Các nhà lãnh đạo châu Âu Ä‘ang thả “mồi câu” tiếp cáºn nguồn dầu má» giàu có cá»§a Lybia sau sá»± sụp đổ cá»§a Moammar Dadhafi. Những nhà Ä‘iá»u hành má»›i cá»§a Libya nói rằng há» sẽ tôn trá»ng tất cả các hợp đồng cÅ© từ thá»i Gadhafi vá»›i các công ty dầu má» phương Tây như Total cá»§a Pháp, BP cá»§a Anh, Wintershall & DEA cá»§a Äức.
Các công ty năng lượng toàn cầu Ä‘ã bắt đầu cuá»™c cuá»™c chạy Ä‘ua tiếp cáºn nguồn dầu má» và nguồn khí đốt tá»± nhiên giàu có cá»§a Libya. Công ty dầu má» khổng lồ cá»§a Ý Eni, công ty khai thác dầu má» truyá»n thống lá»›n nhất tại Libya, Ä‘ã có má»™t bước xuất phát nhanh chóng bằng việc ký kết má»™t thoả thuáºn vá»›i Há»™i đồng dân tá»™c chuyển tiếp (NTC) do lá»±c lượng nổi dáºy đứng đầu. NCT nói rằng, Ä‘ó là má»™t quyết định tốt bởi nếu không có các công ty nước ngoài, Libya sẽ không tá»± sản xuất được dầu má».
Dưới thá»i ông Gadhafi, các công ty phương Tây, các chuyên gia từ Qatar và Trung Quốc Ä‘ã nắm quyá»n sản xuất các sản phẩm dầu má» tại Libya. Và giá» Ä‘ây sẽ vẫn như váºy.
Äiá»u này sẽ xảy ra trong vài tháng tá»›i khi chính quyá»n lâm thá»i cá»§a Libya cá»§ng cố được vị trí cá»§a mình và má»i chào những hợp đồng má»›i hoặc mở rá»™ng thêm hợp đồng hiện tại. Tuy nhiên, trước tiên những ngưá»i cầm quyá»n má»›i cá»§a Libya phải đưa sản lượng dầu cá»§a nước này ở mức trước khá»§ng hoảng. Há» cần má»™t khoản tiá»n để đưa đất nước và bá»™ máy hoạt động trở lại.
Có những tín hiệu cho thấy khi đưa ra những hợp đồng má»›i, các nhà lãnh đạo má»›i có thể phải dành ưu tiên cho những nước tham gia vào sứ mệnh trong NATO chống lại quân đội cá»§a ông Gadhafi. Song các chuyên gia đồng ý rằng, đến cuối cùng thì các tiêu chí kinh tế sẽ lấn át các tiêu chí chính trị.
Pháp và Anh chắc chắn sẽ được thưởng cho những ná»— lá»±c Ä‘i đầu trong cuá»™c can thiệp quân sá»± do NATO đứng đầu. Các công ty Äức cÅ©ng chắc chắn sẽ có được những hợp đồng kinh doanh giá trị đơn giản vì há» cần có mặt tại Libya không chỉ bởi việc thăm dò và sản xuất dầu khí mà còn giúp quốc gia này xây dá»±ng các hệ thống cung cấp nước và các nhà máy khá» muối. Và nếu NTC quyết định theo Ä‘uổi xây dá»±ng các nhà máy Ä‘iện hạn nhân, các công ty cá»§a Pháp và Äức chắn chắn cÅ©ng sẽ kiếm được bá»™i tiá»n.”
Nguồn khí đốt và dầu má» giàu có cá»§a Libya Ä‘ã thu hút các công ty nước ngoài đầu tiên vào cuối năm 2005 khi ông Gadhafi chào Ä‘ón trở lại các công ty quốc tế sau nhiá»u năm Libya bị đối xá» như má»™t nhà nước cô láºp.
Sá»± dính lứu cá»§a Tripoli vào chá»§ nghÄ©a khá»§ng bố- trong vụ tấn công vào sản nhảy LaBelle ở Berlin và vụ Ä‘ánh bom Lockerbie năm 1988- Ä‘ã khiến các công ty cá»§a Mỹ và Anh tháºn trá»ng trong làm ăn vá»›i nước này. Song sá»± dè dặt này hiện Ä‘ã trở thành quá khứ.
Nhưng không phải chỉ vì các nguồn dá»± trữ năng lượng khiến các công ty nước ngoài đặt quan hệ trá»±c tiếp vá»›i chính phá»§ má»›i cá»§a Libya. Äất nước này còn rất cần hệ thống cÆ¡ sở hạ tầng. Các công ty xây dá»±ng cÆ¡ sở hạ tầng từ Úc, Äức và tháºm chí là Trung Quốc chắc chắn sẽ dõi theo các hợp đồng béo bở.
Còn vấn đỠvÅ© khí thì sao? Quân đội má»›i Libya sẽ được hiện đại hoá và được trang bị, còn các vÅ© khí và sân bay cá»§a chính quyá»n Gadhifi mà NATO Ä‘ã Ä‘ánh bom cần được thay thế. Các công ty quân trang trên khắp thế giá»›i Ä‘ang khấp khởi cho những thương vụ lá»›n.
Äể những Ä‘iá»u này được thá»±c hiện và đảm bảo rằng ná»n kinh tế Libya sẽ trở lại Ä‘úng quỹ đạo, và cá»™ng đồng quốc tế tại há»™i nghị thượng đỉnh Paris vừa qua Ä‘ã xoá bá» các lệnh cấm váºn và giải toả hàng tỉ Ä‘ô-la tài sản cá»§a Libya (Trong Ä‘ó Pháp sẽ dỡ bá» phong tá»a khoảng hÆ¡n 2 tá»· USD trong tổng số khoảng 10 tá»· USD tài sản cá»§a ông lãnh đạo Gaddafi gá»i tại Pháp, Ý dỡ bá» phong tá»a hÆ¡n 700 triệu USD, Tây Ban Nha 22 triệu USD và Mỹ dỡ bá» khoảng 1,5 tá»· USD). Giá» Ä‘ây, NTC sẽ được tiếp cáºn khoản tiá»n mà ông Gadhafi Ä‘ã bảo vệ trong các tài khoản ở nước ngoài.
Äá»™ng thái này Ä‘ã được Tổng thống Pháp Nicholas Sarkozy và Thá»§ tướng Äức Chancellor Angela Merkel ca ngợi như má»™t “cá» chỉ cao quý” dù Ä‘ó là việc làm hiển nhiên bởi khoản tiá»n Ä‘ó là cá»§a ngưá»i dân Libya. HÆ¡n 50 Ä‘oàn đại biểu Ä‘ã nhóm há»p tại há»™i nghị “Những ngưá»i bạn cá»§a Libya” tại Paris. Äiá»u này cho thấy những ngưá»i nắm trong tay những giếng dầu má» khổng lồ đột nhiên có thể nháºn ra há» có rất nhiá»u bạn bè.
Nguồn tin: NDÄT