Việc tính toán mức thu đối vá»›i các khoản thuế, phí Ä‘ã được các cÆ¡ quan chức năng tham khảo kỹ lưỡng tình hình thế giá»›i cÅ©ng nhÆ° mức thu của các nÆ°á»›c khác trong khu vá»±c chứ không phải thu tùy tiện.

Đó là phản hồi của người phát ngôn Chính phủ và lãnh đạo Bá»™ Tài chính trÆ°á»›c lo ngại của dÆ° luận về việc thuế phí tại Việt Nam Ä‘ang được thu ở mức quá cao, sau khi báo cáo kinh tế vÄ© mô thường niên 2012 - do nhóm nghiên cứu của Ủy ban Kinh tế của Quốc há»™i công bố - cho rằng tá»· lệ thuế phí so vá»›i GDP tại Việt Nam Ä‘ang ở mức 29%, cao hÆ¡n nhiều so vá»›i số liệu của các nÆ°á»›c trong khu vá»±c.

Thuế, phí thuá»™c nhóm “trung bình thấp”

Theo Bá»™ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ VÅ© Đức Đam, câu chuyện thuế, phí mà báo chí nêu vừa qua xuất phát từ má»™t báo cáo thường niên của nhóm nghiên cứu thuá»™c Ủy ban Kinh tế Quốc há»™i. Tuy nhiên, ông nói các Ä‘ánh giá trong báo cáo là quan Ä‘iểm của cá nhân, của tác giả chứ không phải quan Ä‘iểm của má»™t tập thể hay của Ủy ban Kinh tế Quốc há»™i.

Còn vá»›i Chính phủ, theo ông Đam, khi hoạch định chiến lược phát triển kinh tế để trình ra Quốc há»™i thảo luận, thẩm định đều công khai, cởi mở. Vì thế, mọi chỉ tiêu vÄ© mô đều có mối liên hệ rất khăng khít vá»›i nhau trong má»™t chỉnh thể. Ví dụ nhÆ° thuế, tá»· lệ Ä‘á»™ng viên vào ngân sách, đầu tÆ° đều liên hệ mật thiết vá»›i nhau. Trong quá trình xây dá»±ng kế hoạch thì các thông tin về tá»· lệ Ä‘á»™ng viên hay mức thuế đều được xây dá»±ng trên các đề án Ä‘ã chuẩn bị trÆ°á»›c theo Ä‘úng quy định. Đặc biệt, trong Ä‘ó luôn có việc thống kê lại tình hình và các mức thu của các nÆ°á»›c trên thế giá»›i chứ không thu má»™t cách tùy tiện. 

“Các cÆ¡ quan chức năng, trong quá trình thá»±c hiện kế hoạch phát triển kinh tế, đều có tham khảo rất kỹ tình hình thế giá»›i, các nÆ°á»›c trong khu vá»±c, từ Ä‘ó má»›i chọn ra má»™t phÆ°Æ¡ng án để thỏa luận, trình Quốc há»™i”, Bá»™ trưởng Đam nói.

Trong khi Ä‘ó, Thứ trưởng Bá»™ Tài chính VÅ© Thị Mai lại cho rằng, thông tin mức thu thuế, phí tại Việt Nam tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 29% GDP, gấp 1,4 - 3 lần các nÆ°á»›c trong khu vá»±c là “chÆ°a chính xác”.

Theo bà Mai, con số 29% được nhóm nghiên cứu của Ủy ban Kinh tế của Quốc há»™i tính toán và công bố trong báo cáo gần Ä‘ây là có cÆ¡ sở, nhÆ°ng Ä‘ã bao gồm cả tiền thu từ dầu thô và sá»­ dụng đất. Trong khi Ä‘ó, thông lệ tính toán thuế phí ở các nÆ°á»›c không bao gồm các khoản thu này.

“Ở nhiều nÆ°á»›c, chẳng hạn nhÆ° Trung Quốc, có hai hệ thống thu ở trung Æ°Æ¡ng và địa phÆ°Æ¡ng, số liệu so sánh chỉ tính ở trung Æ°Æ¡ng, còn Việt Nam hiện tính tổng các khoản thu này”, bà Mai giải thích.

Theo tính toán của Bá»™ Tài chính, nếu loại trừ các khoản thu từ dầu thô và tiền sá»­ dụng đất, tá»· lệ thuế, phí trung bình trong 20 năm qua tại Việt Nam chỉ ở mức 12 - 14%, thuá»™c nhóm trung bình thấp của thế giá»›i.

Thứ trưởng VÅ© Thị Mai cho biết, kể từ năm 1999 đến nay, thuế thu nhập doanh nghiệp của Việt Nam liên tục giảm, từ 32% xuống 28% (2004) và từ 2009 đến nay là 25%. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp còn hưởng các thuế suất Æ°u Ä‘ãi 10% và 20% tùy vào lÄ©nh vá»±c khuyến khích đầu tÆ°. “Tính bình quân, thuế thu nhập doanh nghiệp ở Việt Nam chỉ ở mức 16,32%”, bà Mai cho biết.

