Đến nay, mọi Ä‘iều kiện để tiếp tục giảm giá xăng dầu Ä‘ã đầy đủ, vậy liên Bá»™ Tài chính – Công ThÆ°Æ¡ng còn chờ gì mà chÆ°a Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c?

 

Đến 17/5, giá xăng RON 92 nhập tại thị trường Singapore chỉ còn 117,01 USD/thùng, giảm 3,86 USD/thùng so vá»›i thời Ä‘iểm giảm giá xăng dầu gần nhất ngày 10/5 (120,87 USD/thùng). Tính đến 17/5, các sản phẩm dầu thành phẩm nhập khẩu cÅ©ng đồng loạt giảm so vá»›i thời Ä‘iểm ngày 10/5. Đáng nói hÆ¡n, xu hÆ°á»›ng giảm giá này Ä‘ã giữ ổn định kể từ thời Ä‘iểm ngày 10/5.

Theo quy định của Nghị định 84, “thời gian giữa hai 2 lần Ä‘iều chỉnh giá liên tiếp tối thiểu là 10 ngày vá»›i trường hợp tăng giá, tối Ä‘a là 10 ngày vá»›i trường hợp giảm giá”. NhÆ° vậy, nếu hiểu từ “tối Ä‘a” trong trường hợp giảm giá là yêu cầu bắt buá»™c phải giảm giá trong vòng 10 ngày, thì tính đến hôm nay, 21/5, giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c chÆ°a giảm là vi phạm quy định Nghị định 84. CÅ©ng theo Nghị định 84, mục Ä‘iều khoản xá»­ lý vi phạm thì “cán bá»™, công chức trong khi thi hành công vụ vi phạm các quy định tại Nghị định này, tuỳ theo mức Ä‘á»™ vi phạm bị xá»­ lý ká»· luật, xá»­ lý hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sá»± theo quy định của pháp luật hiện hành”.

Về sá»± chậm trá»… này, cÆ¡ quan quản lý giá, cụ thể ở Ä‘ây là liên bá»™ Tài chính – Công ThÆ°Æ¡ng khó có thể đổ tại các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu đầu mối chậm đề xuất. Bởi theo nguyên tắc Ä‘iều hành giá mà liên Bá»™ Ä‘ã công bố thá»±c hiện suốt thời gian qua, trong Ä‘iều kiện các mức thuế suất chÆ°a được khôi phục hoàn toàn nhÆ° hiện nay thì quyết định Ä‘iều chỉnh giá vẫn nằm trong tay liên Bá»™. Đây là thá»±c tế Ä‘iều hành giá xăng, dầu trong suốt năm 2011 và sang năm 2012, nguyên tắc này má»™t lần nữa được thể hiện tại thông cáo báo chí ngày 7/3, về công tác Ä‘iều hành giá xăng, dầu do Thứ trưởng Bá»™ Tài chính VÅ© Thị Mai ký. Thông cáo này khẳng định: “Trong thời gian tá»›i, tiếp tục thá»±c hiện kinh doanh xăng dầu theo quy định tại Nghị định số 84/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu. Cụ thể: Nếu giá thế giá»›i tăng, thì Ä‘iều chỉnh giá trong nÆ°á»›c; Nếu giá thế giá»›i giảm thì giảm sá»­ dụng Quỹ BOG, khôi phục thuế nhập khẩu ở mức hợp lý nếu còn dÆ° địa thá»±c hiện giảm giá bán”.

 

Trong cuá»™c há»™i thảo về cÆ¡ chế Ä‘iều hành giá xăng, dầu gây xôn xao dÆ° luận hồi tháng 9/2011, chuyên gia kinh tế Nguyá»…n Thị Hiền Ä‘ã chỉ trích cách Ä‘iều hành xăng, dầu hiện nay. TS Hiền cho rằng vá»›i việc liên Bá»™ giữ quyền quyết định giá xăng, dầu, cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c mặc nhiên “giÆ¡ mặt” ra chịu búa rìu dÆ° luận thay cho doanh nghiệp. Ý kiến của TS Hiền không phải là cá biệt, Ä‘ó cÅ©ng là nhận định của nhiều chuyên gia Ä‘Æ°a ra trong và ngoài há»™i thảo nói trên.

Má»™t con số thống kê khác cÅ©ng rất Ä‘áng chú ý là ngày 16/5, Tập Ä‘oàn Xăng dầu VN (Petrolimex) Ä‘ã công bố Bản tin xăng dầu số 53, cho biết, giá xăng dầu thành phẩm tại thị trường Singapore ná»­a đầu tháng 5 Ä‘ã giảm mạnh. Giá xăng RON 92 nhập khẩu hiện xấp xỉ mức giá trung bình táng 9/2011 (122,06 USD/thùng), khi Ä‘ó giá bán lẻ loại xăng này chỉ là 20.800 đồng, thấp hÆ¡n 2.500 đồng/lít so vá»›i giá bán hiện nay. Tình trạng tÆ°Æ¡ng tá»± cÅ©ng xảy ra vá»›i các mặt hàng dầu nhập khẩu thành phẩm khác. Sá»± chênh lệch lá»›n giữa giá bán lẻ hai thời Ä‘iểm tháng 9/2011 và hiện nay cho thấy khả năng doanh nghiệp Ä‘ang lãi lá»›n vá»›i giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c hiện hành, khi các yếu tố ảnh hưởng đến giá nhÆ°: Tá»· giá, thuế suất nhập khẩu, mức trích quỹ bình ổn… Ä‘ang ở mức tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng. Lấy tá»· giá ngoại tệ theo công bố của Vietcombank làm căn cứ, tá»· giá tháng 9/2011 là 20.834 đồng/USD bán ra còn hiện nay 20.870 đồng/USD bán ra. Mức trích quỹ bình ổn tháng 9/2011 bằng vá»›i mặt hàng xăng bằng mức trích hiện nay là 300 đồng/lít; Vá»›i các loại dầu thì chênh lệch chỉ là 100 đồng/lít. Mức thuế suất thuế nhập khẩu xăng dầu thời Ä‘iểm tháng 9/2011 từ 0 – 5%, trong khi mức thuế suất hiện nay là vá»›i các mặt hàng xăng, dầu cÅ©ng chỉ ở mức 2-3%.

Trong trường hợp này, rõ ràng khác vá»›i khi giá xăng, dầu nhập khẩu tăng, các doanh nghiệp đầu mối có lý do để không vá»™i hối thúc liên Bá»™ Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ xăng, dầu trong nÆ°á»›c. Vấn đề nằm ở những người chịu trách nhiệm Ä‘iều hành, giám sát giá của liên Bá»™ Tài chính – Công ThÆ°Æ¡ng.

Không hiểu vì sao mặc dù chịu rất nhiều chỉ trích từ trÆ°á»›c đến nay song cÆ¡ quan quản lý vẫn tỏ ra kiên định vá»›i phÆ°Æ¡ng thức Ä‘iều hành giá các mặt hàng thiết yếu nhÆ°: Xăng, dầu, Ä‘iện…? Càng khó hiểu hÆ¡n, khi có những phÆ°Æ¡ng thức Ä‘iều hành giá hợp lý hÆ¡n, Ä‘ã được các chuyên gia chỉ ra thì lại chÆ°a má»™t lần được mang ra bàn thảo nghiêm túc?