Giá xăng Ron92 bình quân tháng 6.2011 do Tổng công ty xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) nháºp từ Singapore Ä‘ã giảm gần 8% so vá»›i tháng 4.2011, nhÆ°ng từ Ä‘ó đến nay vì sao giá bán lẻ chÆ°a giảm, dù mức thuế nháºp khẩu vẫn Ä‘ang ở mức 0%?
Kể từ đầu năm 2011 đến nay giá bán lẻ xăng Ron 92 tăng 2 lần, gần Ä‘ây nhất là từ mức 16.400 đồng/lít ngày 24.2 lên 21.300 đồng ngày 29.3 (tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 28,4%).
 |
| Hàng loạt chi phí giảm mạnh, nhÆ°ng các DN kinh doanh xăng dầu vẫn chÆ°a chịu giảm giá - Ảnh: Ngá»c Thắng |
Chi phí đầu vào giảm rất mạnh
Kể từ giữa tháng 1.2011, để há»— trợ doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu tránh bị thua lá»—, nhà nÆ°á»›c phải chấp nháºn giảm thu ngân sách, Ä‘Æ°a thuế nháºp khẩu xăng và diesel xuống 0%. Từ 24.2 cÅ©ng giảm thuế nháºp khẩu 0% đối vá»›i dầu mazut và dầu há»a. Bá»™ Tài chính cho biết, ngân sách nhà nÆ°á»›c Ä‘ã thất thu 10.000 tỉ đồng, còn ngÆ°á»i tiêu dùng cÅ©ng phải chia sẻ khi giá xăng tăng 2 lần thêm 28,4%.
Thế nhÆ°ng, kể từ tháng 4 đến hết tháng 6, theo số liệu của Petrolimex, bình quân 2 tháng qua giá xăng RON 92 nháºp khẩu của công ty này Ä‘ã giảm gần 8% (tháng 5 giảm 1,27%, tháng 6 giảm 6,63%), hàng loạt những chi phí đầu vào của DN giảm rất mạnh nhÆ° thuế nháºp khẩu xăng vẫn được duy trì ở mức 0%, tá»· giá theo Tổng cục Thống kê từ tháng 4 đến tháng 6 giảm hÆ¡n gần 2%, lợi nhuáºn định mức 300 đồng/lít được Bá»™ Tài chính loại khá»i chi phí đầu vào... và chỉ có duy nhất má»™t yếu tố kéo chi phí tăng là DN phải trích quỹ 100 đồng/lít xăng. Dù váºy giá xăng bán lẻ vẫn đứng ở mức 21.300 đồng/lít.
| |
| ''Äây là cách hành xá» rất ích ká»· của DN khi mà nhà nÆ°á»›c Ä‘ã không Ä‘ánh thuế nháºp khẩu xăng, còn ngÆ°á»i dân Ä‘ã phải gánh chịu 2 lần tăng giá rất mạnh'' - Má»™t chuyên gia |
| |
Äặc biệt, tại má»™t cuá»™c há»p vào đầu tháng 6.2011, khi giá nháºp khẩu dầu tháng 5 bắt đầu giảm 7,78% so vá»›i tháng 4, lãnh đạo của Petrolimex cho biết Petrolimex và má»™t số DN khác bắt đầu có lãi, nhất là mặt hàng dầu lãi khá lá»›n. Trong tháng này, việc chÆ°a giảm giá dầu do Bá»™ Tài chính Ä‘ã Æ°u tiên việc tăng thuế nháºp dầu từ 0% lên mức 5%. Trong tháng 6 này, khi giá xăng nháºp khẩu Ä‘ã giảm tá»›i gần 8%, vẫn chÆ°a thấy DN nào lên tiếng, và kể cả liên Bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng.
Ngày càng thiếu minh bạch
Trao đổi vá»›i Thanh Niên, bà Äàm Thị Huyá»n - Phó TGÄ Petrolimex cho rằng, đến ngày 6.7, toàn bá»™ 42 công ty trong hệ thống vẫn còn Ä‘ang tổng hợp số liệu, đến 31.7 má»›i biết lá»— hay lãi. Việc tăng hay giảm giá xăng, theo bà Huyá»n không thuá»™c quyá»n của DN kể từ tháng 8.2010 đến nay, vì hoàn toàn do nhà nÆ°á»›c Ä‘iá»u hành.
Còn khi được há»i, má»™t lãnh đạo của SaigonPetro úp mở: “Giá xăng dầu thế giá»›i có giảm tháºt, nhÆ°ng chúng tôi vẫn chÆ°a có lãi vì phải trích quỹ 100 đồng/lít. Phải trả hoa hồng đại lý lên tá»›i 800 đồng/lít xăng, 900 đồng/lít dầu, rồi hàng loạt các chi phí khác”. Theo lãnh đạo này, nếu không phải chạy Ä‘ua hoa hồng quá cao theo các DN khác, thì SaigonPetro cÅ©ng có lãi vài trăm đồng/lít xăng.
