rung Quốc Ä‘ang chi hàng chục tá»· USD mua dầu dá»± trữ trong khi nhu cầu thá»±c sá»± trong nÆ°á»›c suy giảm do nền kinh tế phát triển chậm lại.

Má»™t mỏ dầu tại miền Ä‘ông bắc Trung Quốc. Ảnh: AP

Khi giá dầu giảm mạnh trong năm 2014, Trung Quốc tăng cường nhập khẩu dầu mỏ vá»›i số lượng lá»›n, bổ sung cho các cÆ¡ sở dá»± trữ dầu mỏ chiến lược của mình. Mục Ä‘ích xây dá»±ng các cÆ¡ sở này là nhằm nâng cao khả năng ứng phó của Bắc Kinh trÆ°á»›c các nguy cÆ¡ an ninh năng lượng.

Việc giá dầu thế giá»›i giảm Ä‘ã hạ thấp kinh phí của chính phủ Trung Quốc dành cho dá»± trữ . NhÆ°ng ngược lại, Ä‘á»™ng thái mua vào của nÆ°á»›c này cÅ©ng giúp nâng cao nhu cầu dầu mỏ trên thị trường thế giá»›i.

Tuy nhiên, Ä‘á»™ng thái trên cÅ©ng khiến các chính phủ nÆ°á»›c ngoài và thị trường thế giá»›i ngày càng trở nên khó khăn trong việc Ä‘ánh giá nhu cầu thá»±c sá»± của Trung Quốc, đặc biệt trong bối cảnh tầm ảnh hưởng của quốc gia này trong lÄ©nh vá»±c dầu mỏ không ngừng được nâng cao.

Theo má»™t số chuyên gia, lượng nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc có thể Ä‘ã vượt Mỹ, kết hợp vá»›i tâm lý lo lắng của giá»›i đầu tÆ° về tiềm năng thị trường, khiến việc Ä‘ánh giá chính xác nhu câu thá»±c chất của Trung Quốc trở nên rất cấp thiết.

"Trung Quốc xây dá»±ng rất nhiều kho dá»± trữ dầu, đều Ä‘ang đợi để được cấp đầy. NhÆ°ng, chúng ta không biết được nÆ°á»›c này khi nào má»›i mua đủ lượng dầu thô tÆ°Æ¡ng ứng", Wall Street Journal dẫn lời chuyên gia kinh tế Thomas Pugh thuá»™c hãng nghiên cứu Capital Economics cho biết.

CÆ¡ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) yêu cầu các nÆ°á»›c thành viên phải đảm bảo lượng dầu mỏ dá»± trữ đủ dùng cho 90 ngày, trong trường hợp nguồn cung bị cắt. Các thành viên của IEA Ä‘a số đều là các quốc gia phát triển. Trung Quốc không phải là thành viên của tổ chức, nhÆ°ng vẫn lên kế hoạch xây dá»±ng cÆ¡ chế dá»± trữ năng lượng trên.

Bắc Kinh má»™t mặt không ngừng nhập khẩu dầu thô, mặt khác tìm cách kiềm chế giá để việc nhập khẩu này không khiến đẩy giá lên cao trên thị trường thế giá»›i. Theo tiết lá»™ của các giao dịch viên tại thị trường hàng hóa Singapore, trong má»™t giao dịch hồi tháng 10/2014, má»™t công ty con thuá»™c Tập Ä‘oàn Dầu khí Trung Quốc Ä‘ã mua vào ká»· lục 23,5 triệu thùng dầu. "TrÆ°á»›c Ä‘ây, công ty này chÆ°a từng có vụ mua vào lá»›n nhÆ° vậy bao giờ", má»™t giao dịch viên giấu tên cho hay.

Giá dầu thế giá»›i giảm mạnh từ giữa năm 2014 giúp Trung Quốc tiết kiệm hàng chục tá»· USD khi nhập khẩu dầu dá»± trữ. Đồ họa: NYT

Trong hÆ¡n 10 năm qua, cùng vá»›i việc sản lượng dầu mỏ trong nÆ°á»›c của Trung Quốc ngừng tăng trưởng, nhu cầu nhập khẩu của nÆ°á»›c này gia tăng mạnh mẽ. Hồi tháng má»™t, chính quyền tỉnh Hắc Long Giang, miền Ä‘ông bắc Trung Quốc, tuyên bố mỏ dầu Đại Khánh sẽ giảm sản lượng 11 triệu thùng trong năm 2015, do chi phí khai thác và sản xuất cao hÆ¡n nhiều so vá»›i giá dầu nhập khẩu. Lượng dầu do Đại Khánh sản xuất chiếm má»™t phần tÆ° tổng sản lượng dầu mỏ toàn Trung Quốc.

