- Trước thông tin: số tiá»n chênh lệch rÆ¡i vào túi các doanh nghiệp đầu mối do chênh lệch thuế xăng dầu lên đến 3.500 tá»· đồng, tại cuá»™c há»p Chính phá»§ thưá»ng kỳ tháng 3, Bá»™ Tài chính trần tình thá»±c chất số tiá»n chênh chỉ là 254 tá»· đồng. Những con số trên dù Ä‘ang tiếp tục được làm rõ nhưng có má»™t Ä‘iá»u chắc chắn rằng: ngưá»i tiêu dùng Ä‘ã chịu thiệt thòi lá»›n. Nó đồng thá»i cho thấy cách làm việc tắc trách cá»§a các cÆ¡ quan quản lý nhà nước - má»™t cách làm việc nguy hiểm khi mà ná»n kinh tế Ä‘ang ngày má»™t há»™i nháºp sâu vá»›i ná»n kinh tế thế giá»›i.
Tính thuế không vì ngưá»i tiêu dùng
Kể từ tháng 1/2016, xăng dầu nháºp khẩu vào Việt Nam trở thành má»™t trong những mặt hàng được hưởng thuế suất ưu Ä‘ãi trong khuôn khổ các FTA Ä‘ã ký kết vá»›i ASEAN và Hàn Quốc. Theo Ä‘ó, thuế nháºp khẩu xăng thấp nhất là 10%, và mức thấp nhất vá»›i dầu là 0%. Nếu tính Ä‘úng theo biểu thuế này, ngưá»i tiêu dùng chắc chắn có lợi khi mà giá xăng dầu bán lẻ sẽ được kéo giảm, thấp hÆ¡n ít nhất khoảng 700 đồng so vá»›i giá bán hiện tại. Tuy nhiên, lợi thế khi há»™i nháºp không được các cÆ¡ quan quản lý nhà nước táºn dụng để mang lại lợi ích cho ngưá»i dân. Bằng chứng là cách tính thuế cÅ© theo Nghị định 83 vẫn được áp dụng vá»›i mức tính thuế nháºp khẩu giá xăng lên đến 20%.
Ngưá»i dân Ä‘ang chịu thiệt vì chênh lệch giá xăng dầu.
Thá»±c tế, các doanh nghiệp xăng dầu Ä‘ã sá»›m nháºn ra vấn đỠchênh thuế này khi cÆ¡ cấu nguồn nháºp khẩu chuyển dịch nhanh chóng từ các nước khác sang ASEAN và Hàn Quốc trong năm 2014, 2015 và 2016. Nếu năm 2014, Việt Nam chỉ nháºp chưa đến 50% từ nguồn ASEAN thì con số Ä‘ã tăng nhanh tá»›i 73% trong 2 tháng đầu năm 2016. Tháºm chí, nếu tính tổng nguồn nháºp cá»§a ASEAN và Hàn Quốc trong tháng 1/2016, con số sẽ chiếm tá»›i hÆ¡n 90%. Như váºy, nếu lấy thá»i Ä‘iểm tháng 1/2016 thì có tá»›i 90% lượng xăng dầu trên thị trưá»ng được các doanh nghiệp nháºp khẩu theo thuế ưu Ä‘ãi thấp rồi khi bán ra thị trưá»ng lại tính mức thuế cao vào giá bán để ngưá»i tiêu dùng gánh. Thế nên má»›i sinh ra khoản chênh lá»›n đổ vào túi doanh nghiệp.
Trước bức xúc cá»§a dư luáºn vá» chênh lệch thuế giữa đầu ra vá»›i đầu vào khiến doanh nghiệp xăng dầu hưởng lợi còn ngưá»i mua xăng chịu thiệt, vừa qua, Bá»™ Tài chính Ä‘ã ban hành Thông tư 48/2016 vá» việc sá»a đổi biểu thuế nháºp khẩu ưu Ä‘ãi đối vá»›i xăng dầu. Theo Ä‘ó, từ ngày 18-3, thuế nháºp khẩu xăng khoáng và xăng sinh há»c vẫn giữ nguyên ở mức 20%; dầu diesel giảm từ 10% xuống 7% và dầu há»a giảm từ 13% xuống 7%. Sá»± Ä‘iá»u chỉnh là cần thiết, nhưng Ä‘iá»u mà ngưá»i dân quan tâm là số tiá»n chênh mà các DN Ä‘ã trục lợi từ xăng dầu sẽ được giải quyết thế nào?
