Bá»™ Tài chính vừa trình Quốc há»™i Dá»± luáºt thuế môi trÆ°á»ng, Ä‘á» xuất tính thuế môi trÆ°á»ng vá»›i những mặt hàng có nguy cÆ¡ ảnh hưởng đến môi trÆ°á»ng. Theo Ä‘á» xuất tại Dá»± luáºt, mức thuế có thể thu 4.000 VND thuế môi trÆ°á»ng vá»›i má»™t lít xăng, và 2.000 VND vá»›i má»™t lít dầu.
Hiện tại, trong giá má»—i lít xăng, dầu Ä‘ã phải “cõng” đủ thuế nháºp khẩu, thuế GTGT, thuế thu nháºp DN, phí xăng dầu…
Äá» xuất ấy Ä‘ã làm bà con… phát hoảng. Vì: Thứ nhất: DÆ°á»ng nhÆ° Ä‘ang lạm phát các loại thuế, phí… Ä‘ánh vào xăng dầu. Hiện tại trong giá má»—i lít xăng, dầu Ä‘ã phải “cõng” đủ thuế nháºp khẩu, thuế GTGT, thuế thu nháºp DN, phí xăng dầu… (của DN nháºp khẩu). Tá»›i năm vừa rồi, má»—i lít xăng dầu lại tính thêm phí (mấy trăm VND) của Quỹ bình ổn giá. Gần Ä‘ây Ä‘ang có Ä‘á» xuất tính phí bảo dưỡng Ä‘Æ°á»ng bá»™ vào giá xăng dầu. Và giá» thì thêm thông tin chẳng có chút nào thân thiện, là tính thuế môi trÆ°á»ng vào xăng dầu… Cứ Ä‘a “phát minh” thuế, phí… kiểu này, hẳn sẽ có thêm nhiá»u Ä‘á» xuất thu má»›i qua giá xăng dầu. Chẳng hạn nhÆ° thu trích láºp quỹ xây dá»±ng Ä‘Æ°á»ng bá»™, Ä‘Æ°á»ng sắt, hoặc xây dá»±ng Ä‘Æ°á»ng ống dẫn xăng, dầu quốc gia… Khi ấy, trong má»—i lít xăng dầu, tiá»n cho các loại thuế, phí, quỹ… hoàn toàn có thể chiếm tá»›i… 50% giá bán. Thứ hai: Thuế môi trÆ°á»ng Ä‘ánh vào xăng dầu là má»™t trong những nguyên nhân làm tăng chi phí sản xuất của DN, từ Ä‘ó thúc đẩy tăng giá các mặt hàng thiết yếu… Nếu thu thuế môi trÆ°á»ng qua nhiên liệu, thì có nghÄ©a ngÆ°á»i tiêu dùng vừa mất thêm tiá»n cho lượng xăng dầu sá» dụng, mà lại láºp tức đối diện vá»›i nguy cÆ¡ mất thêm tiá»n cho những mặt hàng tiêu dùng khác sẽ tăng giá. Nói cách khác, tính thuế môi trÆ°á»ng qua xăng dầu là má»™t cách tạo “bão giá”, để Ä‘ánh vào thu nháºp vốn dÄ© Ä‘ã eo hẹp của Ä‘a số lao Ä‘á»™ng toàn xã há»™i. Thứ ba: Mục tiêu Ä‘á» xuất sá» dụng công cụ thuế là để hạn chế ô nhiá»…m môi trÆ°á»ng sống vốn Ä‘ang ô nhiá»…m trầm trá»ng hiện nay, khuyến khích các DN sản xuất sạch hÆ¡n, giảm hành vi gian dối trong việc nháºp khẩu các mặt hàng không đủ tiêu chuẩn môi trÆ°á»ng, lấy lại má»™t phần tiá»n mà các DN Ä‘ã gây ô nhiá»…m Môi trÆ°á»ng trÆ°á»›c Ä‘ây... có thể hợp lý vì mục Ä‘ích. NhÆ°ng hoàn toàn không phù hợp vá» phÆ°Æ¡ng pháp, đặc biệt trong thá»i Ä‘iểm hiện tại.
Vấn Ä‘á» cần thiết nhất lúc này là Ä‘iá»u chỉnh để nâng cao tính thá»±c thi của hệ thống cÆ¡ sở pháp lý bảo vệ môi trÆ°á»ng, tức là dừng lại để “thở” và có những chế tài xá» lý nghiêm những cÆ¡ quan, DN, táºp thể, cá nhân gây ô nhiá»…m môi trÆ°á»ng. Chứ không phải ra luáºt chỉ để “chạy” theo cÆ¡ chế mà không tính đến khả năng thá»±c thi của nó và phản ứng của nhân dân.
Nói Ä‘iá»u này để thấy, ý tưởng quản lý thì cÆ¡ quan chức năng nào cÅ©ng phải có. NhÆ°ng khi Ä‘Æ°a ra trÆ°á»›c Quốc há»™i, dÆ° luáºn, thì ngÆ°á»i Ä‘á» xuất cần phải thẩm định rõ tác Ä‘á»™ng vá» tâm lý xã há»™i, tính áp dụng thá»±c tiá»…n… chứ không chỉ là kết quả kinh tế của Ä‘á» xuất ấy. Và Ä‘ó má»›i là thái Ä‘á»™ phục vụ nghiêm túc mà nhân dân chỠđợi từ các cÆ¡ quan chức năng. NgÆ°á»i dân phải được hưởng đủ cả hai quyá»n lợi. Äó là được sống sạch hÆ¡n, và được Ä‘i lại thuáºn lợi vá»›i giá rẻ hÆ¡n. Thay vì phải hi sinh má»™t trong hai quyá»n lợi ấy, chỉ vì sá»± yếu kém của má»™t vài cÆ¡ quan chức năng.
DDDN