Biên Ä‘á»™ mà doanh nghiệp (DN) đầu mối được quyền tăng giá bán lẻ xăng dầu tÆ°Æ¡ng ứng theo Nghị định 84/2009/NĐ - CP là trường hợp "các yếu tố cấu thành biến Ä‘á»™ng làm cho giá cÆ¡ sở tăng trong phạm vi 7% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành".

Tần suất theo quy định hiện hành là "tối thiểu là 10 ngày đối vá»›i trường hợp tăng giá". Trong những lần tăng giá gần Ä‘ây, các (DN Ä‘ã tận dụng triệt để tần suất "tối thiểu" này.

Đến hẹn lại… xin tăng

"Đúng hẹn" sau 10 ngày kể từ lần Ä‘iều chỉnh giá vào ngày 1/8 (giá xăng tăng 900 đồng/lít), các DN kinh doanh xăng dầu lại đề xuất Ä‘iều chỉnh tăng giá trong bối cảnh giá xăng dầu thế giá»›i tăng. Mức đăng ký tăng phổ biến lên tá»›i 1.400 đồng/lít và giá 3 mặt hàng dầu dá»± kiến tăng 600 - 800 đồng/lít, tùy loại.

Các DN xăng dầu đầu mối tính toán, hiện giá cÆ¡ sở theo bình quân 30 ngày Ä‘ang cao hÆ¡n khoảng 1.000 đồng/lít xăng so vá»›i mức giá bán lẻ hiện nay (21.900 đồng/lít). Nếu tính giá bình quân theo 10 ngày, tham số chỉ được Bá»™ Tài chính coi là tham khảo thì DN lá»— 1.800 - 1.900 đồng/lít xăng.

Theo lãnh đạo má»™t số DN, giá dầu thế giá»›i tăng cao Ä‘úng vào thời Ä‘iểm Nhà máy lọc dầu Dung Quất tạm ngừng hoạt Ä‘á»™ng (hàng từ Dung Quất chiếm 30% lượng hàng của DN). Do Ä‘ó, nếu nguồn hàng thời Ä‘iểm này hết, bắt buá»™c DN phải nhập hàng má»›i vá»›i giá cao. Sau má»™t đến hai ngày, DN gá»­i đề xuất lên Bá»™ Tài chính, nếu Bá»™ không có ý kiến, DN sẽ chủ Ä‘á»™ng chọn thời Ä‘iểm và mức giá Ä‘iều chỉnh.

Ngay sau thông tin DN xăng dầu xin tăng giá, trên các diá»…n Ä‘àn nhiều người dân tỏ ra bức xúc: ChÆ°a đầy má»™t tháng (từ 20/7 đến nay) giá xăng tăng hai lần, tổng cá»™ng 1.300 đồng/lít, giờ lại kiến nghị tăng tá»›i 1.400 đồng. Vật giá tăng liên tục nhÆ° vậy chỉ khiến cho cuá»™c sống của người dân và DN Ä‘ang rất khó khăn lại càng khó hÆ¡n.

Phải tính đến thu nhập xã há»™i

Bình luận về khả năng Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu, Chủ tịch Hiệp há»™i Vận tải ôtô Việt Nam Nguyá»…n Mạnh Hùng cho rằng, trong thời Ä‘iểm rất khó khăn này, việc trích quỹ bình ổn cần được tính đến hoặc ít nhất là tạm dừng trích quỹ để giảm mức tăng giá của những mặt hàng này.

Giá xăng liên tục tăng Ä‘ã ảnh hưởng lá»›n đến cuá»™c sống của người dân và doanh nghiệp. Ảnh: Linh Anh

Ở thời Ä‘iểm hiện tại, thuế nhập khẩu mặt hàng xăng ở mức 12%, thuế tiêu thụ đặc biệt 10%, thuế giá trị gia tăng (VAT) 10% và phí bảo vệ môi trường hợp 1.000 đồng/lít. Theo các DN xăng dầu đầu mối, thuế và phí Ä‘ang chiếm khoảng 26% trong giá vốn của mặt hàng xăng và trên 20% của mặt hàng dầu. Tính ra, Nhà nÆ°á»›c Ä‘ánh thuế và phí từ 5.500 đến 6.000 đồng/lít. Các chuyên gia kiến nghị, Nhà nÆ°á»›c cần cân nhắc các công cụ Ä‘iều hành, nên hạ má»™t phần thuế nhập khẩu. Làm nhÆ° vậy sẽ giúp kéo giá thành của các lô hàng nhập khẩu trong thời gian tá»›i xuống, qua Ä‘ó chặn Ä‘à tăng giá, hạn chế mức tăng theo đề xuất của DN, giảm sức ép cho nền kinh tế và người tiêu dùng.

Chuyên gia kinh tế Ngô Chí Long bình luận: Chuyện tăng, giảm giá của xăng dầu hiện nay Ä‘ã là chuyện bình thường, không có gì bất ngờ. Tuy nhiên, tăng ở mức Ä‘á»™ nào, thời Ä‘iểm nào rất cần phải cân nhắc, tính toán kỹ để hài hòa lợi ích của các bên. Đặc biệt phải lÆ°u ý đến tình hình DN Ä‘ang rất khó khăn, sức mua của người tiêu dùng giảm mạnh.

Giá xăng, dầu ảnh hưởng tất cả các ngành kinh tế, hoạt Ä‘á»™ng sản xuất kinh doanh và đời sống, chính vì thế, trong Ä‘iều kiện vẫn còn Ä‘á»™c quyền vá»›i quyền chi phối nằm ở má»™t vài DN kinh doanh xăng, dầu đầu mối, sẽ rất khó có thể phản ánh Ä‘úng giá thị trường. DN kinh doanh xăng dầu hiện cứ báo lá»— nhÆ°ng không ai kiểm chứng. Bên cạnh Ä‘ó, việc kiểm tra lượng hàng tồn, hàng dá»± trữ kết hợp vá»›i sá»± giám sát của cÆ¡ quan quản lý Nhà nÆ°á»›c thông qua hệ thống thông tin từ hải quan, từ thuế và lá»±c lượng quản lý thị trường phải được thá»±c hiện.

Lãnh đạo Cục quản lý giá, Bá»™ Tài chính từng cho biết, sẽ giá»›i hạn mức tăng trong từng lần Ä‘iều chỉnh, vừa để DN không thể tùy tiện tăng giá bất hợp lý, vừa đảm bảo tính kiểm soát tăng giá của Nhà nÆ°á»›c. Song vá»›i giá bán lẻ xăng RON 92 là 21.900 đồng/lít hiện hành, về nguyên tắc, vá»›i tần suất 10 ngày và biên Ä‘á»™ thấp nhất đến 7% nhÆ° hiện nay, việc giá»›i hạn mức tăng liệu còn có ý nghÄ©a? Và kẽ hở này có được bịt lại trong lần sá»­a đổi Nghị định 84?

Nguồn tin: KTĐT