- Trong ná»— lá»±c chuyển hÆ°á»›ng nền kinh tế nhằm thoát khỏi sá»± phụ thuá»™c vào dầu mỏ, Arập Xêút vừa tiến hành má»™t cuá»™c cải tổ ná»™i các mạnh tay, thay thế những vị trí chủ chốt, trong Ä‘ó có Bá»™ trưởng Dầu mỏ.

Dầu mỏ từng biến Arập Xêút thành thiên đường ở Vùng Vịnh

Trong lần cải tổ này, Quốc vÆ°Æ¡ng Salman Ä‘ã chỉ định má»™t số bá»™ trưởng má»›i, đồng thời tái cÆ¡ cấu các bá»™ phụ trách những lÄ©nh vá»±c mà chính phủ Ä‘ã cam kết thay đổi. Đáng chú ý trong đợt cải tổ lần này là việc thành lập Bá»™ Năng lượng, Công nghiệp và Tài nguyên thiên nhiên dÆ°á»›i sá»± Ä‘iều hành của Bá»™ trưởng Khaled al-Falih, người trÆ°á»›c Ä‘ó giữ chức Bá»™ trưởng Y tế. Ông Falih sẽ thay thế ông Ali al-Nalitsi Ä‘ã bị cách chức sau khi nắm vị trí Bá»™ trưởng Ä‘iều hành chính sách dầu mỏ của Arập Xêút từ năm 1995.

Arập Xêút sở hữu 260,1 tá»· thùng dầu, chiếm tá»›i 24% tổng lượng dá»± trữ dầu mỏ Ä‘ã được phát hiện của thế giá»›i. Đây là nÆ°á»›c xuất khẩu dầu lá»›n nhất thế giá»›i và Ä‘óng vai trò quyết định trong Tổ chức các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ (OPEC). Không những thế, trái ngược vá»›i hầu hết các nÆ°á»›c sản xuất dầu khác, nguồn dầu dá»± trữ của Arập Xêút liên tục tăng thêm khi các giếng dầu má»›i không ngừng được phát hiện.

Chính vì thế mà biết bao nhiêu giấc mÆ¡ của Arập Xêút Ä‘ã thành hiện thá»±c nhờ vào sức mạnh của dầu mỏ. Hiện nay, khai thác, sản xuất dầu mỏ chiếm vai trò đặc biệt quan trọng đối vá»›i nền kinh tế của Arập Xêút. Ngành này Ä‘óng góp tá»›i 75% thu ngân sách, 45% GDP, 90% thu nhập từ xuất khẩu, giúp Arập Xêút trở thành nền kinh tế lá»›n thứ 19 thế giá»›i.

Tuy nhiên, mọi thứ Ä‘ã thay đổi trong 2 năm qua, khi giá dầu thô trên thế giá»›i giảm mạnh từ hÆ¡n 100 USD/thùng vào đầu năm 2014 xuống khoảng 40 USD/thùng trong tháng trÆ°á»›c. Thu nhập bình quân đầu người của Arập Xêút vì thế mà tụt giảm thê thảm. Từ chủ nợ, Arập Xêút Ä‘ang phải lên kế hoạch vay 10 tá»· USD của các ngân hàng nÆ°á»›c ngoài gồm Mỹ, châu Âu, Nhật Bản và Trung Quốc, nhằm giúp bù đắp phần thiếu hụt vốn nhà nÆ°á»›c do thu nhập giảm vì giá dầu lao dốc. Đây sẽ là khoản nợ quốc gia đầu tiên của Arập Xêút trong vòng 15 năm qua.

Arập Xêút cÅ©ng phải áp dụng biện pháp chÆ°a từng có tiền lệ là tăng giá bán lẻ nhiên liệu thêm 80% trong tháng 12-2015, cắt trợ cấp dành cho ngành Ä‘iện lá»±c, nÆ°á»›c cÅ©ng nhÆ° các dịch vụ khác. Bên cạnh Ä‘ó, nÆ°á»›c này còn hoãn triển khai má»™t số dá»± án lá»›n, cân nhắc kế hoạch tÆ° nhân hóa và tăng thuế. Arập Xêút cÅ©ng sẽ ná»›i lỏng quy định, cho phép các nhà đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài có tài sản quản lý trị giá ít nhất 3,75 tá»· riyal (tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 1 tá»· USD) có thể đầu tÆ° vào thị trường chứng khoán nÆ°á»›c này nhằm Ä‘a dạng hóa nền kinh tế.

Trong tÆ°Æ¡ng lai, lối thoát mà Arập Xêút Ä‘Æ°a ra là kế hoạch “Tầm nhìn Kinh tế 2030”, giấc mÆ¡ cho giai Ä‘oạn hậu ká»· nguyên dầu mỏ vá»›i trọng tâm tập trung vào các cải cách kinh doanh và đầu tÆ°. Má»™t phần của kế hoạch này là việc tÆ° nhân hóa các khối tài sản trị giá khoảng 400 tá»· USD vá»›i mục Ä‘ích thu hút sá»± tham gia của các công ty nhằm thúc đẩy nền kinh tế và tạo thêm hàng triệu việc làm. Tầm nhìn Kinh tế 2030 cÅ©ng sẽ giúp tiết kiệm 300 tá»· USD trong 4 năm sau Ä‘ó và doanh thu từ các hoạt Ä‘á»™ng phi dầu mỏ dá»± kiến sẽ tăng gấp 6 lần từ 43,5 tá»· USD lên 267 tá»· USD.

Arập Xêút cÅ©ng đề ra mục tiêu tăng Ä‘óng góp của lÄ©nh vá»±c tÆ° nhân vào Tổng sản phẩm quốc ná»™i (GDP), từ 40% lên 60% vào năm 2030. Tá»· lệ phụ nữ tham gia vào lá»±c lượng lao Ä‘á»™ng sẽ tăng từ 22% lên 30% và giảm tá»· lệ thất nghiệp từ 11,6% xuống 7%. Đây là kế hoạch đầy tham vọng, không chỉ giúp Arập Xêút thoát khỏi khó khăn do giá dầu mỏ sút giảm, mà còn biến nÆ°á»›c này thành nền kinh tế thứ 15 trên thế giá»›i, tăng 4 bậc so vá»›i hiện nay. NhÆ°ng liệu những giấc mÆ¡ này có thành hiện thá»±c khi sức mạnh dầu mỏ không còn?

Nguồn tin: anninhthudo