Tuần trước, thị trường dầu mỏ và hàng hóa đã ghi nhận tuần tăng lớn nhất trong nhiều năm do đóng cửa các cảng của Ukraine, các lệnh trừng phạt đối với Nga và gián đoạn sản xuất dầu ở Libya đã khiến những người mua năng lượng, cây trồng và kim loại giành nhau nguồn cung thay thế. Giá dầu thô đã tăng vọt trở lại trong tuần này do lo ngại Hoa Kỳ và các đồng minh đang cân nhắc một cách nghiêm túc về lệnh cấm đối với dầu và khí đốt của Nga.
Và đến thứ Ba, Tổng thống Biden đã áp đặt lệnh cấm ngay lập tức đối với nhập khẩu năng lượng của Nga trong khi Vương quốc Anh tuyên bố sẽ loại bỏ dần việc nhập khẩu vào cuối năm 2022.
Trong bài phát biểu hôm thứ Ba, Tổng thống Biden đã công bố các biện pháp nhằm loại bỏ nhập khẩu dầu của Nga vào Mỹ, đồng thời đề cập trực tiếp đến ngành dầu khí Hoa Kỳ trong khi ám chỉ đến các cuộc thảo luận chi tiết hơn với các nhà sản xuất.
"Đối với các hãng dầu khí và công ty tài chính ủng hộ họ, chúng tôi hiểu chiến tranh đang khiến giá cả tăng lên, nhưng không có lý do gì để tăng giá quá mức ... không phải lúc để trục lợi hay chém giá. Chính sách hạn chế sản xuất của tôi là không đúng... các công ty đang đưa ra quyết định không khoan", tổng thống nói trong bài phát biểu của mình.
Năm 2021, Mỹ nhập khẩu trung bình 209.000 thùng dầu thô và 500.000 thùng các sản phẩm dầu mỏ khác mỗi ngày từ Nga, theo hiệp hội thương mại các nhà sản xuất nhiên liệu và hóa dầu Mỹ. Con số này đại diện cho 3% lượng dầu thô nhập khẩu của Hoa Kỳ và 1% tổng lượng dầu thô do các nhà máy lọc dầu của Hoa Kỳ xử lý. Đối với Nga, con số này chiếm 3% tổng kim ngạch xuất khẩu của nước này.
Mặc dù tuyên bố của Biden ám chỉ đến việc cần tới sản lượng nhiều hơn, nhưng nó không chỉ ra một nỗ lực phối hợp từ Nhà Trắng.
Vào thời điểm phần lớn các công ty Mỹ đang ưu tiên cho việc chi trả cổ tức cho cổ đông, thì một số như Exxon Mobil Corp. đang có kế hoạch tăng trưởng sản xuất một cách đáng kể. Exxon cho biết họ có kế hoạch tăng sản lượng ở Permian lên tới 25% vào năm 2022. Trong khi đó, Devon Energy (NYSE: DVN) và Pioneer Natural Resources (NYSE: PXD) cho biết sẵn sàng tăng sản lượng, khi Giám đốc điều hành của Pioneer Scott Sheffield gần đây cho biết ngành công nghiệp này có thể tăng sản lượng xấp xỉ 1 triệu thùng/ngày mỗi năm trong ba năm. Sheffield tiếp tục cho biết công ty của ông sẽ tham gia vào một nỗ lực phối hợp để đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng sản xuất của Hoa Kỳ. Và giờ đây, một bộ phận các nhà phân tích đang cảnh báo kỳ vọng giá dầu còn cao hơn nữa.
Thay thế dầu thô của Nga
Quả thật, các nhà phân tích năng lượng đã cảnh báo giá có thể lên tới 160 USD hoặc thậm chí 200 USD/thùng nếu người mua tiếp tục né tránh dầu thô của Nga, dẫn đến giá xăng của Mỹ tăng lên hơn 5 USD/gallon.
Nhưng liệu điều đó có khả thi không? Châu Âu liệu có thể hoàn toàn tránh xa dầu và khí đốt của Nga?