DÆ°á»›i sá»± hậu thuẫn của Bắc Kinh, hàng loạt các dá»± án má»›i trên toàn cầu ra đời vá»›i tốc Ä‘á»™ chóng mặt. Các công ty dầu khí lá»›n của nhà nÆ°á»›c Ä‘ua nhau nhắm vào nguồn cung ứng nÆ°á»›c ngoài, thông qua việc xây dá»±ng mối quan hệ mật thiết vá»›i chính phủ các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu, cÅ©ng nhÆ° xây dá»±ng mạng lÆ°á»›i ống dẫn tại khu vá»±c Trung Á.

Đối vá»›i các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu, việc thị trường Mỹ giảm thiểu nhu cầu nhập khẩu do sá»­ dụng dầu Ä‘á phiến, khiến Trung Quốc trở thành má»™t khách hàng quan trọng hÆ¡n bao giờ hết. Theo số liệu của Cục Thông tin Năng lÆ°Æ¡ng Mỹ (EIA), mức tiêu thụ dầu mỏ của Mỹ có xu hÆ°á»›ng giảm từ năm 2000 đến nay, trong khi sản lượng dầu toàn cầu tăng trưởng 15%.

Trong 10 năm từ 2003 đến 2012, nhu cầu dầu thô thường nhật của Trung Quốc tăng 500 nghìn thùng má»—i năm. NhÆ°ng, cùng vá»›i việc tốc Ä‘á»™ tăng trưởng kinh tế Ä‘ang có xu hÆ°á»›ng chững lại, nhu cầu năng lượng của nÆ°á»›c này cÅ©ng giảm theo. Theo dá»± Ä‘oán của IEA, cho đến năm 2020, nhu cầu dầu thô thường nhật của Trung Quốc sẽ giảm má»™t ná»­a.

Tuy nhiên, chiến lược dá»± trữ dầu mỏ trong bối cảnh giá dầu thế giá»›i giảm mạnh vẫn khiến lượng dầu thô nhập khẩu của nÆ°á»›c này tăng trưởng lên đến 9,5% trong năm 2014.

Mục tiêu của kế hoạch dá»± trữ dầu mỏ chiến lược mà Bắc Kinh khởi Ä‘á»™ng cách Ä‘ây 10 năm, là đến năm 2020, toàn quốc có hÆ¡n 10 cÆ¡ sở dá»± trữ chiến lược, nhằm đảm bảo tiêu chuẩn 90 ngày sá»­ dụng nhÆ° của IEA. Theo Ä‘ó, kế hoạch này được chia là ba giai Ä‘oan.

Tháng 11/2014, Cục Thống kê Trung Quốc công bố số liệu cho thấy, các căn cứ xây dá»±ng trong giai Ä‘oạn má»™t có lượng dá»± trữ tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i tổng tiêu thụ dầu mỏ toàn quốc trong 9 ngày.

Tuy nhiên, theo chuyên gia phân tích Simon Powell, sau đợt mua vào vá»›i số lượng lá»›n vừa qua, lượng dầu dá»± trữ chiến lược của Trung Quốc có thể đạt mức 40 ngày. Ngoài ra, thời Ä‘iểm mua thuận lợi cÅ©ng khiến Bắc Kinh tiết kiệm được hàng chục tá»· USD.

Giá»›i phân tích nhận định các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu có thể sẽ phải triển khai cạnh tranh nhằm giành được thị phần tại Trung Quốc, do nhu cầu Ä‘ang có xu hÆ°á»›ng suy giảm.

"Nhu cầu không còn có tốc Ä‘á»™ tăng trưởng nhÆ° trÆ°á»›c nữa, vì vậy tốc Ä‘á»™ tăng trưởng nhập khẩu dầu thô sẽ không cao nhÆ° xÆ°a", chuyên gia phân tích Sushant Gupta thuá»™c công ty tÆ° vấn năng lượng Wood Mackenzie cho biết. "Các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ sẽ phải ná»— lá»±c tranh giành thị phần, đặc biệt là trên vấn đề giá cả".

Trong năm 2014, số lượng dầu thô mà Arab Saudi xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc giảm hÆ¡n 8%, do Bắc Kinh quyết định nhập khẩu nhiều hÆ¡n từ Nga. "Để ứng phó, Arab Saudi buá»™c phải giảm giá cho các khách hàng châu Á", chuyên gia Gupta cho biết.

Nguồn tin: Vnexpress