Má»™t chuyên gia phân tích, khi giá xăng nháºp khẩu RON 92 từ Singapore tăng 15,72% thì giá xăng trong nÆ°á»›c tăng tá»›i 28,4%. NhÆ°ng khi giá xăng giảm gần 8% thì không thấy DN nào có ý kiến gì dù không bị Ä‘ánh thuế nháºp khẩu, trong khi các nÆ°á»›c khác mức thuế này phải lên tá»›i hÆ¡n 20-30%. “Äây là cách hành xá» rất ích ká»· của DN khi mà nhà nÆ°á»›c Ä‘ã không Ä‘ánh thuế nháºp khẩu xăng, còn ngÆ°á»i dân Ä‘ã phải gánh chịu 2 lần tăng giá rất mạnh” - chuyên gia này phê phán.
Thá»±c tế Ä‘áng buồn là giá xăng càng ngày càng trở nên thiếu minh bạch hÆ¡n trÆ°á»›c. Theo anh Hoàng Tuấn Anh (Cầu Giấy, Hà Ná»™i), hiện không có bất kỳ DN nào công bố giá cÆ¡ sở để ngÆ°á»i dân được so sánh vá»›i mức giá bán lẻ. “TrÆ°á»›c kia, Petrolimex có công bố giá cÆ¡ sở nhÆ°ng kể từ 29.3 tá»›i nay tôi không thấy bất cứ má»™t bản so sánh nào nhÆ° thế nữa” - anh nói.
Trả lá»i câu há»i trên, bà Äàm Thị Huyá»n cho rằng Petrolimex không có gì má» ám để không thể công bố giá cÆ¡ sở. Lý do Petrolimex dừng công bố từ 29.3 do hệ thống website Ä‘ang được thiết kế lại phù hợp vá»›i lá»™ trình thay đổi nháºn diện thÆ°Æ¡ng hiệu. Ngoài ra, theo bà Huyá»n, từ tháng 8.2010 đến nay, giá xăng dầu hoàn toàn do nhà nÆ°á»›c Ä‘iá»u hành chứ không phải DN, nên việc công bố giá cÆ¡ sở theo bà Huyá»n là không cần thiết.
Tuy nhiên, theo má»™t chuyên gia vá» tài chính, nếu DN buá»™c phải liệt kê chi phí trong mức giá cÆ¡ sở: tá»· giá, lợi nhuáºn định mức, thuế, giá CIF... chẳng khác gì vạch áo cho ngÆ°á»i xem lÆ°ng. Vì căn cứ vào Ä‘ó, ngÆ°á»i tiêu dùng có thể biết DN Ä‘ang lá»— hay lãi bao nhiêu, hiệu quả kinh doanh nhÆ° thế nào. NhÆ°ng hiện tại vì không DN nào công bố nên rất khó để biết được mức giá bán lẻ hiện tại có hợp lý hay không. Chuyên gia này Ä‘á» xuất, chừng nào DN chÆ°a cổ phần hóa để bắt buá»™c phải công bố thông tin trên theo Luáºt DN, nhà nÆ°á»›c nên có cÆ¡ chế buá»™c DN phải công bố vì giá xăng là mặt hàng thiết yếu, có tác Ä‘á»™ng lan tá»a rá»™ng trong xã há»™i, ảnh hưởng tá»›i quyá»n lợi của tất cả ngÆ°á»i dân.
| Giảm được giá xăng dầu sẽ có tác Ä‘á»™ng giảm được CPI Từ đầu năm nay, những biến Ä‘á»™ng mạnh ở khu vá»±c Trung Äông khiến cho giá dầu tăng nhanh. Äiá»u Ä‘ó tác Ä‘á»™ng đến giá nguyên váºt liệu trên thế giá»›i tăng cao và Việt Nam là má»™t trong những nÆ°á»›c bị tác Ä‘á»™ng nhiá»u nhất vì nháºp siêu lá»›n và phải nháºp khẩu nhiá»u nguyên váºt liệu. Có thể nói giá xăng dầu Ä‘ang chiếm tá»· trá»ng cao trong giá thành các sản phẩm tại Việt Nam. Nhìn lại đỉnh cao của chỉ số CPI của Việt Nam vào tháng 4 vừa qua trong Ä‘ó có tác nhân cá»±c lá»›n chính là do giá xăng dầu được Ä‘iá»u chỉnh trÆ°á»›c Ä‘ó. Vì váºy nếu hiện nay giảm được giá xăng dầu sẽ có tác Ä‘á»™ng ngay đến việc làm giảm được CPI theo nhÆ° mong muốn. Äiá»u quan trá»ng nhất là cÆ¡ chế quản lý xăng dầu của Việt Nam vẫn chÆ°a "nhịp nhàng" vì khi giá dầu thế giá»›i tăng thì tăng nhanh mà khi giảm thì giá trong nÆ°á»›c lại không giảm theo. Vì váºy cần phải Ä‘iá»u chỉnh ngay ở cÆ¡ chế quản lý này để giá xăng dầu sẽ dần dần tiệm cáºn vá»›i giá thị trÆ°á»ng. TS Lê Thẩm DÆ°Æ¡ng, Trưởng khoa Quản trị kinh doanh (TrÆ°á»ng ÄH Ngân hàng TP.HCM) |
