Sau khi báo CAND Ä‘Æ°a tin về tình trạng DN lợi dụng chính sách tạm nhập tái xuất xăng dầu, ngày 31/8, chúng tôi Ä‘ã trao đổi vấn đề này vá»›i lãnh đạo Bá»™ Tài chính trong buổi làm việc vá»›i má»™t số cÆ¡ quan báo chí. Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn cÅ©ng thừa nhận có má»™t lá»— hổng lá»›n trong chính sách mà nhiều DN Ä‘ã lợi dụng trong má»™t thời gian dài. Do Ä‘ó, để minh bạch, Bá»™ Tài chính cho biết sẽ công bố toàn bá»™ thông tin liên quan đến các lô hàng nhập của DN, các món lợi từ chênh lệch thuế và truy thu nếu có sai phạm. Lần đầu tiên, má»™t trong những ngóc ngách kinh doanh của DN sẽ được hé mở.

“Công khai hết các ngóc ngách” việc lách thuế vào ngày 5/9

“Đây là má»™t tồn tại. Không có má»™t quốc gia nào, quy định nào lỏng đến mức Ä‘á»™ không quy định rõ hàng tạm nhập - tái xuất (TN – TX), dẫn đến DN khai là TN - TX nhÆ°ng mà thời cÆ¡ thuận lợi thì chuyển sang tiêu thụ trong nÆ°á»›c. Đây là má»™t khe hở cá»±c kỳ lá»›n của cÆ¡ chế chính sách” – Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn bình luận. Đặc biệt năm nay, các DN Ä‘ã có nhiều “thời cÆ¡” thuận lợi khi trong vòng 3 tháng (từ 10/5 đến nay), Bá»™ Tài chính Ä‘ã 5 lần Ä‘iều chỉnh tăng thuế nhập khẩu xăng dầu. Má»—i lần nhÆ° vậy, DN chuyển hàng TN-TX sang tiêu thụ ná»™i địa đều được hưởng trọn 3, 4% chênh lệch thuế.

Nhiều “bí ẩn” trên thị trường xăng dầu sẽ được hé mở vào ngày 5/9.

Lần này, Bá»™ Tài chính sẽ ra má»™t chiến dịch “Ä‘anh thép” vá»›i các DN đầu mối xăng dầu, công khai toàn bá»™ số lô hàng nhập, nÆ¡i nhập, thời Ä‘iểm, số hàng Ä‘ã tái xuất và số chuyển sang tiêu thụ ná»™i địa. Vá»›i các thông tin này, sẽ rất dá»… dàng để tính ra từ đầu năm tá»›i nay các DN đầu mối Ä‘ã được hưởng lợi bao nhiêu từ việc lợi dụng chính sách, con số lá»— thá»±c của họ là bao nhiêu?

Qua trao đổi riêng vá»›i CAND, ông Nguyá»…n Văn Cẩn - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cho biết: “Hiện nay theo chỉ đạo của lãnh đạo Bá»™ Tài chính, chúng tôi Ä‘ã báo cáo Thủ tÆ°á»›ng và chủ Ä‘á»™ng áp dụng những biện pháp “bịt” lá»— hổng trong trÆ°á»›c mắt. TrÆ°á»›c hết là không cho gia hạn; thứ 2 là tăng cường công tác kiểm tra kiểm soát, theo dõi các chuyến tàu và các tờ khai tái xuất là tiến hành kiểm tra, thanh tra toàn bá»™ các lô hàng của các DN được phép TN - TX để xem bao nhiêu lần “ông” tiêu thụ ná»™i địa, chênh lệch thuế là thế nào. Chúng tôi sẽ áp dụng kiên quyết để truy thu đối vá»›i những lô hàng quá hạn, nếu quá 120 ngày sẽ yêu cầu ná»™p thuế luôn. Vá»›i số Ä‘ã chuyển sang tiêu thụ ná»™i địa trÆ°á»›c kia cÅ©ng phải tính từng lô má»™t xem chuyển có Ä‘úng quy định không, nếu sai sẽ truy thu thuế”.

Lãnh đạo Bá»™ Tài chính khẳng định ngày 5/9 sẽ công bố toàn bá»™ những thông tin liên quan của cả 14 DN xăng dầu đầu mối để làm rõ vấn đề.

