- Tăng chiết khấu; thu thuế, phí... là cách "móc túi" ngÆ°á»i tiêu dùng quá thông minh. NgÆ°á»i dân biết thiệt cÅ©ng không kêu được ai.
Quỹ bình ổn hoạt Ä‘á»™ng thế nào?
CÅ©ng cho rằng, thông tin giá xăng thế giá»›i giảm thì đại lý bán lẻ trong nÆ°á»›c lại được tăng chiết khấu hoa hồng lên tá»›i 1000-1.200 đồng/lít là Ä‘i ngược vá»›i quy luáºt Ä‘iá»u hành hiện nay, PGS.TS Trần Văn Ngãi, Trưởng khoa Kinh tế, ÄH Nông lâm TP.HCM, nói cách làm này không khác nào doanh nghiệp Ä‘ang “bán lá»—, bán khó” cho ngÆ°á»i tiêu dùng.
Quỹ bình ổn Ä‘ang bình ổn cho doanh nghiệp
Ông phân tích, vá» nguyên tắc, khi giá xăng thế giá»›i tăng các doanh nghiệp phải xả quỹ bình ổn nhằm kiá»m chế mức tăng giá xăng dầu trong nÆ°á»›c tránh tình trạng giá tăng cao Ä‘á»™t biến sẽ ảnh hưởng tá»›i Ä‘á»i sống, sinh hoạt của ngÆ°á»i dân. Nếu nghiêm trá»ng có thể gây nên cú "sốc" ảnh hưởng tá»›i cả ná»n kinh tế, chính trị, xã há»™i.
Vá» bản chất, quỹ bình ổn là khoản tiá»n Ä‘ã được tính vào giá bán xăng, dầu ngÆ°á»i tiêu dùng phải ứng trÆ°á»›c mà không tính lãi suất. Khi giá xăng dầu thế giá»›i tăng Ä‘á»™t biến thì xả quỹ để giảm mức tăng giá Ä‘á»™t biến nhÆ° má»™t hình thức trả lại phần tiá»n ứng trÆ°á»›c cho ngÆ°á»i tiêu dùng.
NhÆ°ng ở Việt Nam Ä‘ang Ä‘i ngược lại, lấy lý do giá xăng thế giá»›i tăng, xăng dầu trong nÆ°á»›c sẽ bị lá»—. Vì váºy, khi giá xăng thế giá»›i tăng, láºp tức giá xăng trong nÆ°á»›c cÅ©ng tăng theo. NgÆ°á»i tiêu dùng phải mua giá đắt mặc dù vẫn mất tiá»n Ä‘óng vào quỹ bình ổn mà không được hưởng lợi từ quỹ này. Nói má»™t cách chính xác là quỹ bình ổn Ä‘ã không hoạt Ä‘á»™ng vì ngÆ°á»i tiêu dùng mà thá»±c chất Ä‘ang nhằm đảm bảo lợi ích cho doanh nghiệp.
Ông cÅ©ng không chấp nháºn lý do “cháºm giảm giá xăng vì Ä‘á»™ trá»…”. Theo giải thích của vị chuyên gia, Ä‘iện nÆ°á»›c có thể chấp nháºn có Ä‘á»™ trá»… nhất định nhÆ°ng xăng dầu là mặt hàng kinh doanh không phải hàng hóa sản xuất, vì váºy lấy lý do có Ä‘á»™ trá»… là vô lý. Vá» nguyên tắc, Ä‘ã là hàng hóa kinh doanh thì sẽ chạy từ chá»— này tá»›i chá»— kia và chạy rất nhanh nên không thể đổ thừa cho Ä‘á»™ trá»…. Nếu bị tồn kho, hoặc bị tác Ä‘á»™ng từ biến Ä‘á»™ng giá xăng thế giá»›i phải đặt lại vấn Ä‘á» quản lý, năng lá»±c của ngÆ°á»i kinh doanh.
Ngược lại, khi giá xăng thế giá»›i giảm, lẽ thÆ°á»ng giá xăng trong nÆ°á»›c cÅ©ng phải giảm ngay. Trong trÆ°á»ng hợp muốn giữ giá trong nÆ°á»›c không bị giảm quá sâu, doanh nghiệp kinh doanh phải tăng trích quỹ bình ổn để dá»± trữ khi giá xăng thế giá»›i tăng Ä‘á»™t ngá»™t thì há» lại Ä‘i tăng chiết khấu hoa hồng cho đại lý và giữ giá xăng trong nÆ°á»›c. PGS.TS Trần Văn Ngãi bức xúc khi má»™t lần nữa, lợi ích của ngÆ°á»i tiêu dùng Ä‘ã bị coi thÆ°á»ng và chuyển vá» túi ngÆ°á»i kinh doanh xăng dầu.
Cái lợi há» Ä‘ang hưởng là bán được hàng, có thêm doanh thu, tránh bị tồn kho, nháºp hàng má»›i ăn chênh giá lá»›n hÆ¡n, lợi nhiá»u hÆ¡n… Ä‘ây vốn dÄ© Ä‘ã là lý do không thể chấp nháºn được.
Thứ hai, cÅ©ng nhÆ° má»™t câu trả lá»i rất rõ ràng “tôi không có lợi thì không phải Ä‘óng thuế nhé”. Các doanh nghiệp đầu mối Ä‘ã mượn đại lý để gá»i lợi nhuáºn, trốn tránh trách nhiệm Ä‘óng thuế vá»›i nhà nÆ°á»›c. Vá»›i cách Ä‘iá»u hành nhÆ° váºy, ông Ngãi nói thẳng không cần sá»± tồn tại của quỹ bình ổn. Không thể bắt ngÆ°á»i dân Ä‘i bình ổn cho doanh nghiệp, Ä‘ó là Ä‘iá»u bất hợp lý.
“Xăng tăng hay giảm doanh nghiệp cùng không há» bị ảnh hưởng bởi rủi ro Ä‘ã được bán hết cho dân. Äây là cách Ä‘iá»u hành quá dở”, ông Ngãi nói.
Vị chuyên gia rất ngạc nhiên không hiểu cách thức Ä‘iá»u hành hiện nay và không hiểu nó Ä‘i theo quy luáºt nào. DÆ°á»ng nhÆ° chỉ quyá»n lợi của táºp Ä‘oàn, doanh nghiệp được đảm bảo.
Theo vị chuyên gia, theo thông lệ quốc tế, nếu đứng ngoài thị trÆ°á»ng, trÆ°á»›c sau cÅ©ng bị ngÆ°á»i dân tẩy chay và phải hứng chịu những thất bại. Äáng tiếc, việc này khó xảy ra ở Việt Nam do Ä‘iện, nÆ°á»›c, xăng dầu lâu nay vẫn là những mặt hàng Ä‘á»™c quyá»n. NgÆ°á»i dân không có sá»± lá»±a chá»n ngÆ°á»i cÅ©ng cấp khác nên buá»™c phải chấp thiệt Ä‘Æ¡n, thiệt kép. Ông Ngãi cảnh báo, nếu buông lá»ng hoặc kiểm soát không chặt, mục Ä‘ích kinh doanh xăng dầu không đạt được mà cả xã há»™i, Ä‘á»i sống, kinh tế sẽ phải chịu tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c rất lá»›n.
Nguồn tin: Baodatviet