200 Ä‘/lít, ông Nguyá»…n Äức Chi, Chánh văn phòng Bá»™ Tài chính giải thích: Giá dầu thô Mỹ 147 USD/thùng là giá cá»§a thá»i Ä‘iểm (mức Ä‘óng cá»a ngày 14-7-2008) chứ chưa phải là mức giá bình quân cá»§a giá thế giá»›i (tính bình quân tối thiểu 20 ngày dá»± trữ lưu thông trong nước) để làm căn cứ xác định giá bán trong nước. Khi tính giá xăng dầu trong nước là trên cÆ¡ sở giá bình quân thế giá»›i cá»§a từng chá»§ng loại xăng, dầu thành phẩm mà không phải là căn cứ vào giá dầu thô. Sá»± thay đổi cá»§a giá xăng dầu thành phẩm không phải luôn tá»· lệ thuáºn vá»›i sá»± thay đổi cá»§a giá dầu thô. Chẳng hạn giá dầu thô Mỹ tháng 4-2009 tăng 4,5% thì giá xăng RON 92 tăng khoảng 9,65%, diezel tăng khoảng 10,7%, dầu há»a tăng 10,8%, mazut tăng 18%.
Việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu trong nước, cÆ¡ cấu tính giá xăng dầu trong nước không chỉ phụ thuá»™c vào diá»…n biến cá»§a giá xăng dầu thị trưá»ng thế giá»›i mà còn phụ thuá»™c vào tá»· giá ngoại tệ giữa VND/USD, chính sách Ä‘iá»u tiết cá»§a nhà nước... Mặt khác mức giá bán xăng trong nước 19.000 Ä‘/lít thá»i Ä‘iểm 2008 cÅ©ng chưa tính toán đủ theo mặt bằng giá xăng thế giá»›i vì Nhà nước còn thá»±c hiện chính sách há»— trợ doanh nghiệp như tạm ứng từ NSNN tương ứng vá»›i số lá»— kinh doanh mặt hàng xăng để các doanh nghiệp có vốn hoạt động, bù lá»— dầu. Nếu tính Ä‘úng, đủ thì giá bán lẻ mặt hàng xăng dầu trong nước còn phải cao hÆ¡n.
( ÄÄK )