Theo báo “BÆ°u Ä‘iện Tài chính” ngày 23/5, cÆ¡n sốc giá dầu do Chủ tịch Cục Dá»± trữ Liên bang Mỹ (FED) Ben Bernanke tạo ra có nguy cÆ¡ làm “trật bánh” sá»± tăng trưởng kinh tế của Mỹ. Dầu mỏ là má»™t mặt hàng có thể ảnh hưởng đến sá»± nghiệp của má»™t nhà kinh tế và ông Bernanke thấm thía Ä‘iều này khi Ä‘ang quản lý nền kinh tế Mỹ. NhÆ°ng việc dầu tăng giá ròng, lẫn sá»± biến Ä‘á»™ng giá của mặt hàng này trong 9 tháng qua, không khiến ông ngạc nhiên. Người ta dá»± Ä‘oán rằng những biến Ä‘á»™ng giá dầu là má»™t sản phẩm phụ của việc FED ná»›i rá»™ng cán cân trong chính sách ná»›i lỏng định lượng (QE). FED Ä‘ang đặt cược rằng những mối lợi nhờ QE đối vá»›i các thị trường tài chính có thể cân bằng tác Ä‘á»™ng bất lợi của những diá»…n biến giá dầu.

QE được thiết kế để thúc đẩy việc chấp nhận rủi ro. Các quan chức FED tuyên bố sẽ mua số trái phiếu Bá»™ Tài chính trị giá 600 tá»· USD trong giai Ä‘oạn từ tháng 11/2010 - 6/2011, vá»›i hy vọng các nhà đầu tÆ° sẽ tái đầu tÆ° vào những tài sản có nhiều rủi ro hÆ¡n, giúp làm tăng giá cổ phiếu không lãi cố định và há»— trợ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Nhiệm vụ này của QE dường nhÆ° Ä‘ã hoàn thành khi giá cổ phiếu Ä‘ã tăng Ä‘áng kể.

NhÆ°ng tác Ä‘á»™ng của QE không chỉ hạn chế tại các thị trường tài chính. Kể từ khi FED tuyên bố ý định in thêm tiền để mua trái phiếu của Bá»™ Tài chính vào tháng 8/2010, giá dầu mỏ Ä‘ã tăng từ 76 USD/thùng lên khoảng 100 USD/thùng.

Tại sao chính sách của FED lại ảnh hưởng đến giá dầu? Lý do là các nhà sản xuất dầu mỏ, cÅ©ng nhÆ° các mặt hàng khác thường ấn định giá sản phẩm của họ trên thị trường toàn cầu bằng đồng USD. Vì vậy, họ luôn quan tâm đến mãi lá»±c hiện nay, cÅ©ng nhÆ° mãi lá»±c tÆ°Æ¡ng lai của đồng USD, và cách thức tác Ä‘á»™ng của giá đồng USD đối vá»›i những sản phẩm và hàng hóa được nhập khẩu. NhÆ°ng QE thường Ä‘i kèm vá»›i lạm phát cao hÆ¡n và sá»± mất giá của USD, làm giảm mãi lá»±c của các công ty sản xuất hàng hóa nÆ°á»›c ngoài.

Tác Ä‘á»™ng quan trọng hÆ¡n đối vá»›i sá»± biến Ä‘á»™ng của giá dầu là QE Ä‘ã thúc đẩy các nhà đầu tÆ° chuyển vốn từ các hạng mục đầu tÆ° an toàn, sang các hạng mục nhiều rủi ro hÆ¡n. Thị trường hàng hóa, chính là nÆ¡i các nhà đầu tÆ° đổ sang để tìm kiếm lợi nhuận. Các luồng đầu tÆ° đổ vào các cá»— xe liên quan đến hàng hóa Ä‘ang được tăng tốc Ä‘áng kể. Má»™t sá»± đầu cÆ¡ nhÆ° vậy không sản xuất hay tiêu dùng hàng hóa, do vậy nó sẽ không có tác Ä‘á»™ng kéo dài đối vá»›i giá cả. Tuy vậy, trong những giai Ä‘oạn ngắn, nó có thể khiến giá hàng hóa biến Ä‘á»™ng mạnh.

Vì vậy, việc dầu tăng giá và những biến Ä‘á»™ng của giá dầu gây ra 2 vấn đề rõ ràng đối vá»›i FED.

Thứ nhất, việc giá năng lượng tăng tá»›i 30% Ä‘ang ảnh hưởng đến ngân sách của các há»™ gia Ä‘ình, hạn chế chi tiêu tại má»™t nền kinh tế vốn Ä‘ang phải chịu gánh nặng từ cuá»™c khủng hoảng tài chính năm 2008-2009. Điều này giải thích lý do tại sao mức tăng trưởng GDP thá»±c tế của Mỹ cho đến nay đều thấp hÆ¡n dá»± Ä‘oán của hầu hết giá»›i phân tích.

Thứ hai, việc tăng giá dầu, cÅ©ng nhÆ° giá của các mặt hàng khác Ä‘ang làm tăng sức ép lạm phát. Trong 6 tháng qua, tá»· lệ lạm phát giá tiêu dùng ở Mỹ lên tá»›i 5,75%/năm và đồng USD bị mất giá trên thị trường hối Ä‘oái quốc tế.

Dường nhÆ° những ảnh hưởng kinh tế của cÆ¡n sốc năng lượng là không dá»… chịu. Tuy vậy, Ä‘ây là má»™t canh bạc và các quan chức FED phải chấp nhận việc cÆ¡n sốc này có thể làm “trật bánh” sá»± tăng trưởng kinh tế khi họ quyết định tiến hành QE. Người ta có thể thấy rõ hậu quả của quyết định này trong những quý tá»›i.

Nguồn tin: P/v TTXVN tại Canađa