Tính đến đầu năm 2013, TPHCM có 514 cá»­a hàng xăng dầu (doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c 20%, công ty cổ phần 20%, còn lại doanh nghiệp tÆ° nhân 60%). Trong số này có 107 cá»­a hàng được xây dá»±ng trÆ°á»›c năm 1975 và má»™t số cá»­a hàng có trÆ°á»›c khi ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn quốc gia về xây dá»±ng và kinh doanh xăng dầu. Chiếu theo quy định, các cá»­a hàng có trÆ°á»›c năm 1975 đều vÆ°á»›ng: Khoảng cách an toàn từ cá»­a hàng đến lá»™ giá»›i, công trình công cá»™ng, đường dây Ä‘iện, các quy định về đảm bảo an toàn tại chá»—... Để đảm bảo an toàn PCCC cho các cá»­a hàng xăng dầu này, đầu năm 2013, TP chủ trÆ°Æ¡ng thá»±c hiện phÆ°Æ¡ng án cho di dời cá»­a hàng. Tuy nhiên do thiếu quỹ đất, hÆ¡n nữa nếu di dời thì quy trình phân phối xăng dầu trên địa bàn bị gián Ä‘oạn, ảnh hưởng đến các hoạt Ä‘á»™ng sản xuất, phát triển kinh tế.

 

Được các bá»™ ngành thông qua, giữa tháng 6-2013, TP có văn bản đồng ý để các cá»­a hàng xăng dầu này tồn tại, nhÆ°ng buá»™c phải áp dụng các biện pháp tăng cường, bổ sung nhÆ° thiết kế và lắp đặt các hệ thống chữa cháy cố định hoặc tá»± Ä‘á»™ng, xây tường ngăn cháy, lắp đặt nhiều hÆ¡n thiết bị và phÆ°Æ¡ng tiện PCCC nhÆ° quy định... Yêu cầu là vậy, nhÆ°ng đến thời Ä‘iểm hiện tại, hàng loạt cá»­a hàng xăng dầu trên địa bàn TP vẫn chÆ°a chấp hành. Ngày 24-6, khi kiểm tra Cá»­a hàng xăng dầu số 18 - Công ty cổ phần Vật tÆ° xăng dầu (42 - 44 Võ Thị Sáu, quận 1), Ä‘oàn kiểm tra Sở Cảnh sát PCCC TP Ä‘ã phát hiện và lập biên bản xá»­ lý vi phạm hành chính nhiều lá»—i: sá»­ dụng thiết bị, dụng cụ sinh lá»­a, sinh nhiệt không đảm bảo khoảng cách an toàn về PCCC; sá»­ dụng dây dẫn Ä‘iện, thiết bị tiêu thụ Ä‘iện không đảm bảo an toàn PCCC…

 

Nguy hiểm hÆ¡n, cá»­a hàng kinh doanh xăng dầu của Doanh nghiệp tÆ° nhân Ký Thủ Ôn (397 liên tỉnh 5, phường 5, quận 8) nằm giáp ranh Bến xe quận 8, Ä‘ã từng xảy ra cháy vào năm 2008 nhÆ°ng hiện vẫn tồn tại rất nhiều vi phạm về an toàn PCCC. Qua kiểm tra tại cá»­a hàng này vào sáng 2-7, Ä‘oàn kiểm tra liên ngành gồm Sở Cảnh sát PCCC TP, Sở Công thÆ°Æ¡ng TP, Đội Quản lý thị trường 8B và UBND quận 8, phát hiện khoảng cách từ nền đến mái nhà kho (khu vá»±c có trụ bÆ¡m xăng) thấp hÆ¡n 4,25m so vá»›i quy định, trong khu vá»±c đặt máy phát Ä‘iện còn dá»±ng cả xe gắn máy, cá»­a hàng không có chứng nhận kết quả kiểm tra hệ thống tiếp đất định kỳ hàng năm, đường dây dẫn Ä‘iện từ tủ phân phối còn bố trí Ä‘i ngang qua phần mái nhà kho và

khu bán hàng, không có hệ thống Ä‘èn kín… Trên thá»±c tế, số lượng cá»­a hàng xăng dầu vi phạm các quy định về an toàn PCCC còn rất nhiều, hầu hết các cá»­a hàng xăng dầu được lá»±c lượng PCCC đến kiểm tra đều có vi phạm. Đáng nói hÆ¡n, có cá»­a hàng Ä‘ã từng được lá»±c lượng liên ngành kiểm tra, phát hiện và nhắc nhở khắc phục vi phạm, nhÆ°ng ở lần kiểm tra sau, các lá»—i vi phạm cÅ© vẫn tái diá»…n.