Vá»›i thuế giá trị gia tăng (VAT), Việt Nam thu 2 mức là 5% và 10% (mức 20% được bỏ từ năm 2004. Thuế thu nhập cá nhân cÅ©ng theo xu hÆ°á»›ng giảm từ thang 10 - 60% (thuế thu nhập cao trong giai Ä‘oạn 2001 - 2008), xuống còn 5 - 35% hiện nay, cùng vá»›i việc nâng mức giảm trừ gia cảnh. Các khoản thuế, phí cho nông nghiệp - nông dân cÅ©ng dần được gỡ bỏ (bỏ 340 loại thuế phí kể từ năm 2003 cho đến nay). 

Lãnh đạo Bá»™ Tài chính cÅ©ng dẫn chứng thêm rằng thuế thu nhập doanh nghiệp trung bình ở 83 nÆ°á»›c là 27%. Còn các nÆ°á»›c trong khu vá»±c nhÆ° Philippines, Thái Lan hiện thu 30%, Trung Quốc, Malaysia là 25%.

Đối vá»›i VAT, khảo sát tại 112 nÆ°á»›c, có 88 nÆ°á»›c thu 12 - 25%, 24 nÆ°á»›c còn lại thu phổ biến mức 10%.

“Định hÆ°á»›ng của chính sách thuế trong giai Ä‘oạn tá»›i là góp phần tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp”, đại diện lãnh đạo Bá»™ Tài chính khẳng định.

Giảm giá xăng dầu là “ngân sách có vấn đề ngay”

Trả lời thắc mắc của báo giá»›i tại sao giá xăng dầu liên tiếp tăng cao trong má»™t thời gian ngắn vừa qua, trong khi nền kinh tế, doanh nghiệp Ä‘ang gặp khó khăn, Bá»™ trưởng VÅ© Đức Đam lý giải, câu chuyện kinh doanh xăng dầu hiện không còn cách nào khác là phải tiến tá»›i cÆ¡ chế thị trường, tuy nhiên cÆ¡ chế của chúng ta chÆ°a hẳn Ä‘ã theo thị trường. Nghị định 84 vẫn còn những hạn chế nhất định. HÆ¡n nữa có đầu mối nhập khẩu chiếm đến 60% thì chÆ°a thể là thị trường được.

Trong bối cảnh Ä‘ó, Việt Nam Ä‘iều hành cÅ©ng tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° nhiều nÆ°á»›c trên thế giá»›i là dùng các công cụ thuế để Ä‘iều tiết.

Tuy nhiên, Bá»™ trưởng Đam nhấn mạnh, vá»›i xăng dầu luôn có hai vấn đề. Thứ nhất là làm sao để tất cả chi phí đầu vào, chi phí đại lý được công khai và được giám sát rõ ràng để tránh các bức xúc trong dÆ° luận.

Thứ hai, xăng dầu là mặt hàng chiến lược nên quốc gia nào cÅ©ng đều có cÆ¡ chế để không để thiếu nguồn cung. 

Do Ä‘ó, theo Bá»™ trưởng Đam, giá bán chỉ là má»™t phần thôi, bởi nếu giá có thấp đến mấy nhÆ°ng không có nguồn hàng để bán thì cÅ©ng không có ý nghÄ©a gì.

“Chính phủ luôn chỉ đạo phải cố gắng để đảm bảo nguồn cung. Còn Nghị định 84 không phải giao toàn quyền cho doanh nghiệp mà có quy định rõ trách nhiệm của các bá»™, ngành chức năng”, ông Đam nói.

Bên cạnh Ä‘ó, vá»›i các mặt hàng, trong Ä‘ó có xăng dầu luôn có nhiều loại thuế thuá»™c các thẩm quyền khác nhau, từ Quốc há»™i, đến Chính phủ, Bá»™ Tài chính… nhÆ°ng hiện chúng ta vẫn chÆ°a dùng hết các loại thuế này nhÆ° là những công cụ để Ä‘iều hành quản lý mặt hàng này.

Theo Bá»™ trưởng Đam, xăng dầu là má»™t mặt hàng biến Ä‘á»™ng khó lường, kể cả nguồn cung lẫn giá cả. Nếu giá bán xuống thấp quá thì thu ngân sách “có vấn đề” ngay, nhÆ°ng nếu nó lên cao quá thì chi phí đầu vào của sản xuất, kinh doanh cÅ©ng sẽ bị ảnh hưởng.

Chính vì vậy, theo lời ông Đam, Chính phủ rất nghiêm khắc, gần nhÆ° kỳ họp nào cÅ©ng nhắc các bá»™ ngành liên quan phải bám sát chỉ đạo của Thủ tÆ°á»›ng và phải chú ý đến việc công khai, minh bạch hóa chi phí. Chính phủ giao cho Bá»™ Tài chính, Công ThÆ°Æ¡ng xem xét Nghị định 84 để trình Chính phủ sá»­a đổi nhÆ° thế nào để phù hợp hÆ¡n vá»›i tình hình kinh tế trong nÆ°á»›c trong năm 2013.

Nguồn tin: vneconomy