TrÆ°á»›c sá»± leo thang gần Ä‘ây của giá dầu do ảnh hưởng từ cuá»™c khủng hoảng chính trị ở Libya, nhiều quốc gia châu Á Ä‘ang rục rịch tăng khối lượng dá»± trữ chiến lược "vàng Ä‘en" để phòng ngừa má»™t cú sốc kéo dài về nguồn cung. Theo tờ Financial Times, Ä‘á»™ng thái này của các nÆ°á»›c châu Á có thể đẩy giá dầu tăng cao hÆ¡n.

Hôm 2/3, dẫn lý do tình hình bất ổn ở khu vá»±c Trung Đông và Bắc Phi, Philippines tuyên bố sẽ yêu cầu các công ty dầu lá»­a trong nÆ°á»›c dá»± trữ dầu đủ dùng cho 15 ngày, còn các nhà máy lọc dầu phải dá»± trữ nhiên liệu này đủ dùng cho 30 ngày.

Đây được xem là tín hiệu má»›i nhất cho thấy những ná»— lá»±c của các quốc gia châu Á nhằm đảm bảo an ninh năng lượng trong bối cảnh thế giá»›i Ä‘ang phải đối mặt vá»›i cuá»™c khủng hoảng nguồn cung dầu tồi tệ nhất kể từ khi Mỹ tấn công Iraq năm 2003. Nhiều quốc gia nhập khẩu dầu lá»­a lá»›n khác tại châu Á có thể sẽ sá»›m hành Ä‘á»™ng theo Philippines.

Trung Quốc là nÆ°á»›c nhập khẩu dầu nhiều thứ nhì thế giá»›i sau Mỹ. Ấn Độ là quốc gia mua nhiều dầu từ nÆ°á»›c ngoài thứ năm thế giá»›i, trên các nÆ°á»›c nhÆ° Hàn Quốc, Pháp và Anh. Tuy nhiên, cả Trung Quốc và Ấn Độ đều Ä‘ang thiếu má»™t kho dá»± trữ dầu lá»­a chiến lược vá»›i quy mô nhÆ° kho dầu của các nÆ°á»›c phÆ°Æ¡ng Tây để phòng trường hợp khủng hoảng nguồn cung.

Giá»›i phân tích tin rằng, vá»›i tình hình bất ổn ở Trung Đông và Bắc Phi, cả Trung Quốc và Ấn Độ sẽ đẩy mạnh việc mua dầu lá»­a để bổ sung vào kho dá»± trữ dầu chiến lược. Nếu Ä‘iều Ä‘ó xảy ra, nhu cầu dầu lá»­a tăng thêm sẽ càng khiến nguồn cung trên thị trường dầu thế giá»›i thêm phần căng thẳng. Và Ä‘ó sẽ là má»™t “bài kiểm tra” về giá»›i hạn công suất dá»± trữ của các thành viên trong Tổ chức Các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu lá»­a (OPEC).

Cách Ä‘ây 3 thập niên, sau cuá»™c khủng hoảng dầu lá»­a 1973, các nÆ°á»›c công nghiệp phát triển Ä‘ã bắt đầu gây dá»±ng dá»± trữ dầu lá»­a chiến lược. Trong khi Ä‘ó, Trung Quốc má»›i chỉ khởi Ä‘á»™ng chÆ°Æ¡ng trình dá»± trữ dầu chiến lược vào năm 2006. Ba năm sau Ä‘ó, Trung Quốc má»›i tích trữ được 102 triệu thùng dầu trong giai Ä‘oạn 1 của chÆ°Æ¡ng trình dá»± trữ này.

Theo kế hoạch, Trung Quốc sẽ hoàn tất việc tích trữ dầu lá»­a chiến lược vào năm 2020, vá»›i mức dá»± trữ mục tiêu là 500 triệu thùng, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i 3 tháng nhập khẩu dầu và là kho dá»± trữ dầu lá»­a lá»›n thứ hai trên thế giá»›i. theo bà Soozhana Choi, người đứng đầu bá»™ phận nghiên cứu thị trường hàng hóa châu Á tại ngân hàng Deutsche Bank tại Singapore, việc tích trữ dầu lá»­a của Trung Quốc “có thể sẽ là đặc Ä‘iểm của thị trường dầu lá»­a toàn cầu không chỉ trong năm nay mà trong cả thập ká»· này”.