Tình trạng các cá»­a hàng xăng dầu hoạt Ä‘á»™ng nhÆ°ng không thá»±c hiện Ä‘úng các quy định về an toàn PCCC Ä‘ã để lại hậu quả nghiêm trọng trong thời gian qua. Từ tháng 9-2009 đến nay, TPHCM Ä‘ã xảy ra 5 vụ cháy nổ xăng dầu, làm 2 người chết, 2 người bị bỏng nặng, thiệt hại hàng trăm triệu đồng. Đáng nói là trong số 5 vụ cháy xảy ra, có đến 2 vụ cháy do trong quá trình nhập xăng từ xe bồn vào bồn chứa, các cá»­a hàng không thá»±c hiện Ä‘úng thao tác, Ä‘iều kiện về an toàn PCCC. Nói về nguyên nhân này, Đại tá Trần Thanh Châu, Phó Giám đốc Sở Cảnh sát PCCC TPHCM, cho rằng Ä‘ây là lá»—i vi phạm phổ biến ở các cá»­a hàng xăng dầu và Ä‘ây cÅ©ng là nguyên nhân dá»… gây cháy và cháy lan nhanh nhất trong các nguyên nhân gây cháy. Có thể thấy rõ Ä‘iều này qua vụ cháy Cá»­a hàng xăng dầu Saigon Petro, số 4/34 Nguyá»…n Oanh, phường 17, quận Gò Vấp cách nay hÆ¡n 1 tháng. Chỉ má»™t bất cẩn trong quá trình tiếp xăng từ xe bồn vào kho chứa, tài xế và phụ xe bồn Ä‘ã làm xăng chảy ra đường Nguyá»…n Oanh. Gặp nguồn nhiệt bên ngoài, xăng phát cháy và lập tức lan nhanh vào trong cá»­a hàng xăng. Nếu lá»±c lượng phòng cháy chữa cháy chuyên nghiệp không can thiệp kịp thời, cá»­a hàng xăng dầu này khó tránh khỏi bị nổ, khi Ä‘ó hậu quả sẽ vô cùng lá»›n.

 

Nguy hiểm trong quá trình tiếp xăng là vậy, nhÆ°ng hiện nay các cá»­a hàng xăng dầu đều rất coi thường việc thá»±c hiện Ä‘úng các thao tác đảm bảo an toàn PCCC ở khâu này. Ghi nhận của PV Báo SGGP, lúc 16 giờ 30 chiều 1-7, dù Ä‘ang tiếp xăng từ xe bồn xuống bồn chứa nhÆ°ng Cá»­a hàng xăng dầu Doanh nghiệp tÆ° nhân Hiệp Hải Hà (1193 Phạm Thế Hiển, phường 5, quận 8) vẫn mở cá»­a bán xăng. Tại cá»­a hàng, nhiều người vẫn vô tÆ° nghe Ä‘iện thoại nhÆ°ng không bị nhắc nhở. Nguy hiểm hÆ¡n, khoảng cách từ xe bồn Ä‘ang tiếp xăng đến khu vá»±c khách ngồi chờ rá»­a xe chỉ 6m, nhÆ°ng nhiều khách vẫn vô tÆ° đốt thuốc lá. Tình trạng này còn diá»…n ra phổ biến tại má»™t số cá»­a hàng xăng dầu ở góc đường Trần Nhân Tôn - Hùng VÆ°Æ¡ng, Nguyá»…n Duy DÆ°Æ¡ng - Trần Phú (quận 5)…

 

Trung tá Nguyá»…n Đức Vinh, Phó Trưởng phòng HÆ°á»›ng dẫn chỉ đạo về phòng cháy (Sở Cảnh sát PCCC TP), cho biết không chỉ có cá»­a hàng xăng dầu có nguy cÆ¡ cháy cao, hiện nguy cÆ¡ cháy xe bồn chở xăng dầu cÅ©ng không nhỏ. Theo quy định, đối vá»›i xe bồn chở xăng dầu phải có hệ thống tiếp đất để ngăn chặn dòng Ä‘iện khi xe lÆ°u thông tạo ra, dá»… gây cháy. Quy định là vậy nhÆ°ng hầu hết những xe bồn cÅ©, qua thời gian sá»­ dụng, hệ thống tiếp đất hÆ° hỏng vẫn không được chủ xe sá»­a chữa, nâng cấp hoặc thay má»›i. Ngoài ra, do tiếp xúc mÆ°a nắng, má»™t thời gian các bá»™ phận của xe bồn sẽ răn nứt buá»™c phải sá»­a chữa, hàn xì. Tuy nhiên, trÆ°á»›c khi sá»­a chữa, chủ xe không súc rá»­a bồn xăng, hoặc có súc rá»­a nhÆ°ng vì tiết kiệm nÆ°á»›c, không bÆ¡m nÆ°á»›c vào đầy bồn nên hÆ¡i xăng trong bồn vẫn còn. Đến khi sá»­a chữa xe bồn, hÆ¡i xăng còn trong bồn tiếp xúc vá»›i nguồn nhiệt, lúc này khó tránh khỏi sá»± cố cháy nổ.

