- Đó là quan Ä‘iểm của chuyên gia kinh tế, TS Nguyá»…n Minh Phong. Ông Nguyá»…n Minh Phong cÅ©ng cho rằng, phÆ°Æ¡ng án tính thuế bình quân gia quyền được coi là má»™t giải pháp không tồi trong bối cảnh hiện tại.

Giá xăng Ron 92 tăng lên mức trên 14.400 đồng/lít từ ngày 21-3

- PV: Theo kế hoạch, giá xăng dầu sẽ có phÆ°Æ¡ng án Ä‘iều hành vào ngày 19-3. Tuy nhiên, đến tận cuối giờ chiều 21-3, Liên Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng - Tài chính má»›i công bố quyết định về giá bán má»›i cho mặt hàng xăng dầu. Ông Ä‘ánh giá ra sao về việc này?

- TS Nguyá»…n Minh Phong: Thá»±c tế thì giá xăng dầu thế giá»›i trong hÆ¡n ná»­a tháng qua Ä‘ã tăng, thậm chí đến gần 20%. Tuy nhiên, vì má»™t số lý do, việc Ä‘iều hành giá xăng dầu được tạm hoãn. Đương nhiên là người dân phấn khởi vì vẫn được hưởng giá xăng thấp và nền kinh tế được lợi vì giá xăng không tăng.

- Quan Ä‘iểm của ông về phÆ°Æ¡ng pháp tính thuế bình quân gia quyền trong giá cÆ¡ sở mặt hàng xăng dầu?

- Cách tính cÅ© khá phức tạp, ví dụ 10% xăng dầu nhập khẩu tính theo thuế suất 0%, 70% tính theo thuế suất 20%... sẽ rối rắm và phải kiểm tra nguồn nhập xem áp thuế Ä‘úng không. Sắp tá»›i vá»›i phÆ°Æ¡ng án tính thuế bình quân gia quyền, cách tính sẽ đỡ phức tạp hÆ¡n, tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° áp thuế khoán thu. 

Tức là anh muốn nhập ở thị trường nào thì nhập, tôi cứ thu thuế 5%. Cách tính cÅ© cÅ©ng có thể dẫn tá»›i gian lận, đảo lá»™n cÆ¡ cấu nguồn nhập khẩu. PhÆ°Æ¡ng án má»›i vừa không Ä‘i ngược lại cam kết há»™i nhập, vừa hạn chế được gian lận. Trong bối cảnh hiện tại thì Ä‘ây là má»™t ý tưởng không tồi. 

- Vậy người tiêu dùng hưởng lợi nhÆ° thế nào từ cách tính này, thÆ°a ông?

- Chính sách nào cÅ©ng có 2 mặt. Người tiêu dùng trong trường hợp nào cÅ©ng không thể được miá»…n thuế hoàn toàn, nhÆ°ng cÅ©ng hy vọng sẽ không phải Ä‘óng thuế “oan” nhÆ° vừa rồi. Chính sách Ä‘Æ°a ra có tác Ä‘á»™ng nhÆ° thế nào sẽ phải được Ä‘ánh giá và Ä‘iều chỉnh cho phù hợp.

- Vá»›i hÆ¡n 3.500 tá»· đồng thu thuế không Ä‘úng, theo ông nên xá»­ lý nhÆ° thế nào?

- Theo tôi Nhà nÆ°á»›c có thể thu lại má»™t phần và xin lá»—i người dân. Đối vá»›i người dân, khoản tiền thuế chênh lệch này có 2 cách để giải quyết. Má»™t là Ä‘Æ°a vào quỹ môi trường nhÆ° má»™t khoản quỹ bảo vệ môi trường thông qua tiêu dùng xăng dầu. 

Tuy nhiên, việc sá»­ dụng quỹ này cÅ©ng còn nhiều vấn đề. Hai là nên Ä‘Æ°a trá»±c tiếp số tiền trên vào quỹ bình ổn giá xăng dầu khi quỹ này còn được duy trì. Má»—i Ä‘Æ¡n vị căn cứ vào cÆ¡ cấu thu và cÆ¡ cấu nhập để trả lại. Sau Ä‘ó thì vẫn theo cÆ¡ chế quản lý hiện nay là gá»­i tiết kiệm, được sá»­ dụng khi cho phép. Cách này theo tôi là hợp lý hÆ¡n chứ chÆ°a phải cách tốt nhất.