Dá»± thảo thay thế nghị định 55 về kinh doanh xăng dầu Ä‘ang được trình Chính phủ Ä‘ã Ä‘Æ°a ra quy định: doanh nghiệp (DN) được quyền Ä‘iều chỉnh giá khi giá vốn tăng hoặc giảm đến mức 7%. Theo nhiều chuyên gia, trong tình hình hiện nay mức này xem nhÆ° chặn đường giảm giá.

Theo tính toán, mức 7% hiện tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng khoảng 1.000 đồng. Do Ä‘ó, nhiều chuyên gia cho rằng chờ đến khi giá tăng hoặc giảm đến 7% để Ä‘iều chỉnh là không thá»±c tế.

Người dân đổ xăng tại má»™t trạm xăng ở quận 3, TP.HCM - áº¢nh: T.T.D.

7% là quá cao

Nhận định về dá»± thảo sá»­a đổi nghị định 55 về kinh doanh xăng dầu, lãnh đạo má»™t công ty đầu mối nhập khẩu cho rằng Ä‘iều chỉnh giá tốt nhất là khi chênh lệch giữa giá bán và giá vốn dÆ°á»›i mức 7%. Theo ông, cÅ©ng không nên quy định tỉ lệ phần trăm vì khi giá thế giá»›i biến Ä‘á»™ng tỉ lệ kia sẽ thay đổi, vì thế nên quy định luôn là khi giá thế giá»›i chênh lệch từ 300-500 đồng thì DN được Ä‘iều chỉnh.

“Mức 7% tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 1.000 đồng, là má»™t con số lá»›n trong tình hình giá cả hiện nay. Đợi đến chênh lệch 1.000 đồng má»›i tăng hoặc giảm giá là Ä‘iều không nên bởi nó sẽ gây áp lá»±c lá»›n cho các nhà kinh doanh và rất dá»… dẫn đến tình trạng đầu cÆ¡” - lãnh đạo DN này nói.

Theo vị giám đốc này, má»™t khi giá trị chênh lệch nhỏ thì các đại lý không nghÄ© tá»›i chuyện đầu cÆ¡ bởi không có lợi mà rủi ro thì cao. Đặc biệt, DN được tăng, giảm từ mức nào thì phải ghi rõ và cụ thể trong văn bản để không xảy ra tình trạng má»—i người hiểu khác nhau. “Chẳng hạn phải nói rõ DN được quyền Ä‘iều chỉnh khi giá vốn tăng hoặc giảm dÆ°á»›i 7%, chứ nếu nói khi giá vốn tăng hoặc giảm đến 7%, DN má»›i được quyền đề xuất là hai chuyện khác nhau...” - má»™t DN phân tích. 

Theo má»™t chuyên gia trong ngành xăng dầu, trong tình hình giá cả biến Ä‘á»™ng bình thường nhÆ° hiện nay cá»™ng vá»›i các khoản thuế, phí phải Ä‘óng, mức chênh lệch 7% là khó xảy ra nên nếu áp dụng theo mức này thì không còn đường giảm giá bán lẻ.

“Những tình huống đặc biệt nhÆ° chiến tranh, khủng hoảng kinh tế... thì giá xăng dầu biến Ä‘á»™ng không ai dá»± Ä‘oán được, còn trường hợp kinh doanh bình thường theo cung cầu của thị trường thì mức chênh lệch không cao đến 1.000 đồng” - vị chuyên gia này khẳng định.

Má»™t số DN đầu mối nhập khẩu xăng dầu phía Nam cho rằng nên để giá xăng dầu trong nÆ°á»›c tiệm cận vá»›i giá thế giá»›i, tức là khi mức lãi, lá»— chênh lệch 300-400 đồng/lít thì nên cho Ä‘iều chỉnh. “Nếu để chênh lệch quá cao, khi tăng giá thì người tiêu dùng sốc, còn khi giá xuống thì DN nào nhập về lượng lá»›n sẽ lá»— nặng!” - má»™t DN nói.

Quỹ bình ổn chÆ°a... ổn

Việc trích tiền bán xăng dầu để lập quỹ bình ổn hiện nay, theo nhiều DN, là việc nên làm nhÆ°ng cách làm hiện còn nhiều Ä‘iều chÆ°a rõ. Má»™t DN cho rằng trích ná»™p nhÆ° hiện nay không biết bao giờ má»›i có được má»™t quỹ bình ổn đủ mạnh để hoạt Ä‘á»™ng. “Bằng chứng hồi tháng 3, quỹ vừa ra đời mấy ngày thì Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã phải ra thông báo tạm ngÆ°ng trích vì giá thế giá»›i tăng cao” - DN này cho hay.

Còn theo má»™t DN đầu mối nhập khẩu khác, việc trích lập quỹ mà để lại DN thì sẽ khó kiểm soát và có khi kiểm soát không xuể. Bởi lẽ hiện nay các DN đầu mối đều có hạn ngạch nhập khẩu xăng dầu nhÆ°ng lại quy định hạn ngạch theo năm nên có những giai Ä‘oạn má»™t số DN không nhập hàng về bán mà không ai kiểm tra.

Theo DN này, ở Thái Lan cÅ©ng lập quỹ bình ổn nhÆ°ng do nhà nÆ°á»›c quản lý. Khi giá thế giá»›i tăng quá cao, nhà nÆ°á»›c sẽ trích quỹ ra và Ä‘iều hành chính sách thuế phù hợp để giữ ổn định giá trong nÆ°á»›c. “Cách làm này vừa tạo thế chủ Ä‘á»™ng trong Ä‘iều hành của cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c vừa dá»… thá»±c hiện và quy trình cÅ©ng minh bạch hÆ¡n là trích quỹ nhÆ°ng để lại cho má»—i DN quản lý” - vị giám đốc này nhận xét.

Trong khi Ä‘ó, má»™t lãnh đạo DN khác lại cho rằng cách lập quỹ bình ổn nhÆ° hiện nay chỉ mang tính tạm thời mà không giải quyết căn cÆ¡, có tính chiến lược cho việc ổn định an ninh năng lượng quốc gia. Mặt khác, trao trách nhiệm giữ ổn định an ninh năng lượng cho nhiều DN đầu mối nhÆ° hiện nay sẽ tạo nên sá»± nhập nhằng trong hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh.

Theo ông, quốc gia nào cÅ©ng có những DN nhà nÆ°á»›c nắm má»™t số ngành chủ lá»±c, chẳng hạn nhÆ° xăng dầu. “NhÆ°ng Nhà nÆ°á»›c chỉ nắm khâu đầu nguồn, mang tính quyết định để có thể Ä‘iều hành thị trường khi có biến Ä‘á»™ng bất thường, còn ở khâu trung gian nhÆ° phân phối thì nên để nhiều thành phần kinh tế tham gia. NhÆ° vậy má»›i tạo sá»± cạnh tranh lành mạnh, giá cả minh bạch và người tiêu dùng được hưởng dịch vụ tốt nhất” - ông nói.

( TT )