“Tá»­ huyệt” là không phân biệt được xăng dầu tiêu thụ ná»™i địa và xăng dầu tạm nhập – tái xuất

Không chỉ là chuyện DN lợi dụng chênh lệch thuế mà nghiêm trọng hÆ¡n là việc tạo ra kẽ hở cho buôn lậu, Ä‘iển hình là vụ việc lá»±c lượng Hải quan bắt được má»™t tàu buôn lậu 2.000 tấn xăng dầu tại vùng biển giáp ranh giữa hai tỉnh Nam Định và Thanh Hóa Ä‘êm 28/7 vừa qua. Tàu Giang Châu (quốc tịch Trung Quốc) bị bắt quả tang khi Ä‘ang bÆ¡m xăng dầu sang 3 tàu Hoàng SÆ¡n 09, Hoàng SÆ¡n 02 và Minh Châu 08 (cùng thuá»™c Công ty TNHH Hoàng SÆ¡n, có trụ sở tại Thanh Hóa).

Lợi dụng kẽ hở, tàu này Ä‘ã mua xăng dầu của Công ty Xăng dầu Hàng Không theo hình thức TN – TX nhÆ°ng không chở sang Trung Quốc mà Ä‘i đến Thanh Hóa để bán cho các đầu nậu trong nÆ°á»›c thu lời. Được biết đường dây này hoạt Ä‘á»™ng Ä‘ã khá lâu, theo phÆ°Æ¡ng thức DN nÆ°á»›c ngoài câu kết vá»›i DN Việt Nam trốn thuế, trục lợi lá»›n, vá»›i tần suất giao dịch từ 4 đến 7 chuyến hàng/tháng. Hiện nay cÆ¡ quan Công an Ä‘ã khởi tố bị can, bắt tạm giam 12 đối tượng và tiếp tục mở rá»™ng Ä‘iều tra vụ án.

Đây là vụ việc đầu tiên lá»±c lượng chức năng bắt được quả tang vi phạm, Ä‘Æ°a những nghi ngờ về việc buôn lậu ra vùng sáng.

“Xăng dầu tạm nhập vào Việt Nam rồi xuất sang Trung Quốc là rất vô lý. Nếu là xuất sang Lào và má»™t số vùng của Campuchia thì còn hiểu được, vì họ không có cảng biển, không có nhà máy lọc dầu. NhÆ°ng Trung Quốc thì hạ tầng của họ tốt hÆ¡n chúng ta nhiều, đường Ä‘i thuận lợi hÆ¡n, cá»› gì mà phải nhập qua Việt Nam rồi má»›i sang Trung Quốc cho đường dài?” – Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn đặt câu hỏi. Vụ buôn lậu xăng dầu trên nếu lá»±c lượng Hải quan không bắt được quả tang, có thể các Bá»™ ngành vẫn còn chÆ°a ý thức được mức Ä‘á»™ nghiêm trọng của vấn đề.

Phân tích nguyên nhân, ông Nguyá»…n Văn Cẩn - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan nhận định: Kẽ hở của chính sách, kể cả trong Nghị định của Chính phủ, Thông tÆ° của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, Thông tÆ° của Bá»™ Tài chính và Quy trình của Hải quan là không coi xăng dầu là mặt hàng đặc thù khi cho TN-TX. “Xăng dầu khác vá»›i ôtô, xe máy, linh kiện, vi mạch... có số container, số khung, số máy, số hàng, số kho. Riêng xăng dầu không thể phân biệt được Ä‘âu là lô xăng tạm nhập, Ä‘âu là lô xăng tiêu thụ trong nÆ°á»›c, trong khi Ä‘ó quy định hiện nay cho phép để chung những loại hàng này.

Tại sao trong các chuyên án liên quan đến buôn lậu xăng dầu luôn yêu cầu phải bắt được quả tang lúc Ä‘ang bÆ¡m từ tàu không được tiêu thụ ná»™i địa sang tàu khác thì má»›i xá»­ lý được. Nếu không, họ bảo Ä‘ây là xăng dầu tiêu thụ ná»™i địa mang Ä‘i bán cho ông A, ông B. Các đối tượng dùng thủ Ä‘oạn lập hóa Ä‘Æ¡n khống đối phó vá»›i các lá»±c lượng kể cả trên biển, trên sông, đường bá»™, cá»±c kỳ khó phát hiện ra”.