Theo các nhà phân tích hàng hóa tại Standard Chartered, việc thay thế dòng chảy dầu của Nga vào châu Âu là điều có thể làm được, nhưng sẽ phải trả một cái giá rất lớn. Mặc dù xuất khẩu năng lượng của Nga - cho đến nay - đã được miễn trừ khỏi các lệnh trừng phạt toàn cầu, nhưng giá dầu và cổ phiếu năng lượng đã tăng vọt sau khi các nhà máy lọc dầu quốc tế áp dụng lệnh cấm vận tự áp đặt, khi nhiều người miễn cưỡng mua dầu của Nga và các ngân hàng từ chối tài trợ cho các lô hàng nguyên liệu của Nga. Các công ty lọc dầu và ngân hàng không sẵn sàng làm ăn với Nga do nguy cơ phải chịu những hạn chế phức tạp trong các khu vực pháp lý khác nhau. Giới kinh doanh cũng lo ngại rằng các biện pháp nhắm trực tiếp vào xuất khẩu dầu có thể sớm được đưa ra khi giao tranh ở Ukraine leo thang.
StanChart ước tính rằng theo giá hiện tại, kim ngạch xuất khẩu dầu của Nga sang các nước EU đạt 550 triệu USD mỗi ngày, tương đương 200 tỷ USD hàng năm. Việc thay thế toàn bộ lượng dầu xuất khẩu của Nga sang EU là có thể thực hiện được, nhưng có thể sẽ kéo theo một giai đoạn khó khăn nghiêm trọng, kèm theo đó là giá cao. Dầu thô và các sản phẩm dầu của Nga đến EU là khoảng 4,5 triệu thùng/ngày, làm giảm dòng chảy sang Mỹ và Anh. Một số có khả năng sẽ di chuyển sang châu Á, với chiết khấu cao. Tuy nhiên, StanChart nói rằng quá trình này sẽ vẫn để lại khoảng trống 3 triệu thùng/ngày trên toàn cầu.
Việc lấp đầy khoảng trống do xuất khẩu ròng của Nga sụt giảm mà không phụ thuộc nhiều vào nhu cầu giảm do giá cao hơn đòi hỏi phải có sự kết hợp của các dòng chảy mới. Sự gia tăng sản lượng mạnh mẽ từ các nước OPEC có công suất dự phòng có thể đóng vai trò quan trọng, điều này sẽ đòi hỏi sự kết thúc có hiệu lực của thỏa thuận OPEC+.
Một thỏa thuận trong các cuộc đàm phán ở Vienna, trong hơn sáu tháng, có thể cho phép thêm 1,3 triệu thùng dầu Iran ra thị trường mỗi ngày. Vòng đệm tiềm năng lớn nhất trong ngắn hạn đến từ nguồn cung lớn nhưng tạm thời từ các kho dự trữ chiến lược trong khi các nguồn cung khác tăng mạnh; riêng kho Dự trữ Dầu mỏ Chiến lược Hoa Kỳ (SPR) có mức rút ra tối đa theo lý thuyết là 4,4 triệu thùng/ngày.
Nói cách khác, tuy là có thể thay thế dòng chảy của Nga sang châu Âu, nhưng sẽ gặp rất nhiều trục trặc. Có những cân nhắc về thời gian, tính bền vững và vị trí cũng như sự khác biệt giữa dòng chảy dầu thô và sản phẩm. Việc thay thế không phải là không có chi phí đáng kể, và nhiệm vụ với các chính trị gia là cân nhắc những điều này với chi phí đa diện của việc tiếp tục mua dầu của Nga.
Quyết định giảm nhập khẩu từ Nga ở một mức độ nào đó đã nằm ngoài tầm kiểm soát của chính phủ, với StanChart ước tính rằng ít nhất một nửa xuất khẩu của Nga sang châu Âu sẽ bị dừng lại do sự miễn cưỡng của người mua trong ngắn hạn và vào cuối năm, dòng chảy từ Nga có thể giảm xuống mức nhỏ giọt.
Trong phân tích cuối cùng, OPEC+ sẽ phải đảo ngược chiến lược sản xuất hiện tại nếu thế giới muốn tránh một cuộc khủng hoảng năng lượng toàn diện. OPEC từ trước đến nay luôn tự hào về cam kết ổn định thị trường. Tuy nhiên, diễn biến giá dầu trong tuần qua dường như minh họa điều gì sẽ xảy ra khi các nhà giao dịch cho rằng OPEC đã từ bỏ vai trò ổn định thị trường của mình, với lý do việc tuân thủ thỏa thuận OPEC+ sẽ khiến công suất dự phòng không thể tiếp cận thị trường ngay cả trong hoàn cảnh khắc nghiệt hiện nay.
Nguồn tin: xangdau.net
