Liban hiện đã rơi vào cuộc khủng hoảng kinh tế và năng lượng trong khoảng hai năm, hàng ngày phải vật lộn với tình trạng thiếu điện và phải dựa vào máy phát điện để cung cấp năng lượng cơ bản nhất. Đầu năm nay, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho biết cuộc khủng hoảng đang làm gia tăng nghèo đói và bất bình đẳng khi chính phủ không bảo vệ quyền được sử dụng điện của quốc gia. Nhưng một thỏa thuận dầu mỏ với Iraq, khai thác trong lĩnh vực dầu khí của chính họ, và việc mở rộng công suất năng lượng mặt trời của đất nước có khả năng giúp Liban tồn tại.
Vào năm 2021, Liban rơi vào tình trạng bất ổn kinh tế, mà Ngân hàng Thế giới đã xác định là “một trong mười, có thể là ba sự sụp đổ kinh tế nghiêm trọng nhất trên toàn thế giới kể từ những năm 1850.” Đất nước chìm trong bóng tối do thiếu nhiên liệu trầm trọng, khi Bộ năng lượng phải vật lộn để cung cấp đủ năng lượng để duy trì hoạt động thắp sáng. Chính phủ và công ty điện lực nhà nước, Electricité du Liban (EDL), đã bị quy trách nhiệm cho việc đưa ra những quyết định sai lầm về năng lượng trong nhiều thập kỷ, dẫn đến tình trạng thiếu hụt và cuối cùng là khủng hoảng năng lượng. Người dân Liban từ lâu đã phải đối mặt với tình trạng mất điện hàng ngày do nước này phụ thuộc quá nhiều vào năng lượng nhập khẩu từ nước ngoài. Liban phải trả khoảng 20% hóa đơn nhập khẩu nhiên liệu để đáp ứng hơn 90% nhu cầu năng lượng trong nước. Điều này đã khiến đất nước có mức độ mất an ninh năng lượng cao.
Vào tháng 8 năm 2022, EDL cho biết họ đang “chiến đấu cam go” để tìm ra giải pháp trước khi mất điện ở sân bay, bến cảng và dinh tổng thống của Beirut. Có những lo ngại lớn về việc mất điện đối với cơ sở hạ tầng quan trọng của Liban, chẳng hạn như bệnh viện và nhà tù. EDL nhanh chóng trở nên phụ thuộc vào dầu khí hạng B để duy trì nguồn điện trong những tháng mùa hè, do phải chọn tòa nhà nào sẽ được cấp điện. Điều này là cần thiết trong khi chính phủ đã đạt được một thỏa thuận với Iraq để có thêm nhiên liệu.
Một năm trôi qua, có một số lạc quan xung quanh tương lai của tình hình năng lượng của Liban, nhưng còn lâu mới ổn định. Vào tháng 7, Iraq đã gia hạn thỏa thuận cung cấp tới 2 triệu tấn dầu thô cho Liban trong năm tới, theo Bộ năng lượng Liban. Và các hãng tin của Iraq đưa tin rằng hai chính phủ đã ký một biên bản ghi nhớ về xuất khẩu dầu thô. Điều này diễn ra sau một thỏa thuận được ký vào tháng 5 về việc cung cấp thêm nhiên liệu từ Iraq, để hỗ trợ cuộc chiến của tổng thống Beirut nhằm duy trì sự phát triển và giải quyết cuộc khủng hoảng kinh tế. Iraq cũng dự kiến sẽ tăng khối lượng dầu nhiên liệu nặng mà nước này đưa tới Liban trong năm nay thêm 50%, lên 1,5 triệu tấn, theo một thỏa thuận năm 2021. Đổi lại, Liban sẽ cung cấp các dịch vụ như chăm sóc sức khỏe cho công dân Iraq.
Về năng lượng của Lebanon, một liên doanh do TotalEnergies đứng đầu dự kiến sẽ bắt đầu khoan dầu và khí đốt ngoài khơi bờ biển Liban vào tháng 9. Liên doanh, bao gồm công ty Eni của Ý và QatarEnergy, có một giàn khoan được chuẩn bị cho ngoài khơi phía nam Lô 9. Bộ trưởng năng lượng lâm thời L Liban Walid Fayyad tuyên bố, “Giàn khoan sẽ bắt đầu hoạt động ở Liban vào tháng 9... trước cuối năm nay chúng ta sẽ biết liệu có một phát hiện hay không. Động thái này diễn ra sau việc phân định biên giới trên biển của nước này với Israel vào tháng 10 năm ngoái.
Nếu thăm dò thành công, chính phủ hy vọng nó sẽ khuyến khích đầu tư nhiều hơn vào lĩnh vực dầu khí của đất nước. Bộ dự kiến sẽ kéo dài thời hạn nộp đơn xin thăm dò tám khu vực ngoài khơi bổ sung, với Fayyad giải thích “Tôi đã nghe từ những công ty tại mỏ dầu này rằng họ rất muốn xem kết quả của việc khoan ở Lô 9 trước khi đưa ra quyết định cho các khoản đầu tư hoặc cam kết tiếp theo ở Liban.” Trong khi đó, một thỏa thuận của Ngân hàng Thế giới để nhận điện từ Jordan và khí đốt từ Ai Cập qua Syria đã không được tiến hành, khi tổ chức này yêu cầu cải cách hơn nữa trước khi tiến hành thỏa thuận.
Người dân Liban đã phụ thuộc rất nhiều vào các máy phát điện ngốn nhiên liệu để cung cấp điện cho họ trong những giờ không có điện, khiến một hộ gia đình Liban trung bình phải chi 44% thu nhập hàng tháng cho hóa đơn máy phát điện từ ngày 20 tháng 11 21 và tháng 1 năm 2022. Tuy nhiên, một số người hiện đã quyết định đầu tư vào các tấm pin mặt trời lắp trên mái nhà. Từ năm 2020 đến năm 2022, công suất lắp đặt năng lượng mặt trời của quốc gia này đã tăng gấp 8 lần, với hơn 650 MW được lắp đặt vào năm 2022, lên tổng số 870 MW. Công suất lắp đặt dự kiến sẽ đạt khoảng 1.000 MW vào tháng 6 năm 2023. Ước tính có khoảng 50.000 hộ gia đình có các tấm pin mặt trời trên mái nhà, chiếm khoảng 4% trong tổng số 1,3 triệu hộ gia đình của Liban.
Trong khi năng lượng mặt trời tiếp tục được triển khai ở quy mô nhỏ, với hầu hết các nhà đầu tư cá nhân, tư nhân thống trị thị trường, điều này cho thấy tiềm năng thay đổi khỏi sự phụ thuộc vào máy phát điện. Và về lâu dài, chính phủ Liban phải tiếp tục thực hiện các cải cách kinh tế cần thiết để đảm bảo Ngân hàng Thế giới tài trợ cho năng lượng, cũng như duy trì mối quan hệ năng lượng với Iraq và thu hút các công ty nước ngoài khác tham gia vào lĩnh vực dầu khí ngoài khơi.
Nguồn tin: xangdau.net