Vụ cháy xe bồn tại cây xăng 2B trên đường Trần HÆ°ng Đạo (Hà Ná»™i) xảy ra má»›i Ä‘ây được lãnh đạo Sở Cảnh sát PCCC Hà Ná»™i nhận định là vụ cháy xăng dầu lá»›n nhất lịch sá»­ thủ Ä‘ô. Vá»›i phÆ°Æ¡ng án tổng lá»±c, huy Ä‘á»™ng tối Ä‘a lá»±c lượng cán bá»™ - chiến sÄ©, trang thiết bị, phÆ°Æ¡ng tiện chữa cháy hiện đại, lá»±c lượng chữa cháy chuyên nghiệp ở Hà Ná»™i Ä‘ã khống chế được ngọn lá»­a trÆ°á»›c khi Ä‘ám cháy gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Đại tá Lê Tấn Bá»­u, Phó Giám đốc Sở Cảnh sát PCCC TPHCM, cho biết đối vá»›i các vụ cháy nổ ở cá»­a hàng xăng dầu, xe bồn hay tàu thủy chở xăng, phÆ°Æ¡ng án chữa cháy bằng nÆ°á»›c phải hạn chế sá»­ dụng, thậm chí không sá»­ dụng nếu thá»±c sá»± không cần thiết. Chỉ sá»­ dụng nÆ°á»›c để phun xịt vào các bồn xăng lân cận chÆ°a bị cháy, mục Ä‘ích là để làm lạnh các bồn xăng này do nguồn nhiệt Ä‘ám cháy xăng dầu tỏa ra rất lá»›n (từ 1.000 - 1.5000C) nhằm tránh nổ. Tuy nhiên, quy trình sá»­ dụng nÆ°á»›c để làm lạnh các bồn xăng xung quanh phải đặc biệt chặt chẽ, phải cách ly, tránh để nÆ°á»›c chảy lẫn vá»›i xăng Ä‘ang cháy. Vì xăng nhẹ hÆ¡n nÆ°á»›c nên dù có lẫn trong nÆ°á»›c, xăng vẫn nổi trên mặt và vẫn cháy nhÆ° thường. NÆ°á»›c càng chảy rá»™ng, nguy cÆ¡ lá»­a cháy lan càng lá»›n, sẽ rất nguy hiểm.

 

Xem cháy nổ xăng dầu nhÆ° thảm họa, nhiều năm qua, Sở Cảnh sát PCCC TP Ä‘ã tiếp cận vá»›i “Công nghệ chữa cháy 1.7” của Pháp, tức dùng má»™t phần nÆ°á»›c, cùng vá»›i má»™t tá»· lệ nhỏ hóa chất (có tên gọi là foam) hòa trá»™n vá»›i 7 phần không khí để tạo ra há»—n hợp dạng bọt. Há»—n hợp này sẽ cho vào máy bÆ¡m công nghệ 1.7, có gắn thiết bị khí nén để bÆ¡m ra đầu len chữa cháy. Khi bÆ¡m lên vật cháy, há»—n hợp dạng bọt sẽ cách ly vật cháy vá»›i lá»­a, làm giảm nhiệt Ä‘á»™ và nồng Ä‘á»™ khói cá»±c nhanh, dập tắt Ä‘ám lá»­a tức thời và không gây ô nhiá»…m môi trường. Ưu Ä‘iểm lá»›n của công nghệ này là tiết kiệm được má»™t lượng lá»›n nguồn nÆ°á»›c chữa cháy và có thể chữa cháy trong trường hợp nguồn Ä‘iện còn hoạt Ä‘á»™ng.

Tuy nhiên, đến thời Ä‘iểm này, số lượng xe chữa cháy theo công nghệ 1.7 được trang bị chÆ°a đủ để Ä‘áp ứng nhu cầu thá»±c tế. Vì giá xe quá đắt, Æ°á»›c khoảng 5 - 6 tá»· đồng/xe chữa cháy công nghệ 1.7. Còn sá»­ dụng bá»™t foam trong nÆ°á»›c thì chÆ°a hiệu quả, vì thời gian tan rất nhanh…