Mặc dù hoạt Ä‘á»™ng mua dầu dá»± trữ của Trung Quốc được giữ bí mật, giá»›i phân tích và giao dịch dầu lá»­a tin rằng, những biến cố gần Ä‘ây ở Libya và nguy cÆ¡ gián Ä‘oạn nguồn cung dầu từ Trung Đông kéo dài có thể Ä‘ã khuyến khích Bắc Kinh đẩy mạnh việc gom mua dầu.

“Vá»›i dá»± báo cho rằng, giá dầu sẽ còn tăng, Trung Quốc sẽ thúc đẩy tốc Ä‘á»™ làm đầy kho dầu chiến lược”, ông K.F. Yan, Giám đốc hãng tÆ° vấn năng lượng CERA ở Bắc Kinh, dá»± Ä‘oán.

Trong thập ká»· qua, Trung Quốc ngày càng trở nên phụ thuá»™c nhiều hÆ¡n vào nguồn dầu lá»­a nhập khẩu. Hiện quá ná»­a nhu cầu tiêu thụ dầu của nÆ°á»›c này được Ä‘áp ứng bằng nhập khẩu. Vào năm 2003, khi thị trường dầu lá»­a toàn cầu bị sốc vì Mỹ tấn công Iraq, Bắc Kinh má»›i chỉ nhập khẩu 1/3 lượng dầu tiêu thụ.

Nhà phân tích thị trường hàng hóa cÆ¡ bản Yingxi Yu thuá»™c công ty Barclays Capital, dá»± Ä‘oán, tình hình Trung Đông “cÅ©ng sẽ làm gia tăng mức Ä‘á»™ lo ngại của những quốc gia có mức dá»± trữ dầu lá»­a chiến lượng thấp. Tuy nhiên, cần phải nói rằng, không thể tăng ngay dá»± trữ dầu trong má»™t sá»›m má»™t chiều. Không ai có thể làm việc này má»™t cách vá»™i vã được”.

Về việc tích trữ dầu, Ấn Độ có phần Ä‘i sau Trung Quốc. NÆ°á»›c này đặt mục tiêu dá»± trữ khoảng 40 triệu thùng dầu vào cuối năm 2012, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i khoảng 2 tuần nhập khẩu. Cho tá»›i nay, Ấn Độ Ä‘ã tích trữ được 9,8 triệu thùng. Nếu Ấn Độ tính chuyện thiết lập má»™t kho dá»± trữ dầu vá»›i quy mô và tá»· lệ so vá»›i nhập khẩu tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° của Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản hoặc châu Âu, nÆ°á»›c này sẽ cần ít nhất 200-250 triệu thùng dầu.

Theo giá»›i phân tích, giá dầu cao hiện nay có thể sẽ làm chậm lại kế hoạch dá»± trữ dầu của Ấn Độ và Trung Quốc. “Chúng tôi không muốn nhập khẩu quá nhiều dầu ở mức giá cao. Chúng tôi muốn mua dầu khi giá hạ”, ông Wang Jun, má»™t học giả nằm trong tổ chức nghiên cứu CCIEE thuá»™c Chính phủ Trung Quốc, cho biết.

Tuy nhiên, ông Wang cÅ©ng thừa nhận rằng, nguy cÆ¡ tổn thÆ°Æ¡ng của Trung Quốc trÆ°á»›c những cú sốc về nguồn cung dầu lá»­a Ä‘ã tăng lên do nÆ°á»›c này còn chÆ°a có được má»™t kho dá»± trữ dầu chiến lược hoàn chỉnh. “Sá»± phụ thuá»™c của Trung Quốc vào nguồn dầu nhập khẩu Ä‘ã trở thành má»™t thứ ‘vÅ© khí’ cho hoạt Ä‘á»™ng đầu cÆ¡ của giá»›i giao dịch dầu lá»­a quốc tế”, ông Wang nói.

Nguồn: Vneconomy