Chủ các cây xăng thu lời bất chính một khoản tiền khổng lồ nhưng chỉ bị xử phạt với mức nhẹ nhàng. Ảnh: Đình Sơn

Ông Nguyễn Quang Kiên, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam nói, hiện chỉ 20% các cây xăng chịu sự quản lý trực tiếp từ các tổng đại lý, phần còn lại khó kiểm soát. Nhiều cây xăng thành lập chủ yếu là gian lận để kiếm lời.

Ông Kiên ví việc sản xuất cột xăng dễ như đi chợ mua bó rau, cá nhân cũng có thể lắp ráp được nên việc gian lận rất dễ dàng. Muốn lắp ráp một cột xăng chỉ cần mua các linh kiện về làm. Ngoài ra, hiện có trên thị trường nhiều loại trụ bơm của Trung Quốc, Hàn Quốc được sản xuất với giá rẻ, chất lượng thấp. Những loại này có thể được dễ dàng điều chỉnh sai số, được tiêu thụ dễ dàng so với những loại được sản xuất từ Nhật Bản (vì không thể điều chỉnh - PV).

Không xử lý vì khó chứng minh thiệt hại

“Tại TP.HCM, sau khi phát hiện 2 trường hợp vi phạm mức độ nghiêm trọng, Sở Khoa học & Công nghệ đã rút giấy phép và chuyển hồ sơ sang công an đề nghị khởi tố hình sự.

Tuy nhiên, sau khi tiếp nhận hồ sơ, công an đã trả về vì… không chứng minh được thiệt hại”, bà Nguyễn Thị Thanh Nga, Trưởng phòng quản lý Tiêu chuẩn chất lượng, Chi cục Đo lường TP HCM nói.

Hiện nay, thực hiện chuyện khắc phục hậu quả của việc gian lận xăng dầu là rất khó, vì khi mua, người tiêu dùng không lấy hóa đơn chứng từ nên khi có khiếu kiện thì không có cơ sở để xử lý.

Chính vì vậy, rất khó để ngăn chặn được triệt để hành vi gian lận xăng dầu. Đồng tình với quan điểm trên, tiến sĩ Thắng cho rằng, đối với chủ cây xăng vi phạm nhiều lần, vi phạm nghiêm trọng khi sử dụng công nghệ cao thì nên chuyển sang công an để truy tố theo điều 126 bộ Luật Hình sự, mà không cần phải có sự chứng minh thiệt hại của người tiêu dùng. Ngoài ra, khi xin phép thành lập cây xăng, nên bắt buộc lắp đặt bộ phận tự động trả hóa đơn cho khách hàng để có cơ sở xử lý khi phát hiện vi phạm.

Khi Sở Khoa học và Công nghệ mới phát lệnh kiểm tra thì ngay lập tức chủ cây xăng đã biết và phi tang toàn bộ chứng cứ, do có “nội gián”, vì vậy khi lực lượng kiểm tra đến nơi không phát hiện được gì”, ông Huỳnh Phước, Giám đốc Sở Khoa học & Công nghệ Đà Nẵng nói.

Ông Trần Minh Dũng, Chánh Thanh tra Bộ Khoa học và Công nghệ tính toán, với sai số khoảng 9% cho mỗi cột xăng, nếu mỗi tháng bán 5.000 lít xăng, thì mỗi tháng số tiền thu được từ hành vi gian lận sẽ là 180 triệu đồng. Tuy số tiền thu được từ gian lận xăng, dầu rất lớn, nhưng khi bị phát hiện chủ cơ sở sai phạm chỉ bị phạt từ 20 đến 30 triệu đồng một lần là… không có tác dụng.