Chưa có phương án hoàn trả cho ngưá»i tiêu dùng
Tính đến thá»i Ä‘iểm này, chưa có Bá»™ nào đứng ra nháºn trách nhiệm vá» việc để cho doanh nghiệp trục lợi và cÅ©ng chưa có phương án hoàn trả lại cho ngưá»i tiêu dùng.
Theo ông Ngô Trí Long - chuyên gia kinh tế: Vấn đỠhiện nay là háºu quả Ä‘ã xảy ra rồi thì vấn đỠlàm thế nào để giải quyết lợi ích hài hòa là việc hết sức quan trá»ng. Cái thiệt hại, cái mất ở Ä‘ây là đối vá»›i ngưá»i tiêu dùng bởi váºy nên đưa nó vá» cho ngưá»i tiêu dùng cho vào quỹ bình ổn.
Nhiá»u ý kiến khác cÅ©ng cho rằng nên lấy giá chênh lệch thuế mà doanh nghiệp xăng dầu Ä‘ã được hưởng để bù giá xăng và không được tăng giá xăng cho đến khi lấy lại hết số tiá»n chênh lệch này. Äến khi nào hết số tiá»n này má»›i tính đến việc bù giá từ Quỹ bình ổn xăng dầu, bởi suy cho cùng tiá»n từ chênh lệch thuế mà các công ty xăng dầu hưởng lợi cÅ©ng như quỹ bình ổn Ä‘á»u là tiá»n cá»§a ngưá»i tiêu dùng ứng trước.
Từ câu chuyện giá xăng dầu này các chuyên gia cÅ©ng cho rằng, Ä‘ây là sai sót cá»§a cÆ¡ quan quản lý Nhà nước khi tạo ra lá»— hổng trong chính sách, sá»± thiếu chặt chẽ khi văn bản thì nhiá»u nhưng lại không phù hợp và cáºp nháºt vá»›i thá»±c tiá»…n. Äây là bất cáºp lá»›n cần được nhìn nháºn và rút kinh nghiệm khi Việt Nam sẽ há»™i nháºp sâu rá»™ng hÆ¡n trong thá»i gian tá»›i.
Sá»± Ä‘a dạng hàng hóa, mức độ áp thuế khác nhau Ä‘ang đặt ra bài toán má»›i vá» năng lá»±c, trách nhiệm, sá»± phân công và chế tài cho các vi phạm để bảo đảm hiệu lá»±c, hiệu quả quản lý nhà nước, hài hòa lợi ích nhà nước – doanh nghiệp và ngưá»i dân.
Theo ông Nguyá»…n Äức Äá»™, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính- Há»c viện Tài chính: Các cÆ¡ quan nhà nước cần theo dõi sát tình hình hÆ¡n và các thông tin cần minh bạch hÆ¡n để ngưá»i tiêu dùng nắm được vấn đỠđó. Má»™t khi cÆ¡ quan nhà nước không phát hiện ra nhưng ngưá»i dân và các chuyên gia có thể phát hiện được, việc công khai hóa và minh bạch hóa thông tin sẽ khiến lợi ích cÅ©ng được đảm bảo hài hòa.
Trong há»™i nháºp kinh tế quốc tế có lẽ cái lợi nhất chính là lợi vá» thuế vì có rất nhiá»u mặt hàng chỉ có thuế suất bằng 0, chính vì váºy trong thá»i gian tá»›i, chúng ta cần có lá»™ trình cụ thể và đặc biệt phải tạo ra má»™t thị trưá»ng cạnh tranh thá»±c sá»± để ngưá»i dân có thể được hưởng lợi từ việc giảm thuế nhiá»u mặt hàng, chứ không chỉ là xăng dầu.
Nguồn tin: baobaovephapluat