Tại cuá»™c há»p báo Chính phủ chiá»u 7-7, giải trình các vấn Ä‘á» liên quan đến cÆ¡ chế Ä‘iá»u hành giá xăng dầu thá»i gian qua, đặc biệt là xung quanh mức Ä‘iá»u chỉnh thá»i gian gần Ä‘ây vượt quá 500Ä‘/lít không Ä‘úng vá»›i tinh thần quy định của Thông tÆ° 56/2009/TT-BTC, Bá»™ Tài chính cho biết, quy định má»—i lần Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu không quá 500 Ä‘/lít chỉ thá»±c hiện trong Ä‘iá»u kiện giá thị trÆ°á»ng thế giá»›i không có biến Ä‘á»™ng lá»›n và Quỹ bình ổn Ä‘ã có tích lÅ©y.
Äợt tăng giá xăng dầu vừa qua là giải pháp tình thế và cần thiết
TrÆ°á»›c thá»i Ä‘iểm giá xăng dầu được chấp thuáºn Ä‘iá»u chỉnh thêm 1.000 Ä‘/lít, và 700Ä‘/lít, các doanh nghiệp đầu mối Ä‘ã 3 lần Ä‘á» nghị được tăng giá nhÆ°ng vì chÆ°a thích hợp cho việc Ä‘iá»u chỉnh nên tạm thá»i chÆ°a chấp thuáºn tăng giá mà sá» dụng các công cụ tài chính khác để bình ổn giá nhÆ°: giảm thuế nháºp khẩu, tạm dừng trích Quỹ bình ổn giá...Tuy nhiên, vừa qua giá xăng dầu thị trÆ°á»ng thế giá»›i tiếp tục biến Ä‘á»™ng mạnh, vượt quá sức chịu Ä‘á»±ng của doanh nghiệp, sau khi Ä‘ã thá»±c hiện hàng loạt công cụ tài chính, liên bá»™ thấy rằng cần phải có sá»± Ä‘iá»u hành giá linh hoạt, phù hợp vá»›i giá xăng dầu thành phẩm trên thị trÆ°á»ng thế giá»›i. Äây là giải pháp mang tính tình thế và cần thiết.
Giải thích sâu hÆ¡n những lý do của việc Ä‘iá»u chỉnh trái vá»›i ná»™i dung Thông tÆ° này, ông Nguyá»…n Tiến Thoả, Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) cho biết: Giá xăng dầu theo chủ trÆ°Æ¡ng của nhà nÆ°á»›c là Ä‘iá»u hành theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng có sá»± quản lý của nhà nÆ°á»›c. Má»—i lần tăng giá không được quá 500 Ä‘/lít. Äể thá»±c hiện được quy định này Ä‘òi há»i Ä‘iá»u kiện “cần” là phải có Quỹ bình ổn giá và Ä‘iá»u kiện “đủ” là Quỹ có phải có nguồn lá»±c (có số dÆ°). Song thá»i gian qua không có Ä‘iá»u kiện để trích Quỹ nên không có nguồn lá»±c để bù.
Xung quanh dÆ° luáºn tại thá»i Ä‘iểm hiện nay giá xăng tại Mỹ Ä‘ang rẻ hÆ¡n Việt Nam 2.000 Ä‘/lít, ông Nguyá»…n Tiến Thá»a giải thích: Theo tôi được biết, giá xăng các nÆ°á»›c xung quanh Ä‘á»u cao hÆ¡n Việt Nam. Thông tin tôi có được, giá xăng tại Mỹ hiện Ä‘ang khoảng 1 USD/lít. Ngoài ra, trong cÆ¡ cấu giá xăng của há», có nhiá»u loại chính sách Ä‘iá»u tiết, kể cả chính sách môi trÆ°á»ng.
Giá xăng dầu thành phẩm không phải luôn tá»· lệ thuáºn vá»›i sá»± thay đổi của giá dầu thô
Xung quanh câu há»i của dÆ° luáºn vá» việc khi giá dầu thô là 147 USD/thùng thì giá xăng trong nÆ°á»›c là 19.000 Ä‘/lít. Nay giá dầu thô má»›i hÆ¡n 70USD/thùng mà giá xăng lại ở mức 14.200 Ä‘/lít, ông Nguyá»…n Äức Chi, Chánh văn phòng Bá»™ Tài chính giải thích: Giá dầu thô Mỹ 147 USD/thùng là giá của thá»i Ä‘iểm (mức Ä‘óng cá»a ngày 14-7-2008) chứ chÆ°a phải là mức giá bình quân của giá thế giá»›i (tính bình quân tối thiểu 20 ngày dá»± trữ lÆ°u thông trong nÆ°á»›c) để làm căn cứ xác định giá bán trong nÆ°á»›c. Khi tính giá xăng dầu trong nÆ°á»›c là trên cÆ¡ sở giá bình quân thế giá»›i của từng chủng loại xăng, dầu thành phẩm mà không phải là căn cứ vào giá dầu thô. Sá»± thay đổi của giá xăng dầu thành phẩm không phải luôn tá»· lệ thuáºn vá»›i sá»± thay đổi của giá dầu thô. Chẳng hạn giá dầu thô Mỹ tháng 4-2009 tăng 4,5% thì giá xăng RON 92 tăng khoảng 9,65%, diezel tăng khoảng 10,7%, dầu há»a tăng 10,8%, mazut tăng 18%.
Việc Ä‘iá»u hành giá xăng dầu trong nÆ°á»›c, cÆ¡ cấu tính giá xăng dầu trong nÆ°á»›c không chỉ phụ thuá»™c vào diá»…n biến của giá xăng dầu thị trÆ°á»ng thế giá»›i mà còn phụ thuá»™c vào tá»· giá ngoại tệ giữa VND/USD, chính sách Ä‘iá»u tiết của nhà nÆ°á»›c... Mặt khác mức giá bán xăng trong nÆ°á»›c 19.000 Ä‘/lít thá»i Ä‘iểm 2008 cÅ©ng chÆ°a tính toán đủ theo mặt bằng giá xăng thế giá»›i vì Nhà nÆ°á»›c còn thá»±c hiện chính sách há»— trợ doanh nghiệp nhÆ° tạm ứng từ NSNN tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i số lá»— kinh doanh mặt hàng xăng để các doanh nghiệp có vốn hoạt Ä‘á»™ng, bù lá»— dầu. Nếu tính Ä‘úng, đủ thì giá bán lẻ mặt hàng xăng dầu trong nÆ°á»›c còn phải cao hÆ¡n.
( ÄÄK )